Gurbetçi kadının elinden 388 milyar dolar geçiyor

Dünyada 232 milyon ‘gurbetçi işçi’nin yarattığı döviz hacmi 582 milyar dolar. Bu hacmin üçte ikisi yani 388 milyar doları ise ya işçi olarak ya da alıcı olarak bir kadının eline değiyor. Gurbette işçi olarak çalışan ya da gurbetteki eşinden aldığı parayı, kadın, önce çocuklarının eğitimi için harcıyor, sonra sağlık harcamaları için kullanıyor. Gurbetten para alan erkek ise bu parayı önce ‘kişisel’ ihtiyaçlarına harcıyor. 

Western Union, dünyanın önde gelen nakit gönderim ağlarından biri. Temel finansal hizmetlere erişimi olmayan 2 milyar insana hizmet sağlıyor. Sadece 2014’te ortalama büyüklüğü 300-400 dolar olan toplam 255 milyon kişiye, 484 milyon adet ticari ödemeye aracılık ederek 85 milyar doları taşımış. Western Union’ın, saniyede 120’den fazla para biriminde 30’un üzerinde işlem yaptığı da hesaplanmış. 

Bugün 220 ülke ve bölgede 500 binden fazla noktada hatta ülke olarak tanınmayan yerlerde bile nakit transferi yapan Western Union’ı anlatan Güneydoğu Avrupa Bölge Müdürü Nogay Kanpolat , müşterilerinin yüzde 89’unun yurtdışında fırsat arayan ve çalışan göçmenler olduğunu söyledi. 

“Western Union’ın verilerine göre bugün tüm dünyada işçi dövizlerinin yüzde 51’ini kadınlar gönderiyor” diyen Kanpolat, “Yine kayıtlarımıza göre kadınlar çoğunlukla parayı bir kadına gönderirken, erkeklerin de büyük oranda parayı kendi ülkelerinde bir kadına transfer ettiği görülüyor” bilgisini paylaştı. 

Kanpolat, Dünya Bankası’nın verilerine değinerek “işçi dövizlerinin yüzde 66’sını kadınlar alıyor. Dünya Bankası’nın tahminlerine göre 2014 yılında tüm dünyada dolaşan işçi dövizlerinin tutarı 582 milyar dolara ulaştı. Bu tutarın yarısını kadın göçmenler üretti” dedi ve ekledi: “Geçtiğimiz yıl bir 582 milyar dolara ulaşan işçi dövizlerinin üçte ikisinin bir kadına temas ettiği hesaplanıyor. 350- 400 milyar dolarlık bir paraya kadınlar dokunuyor. Kadınlara paranızı nereye harcıyorsunuz diye sorulduğunda ilk verilen cevap eğitim oluyor. Sağlık önemli bir yer tutuyor ve paranın ayrıca yeni konut alımı ya da yeni iş girişimi gibi alanlara harcanmış olduğu tahmin ediliyor.” 

Göçmen işçi, dünyanın beşinci büyük ülkesi 

Global ölçekte sermaye ve para hareketlerine bakıldığında işçi dövizlerinin gelişmekte olan ülkelere gelen resmi yardım fonları ve doğrudan yatırımların 3 katından fazla bir tutara ulaştığını görüldüğünü de söyleyen Kanpolat, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 3’ü anlamına gelen, 232 milyondan fazla insanın gurbetçi işçi olarak, doğduğu ülkeden başka bir yerde yaşadığına dikkat çekti. Kanpolat, uluslararası göçmenlerin bir ülke oluşturabilseydi, dünyanın en kalabalık 5.ülkesi olacağına da işaret etti. 

Kanpolat, Western Union’ın faaliyet gösterdiği farklı ülkelerde kadınlar üzerine yapılan araştırmaları anlatırken “Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir araştırmaya göre bir kadın göçmen kendi ülkesine her biri ortalama 207 dolar tutarında olmak üzere yılda 13 defa para gönderiyor. Bu rakamlar erkeler için yılda 12 kez ve ortalama 229 dolar” bilgisini de verdi.

Artık daha fazla kadın evinin reisi konumunda 

Western Union’ın sponsorluğunda Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) yürütülen bir çalışma, göçlerin hem göç eden kadınların hem de eşi göç etmiş kadınların bağımsızlığını ve aile içi karar mekanizmasındaki etkinliğini artırdığını gösteriyor. Artık daha fazla kadın hiç olmadığı kadar evinin reisi durumunda. BAE’deki aynı çalışmanın bir başka bulgusu ise göçmen kadınların kazançlarını erkeklerden daha farklı harcıyor olması. Kadınlar şahsi harcamalardan kaçınırken, daha çok eğitime para ayırıyor ve aileleri için sigorta görevi üstleniyor.” 

Banka hesabı olmadan kişilerin sadece isimleriyle hızlı para transferi yapabilmesine olanak sağlayan ve daha çok göçmenler ve öğrencilerin kullandığı sistemde Türkiye için para transferinde üst sınır 7 bin 500 dolar. Bir Türk, yurtdışına para gönderirken 3 para birimi üzerinden işlem yapabiliyor. TL, dolar ve euro. Karşı taraf ise bunu yerel para cinsinden çekebiliyor. Ama aslında Türkiye halen para alıcısı ülke konumunda. Türkiye ile ilgili işlemlerin yüzde 70’i ülkeye giren para transferlerinden oluşurken ülkeden gönderilen para transferlerinin oranı ise yüzde 30. 

Nogay Kanpolat, Türkiye’nin hızlı büyüdüğü 2008 öncesinde Türkiye’ye yapılan para transferlerinin yüzde 56’ya kadar gerilediğini ama son yıllardaki düşük büyümenin bu oranı yeniden yüzde 70’e getirdiğini söyledi. Kanpolat, “2014 Ocak ayında TL’nin euro karşısında en zayıf olduğu dönemdi. Gelen euro cinsi ana para 10 kattan fazla arttı” dedi. Türkiye’ye gelen ve Türkiye’den giden nakit paranın ülkesel dağılımı hakkında da bilgi veren Kanpolat, “Türkiye aynı zamanda özellikle Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) olmak üzere dünyanın dört bir yanından insanı da çekiyor. Bu doğrultuda Türkiye’nin büyüyen bir gönderici tabanına sahip olan, aslen alıcı pozisyonunda bulunan bir ülke olduğunu söyleyebiliriz. 

Türkiye’ye para gönderen başlıca ülkeler Almanya, Fransa, Rusya, Birleşik Krallık, Hollanda, Belçika ve ABD iken, Türkiye’den para gönderilen ülkelerin başında ise Almanya, Bulgaristan, Ukrayna, Rusya, Gürcistan ve Azerbaycan geliyor” diye konuştu. Dışişleri Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye dışında yaşayan 5 milyon Türk var. AITE raporu verilerine göre Türkiye, global kapsamda 6,6 milyar dolarlık işçi dövizi girişi ile 11’inci sırada yer alıyor.

Dünyada 160 yılı devirdi, 2001'den beri Türkiye'de

1851 yılında New-York and Mississipi Valley Printing Telegraph Company (New York ve Mississipi Vadisi Baskı ve Telgraf Şirketi) olarak kurulan Western Union, inovatif teknolojinin de desteği ile 160 yılı devirmiş durumda. Telefonun mucidi Graham Bell’in de çalıştığı şirket olarak ünlenen Western Union bugün, 200 ülkedeki 500 bin lokasyonunun yanı sıra internet ve mobil cihazlar üzerinden dünyanın global seviyede en yaygın şirketi konumunda. Fiziksel ağının dünyanın en yaygın fast food zinciri McDonald’s’dan 10 kat daha fazla lokasyona sahip olduğu ifade ediliyor. Western Union, Türkiye’de 1998 yılından bu yana faaliyet gösteriyor ama temsilcilik ofisi 2001 yılında İstanbul’da açıldı. Türkiye genelinde bankalar ve PTT’den oluşan 14 acentesinin 10 bin 500 noktası ve 7 binin üzerindeki ATM’si ile anında nakit transferi hizmetleri sunuyor. Güneydoğu Avrupa bölgesinin genel merkezi olan İstanbul, aralarında Arnavutluk, Bosna Hersek, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Kuzey Kıbrıs,

Finansal dünyada kadının yeri

►Dünya nüfusunun yarısı kadınlardan oluşuyor. Bununla birlikte en düşük gelir grubunun da %70’ini kadınlar oluşturuyor. ►Dünya Bankası’nın hazırladığı cinsiyete göre finansal kapsama araştırması, 15 yaş üstü tüm kadınların yalnızca %46’sının resmi bir finansal kurumda hesabı olduğunu ortaya koyuyor. Refah seviyesine göre artan bu oran yüksek gelirli OECD ülkelerinde %90’lara kadar çıkıyor. 
►Türkiye’de ise söz konusu eşitsizliğin biraz daha derinleştiğini görüyoruz. Türkiye’de 15 yaş üstü kadınların yalnızca %32’si bir hesaba sahipken, erkelerde bu oran %82’ye yükseliyor. 
►Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) İnsani Gelişmişlik Endeksi’ne göre Türkiye’de kadınların milli gelirden aldığı pay yıllık ortalama 8.813 dolar. Erkekler ise 28.315 dolar ile kadınlardan 3,5 kat daha fazla kazanıyor. Dünya ortalamasında böylesine büyük bir fark yok. 
►Yine bir başka araştırma, eğitim alanındaki eşitsizliği gözler önüne seriyor. OECD Daha İyi Bir Hayat Endeksi (Better Life Index) Türkiye’de 25-64 yaş aralığındaki nüfusun yalnızca %32’sinin lise eğitimini tamamlamış olduğunu gösteriyor. Yalnızca kadınlar açısından baktığımızda bu oran %27’ye kadar düşüyor. 
►Hemen hemen tüm ekonomilerde kadın girişimcilerin oranı erkeklere göre çok daha az. Global Enterpreneurship Monitoring'e göre 2012 yılında dünya çapında yalnızca 126 milyon kadının bir iş girişimi başlatmış. Dünyada yalnızca 7 ülkede (Panama, Tayland, Gana, Ekvador, Nijerya, Meksika ve Uganda) kadın girişimlerinin sayısı erkelerinkine eşit durumda. Dünyanın geri kalan çoğunluğu için bu oran kadınların aleyhine büyük bir fark oluşturuyor. 
►BM’e göre dünyadaki göçmenlerin yarıya yakını kadınlardan oluşuyor. Tüm göçmenler içinde %48’lik kısmı oluşturan kadınlar göç ettikleri yerlerde birey olarak iş buluyor, kendi işlerini başlatıyor.