IKEA'ya vergi suçlaması

Avrupa Parlamentosundaki Yeşiller Grubunun araştırmasına göre, IKEA çeşitli vergi planlama stratejileriyle geçtiğimiz 6 yılda 1 milyar euro civarında vergi ödemekten kaçtı. Araştırmada,IKEA'nın teknik olarak mağazalardan aldığı lisans ve imtiyaz ücretlerini Hollanda'daki iştirake aktardığı, Hollanda'da toplanan ücretlerin, Lihtenştayn’a vergi ödenmeden yönlendirildiği belirtildi.

Şirketin, bu şekilde çeşitli AB üyesi ülkelerden elde ettiği gelirlerin vergisini ödemediğine vurgu yapılan çalışmada, AB’de vergi kaçakçılığını önlemeye yönelik gerekli tedbirlerin alınması gerektiği kaydedildi. Araştırmada, AB’nin vergi boşluklarını doldurmak için hızla gerekli düzenlemeleri yapması gerektiği, çok uluslu firmaların ülke gelirlerini ve ödedikleri vergileri halka açıklamaları gerektiği belirtildi.

Avrupa'da vergilerin daha fazla uyumlulaştırılması gerektiğine dikkati çeken araştırmada, yetkili kamu otoritelerinden ve AB Komisyonundan konuyla ilgili inceleme başlatması istendi. Öte yandan, yıllık toplam satışları 30 milyar euro civarında olan IKEA şirketinin 172 bin çalışanı bulunuyor. Şirket, 40'ın üzerinde ülkede 375’ten fazla mağazada faaliyetlerini sürdürüyor. İsveç'te 1943 yılında kurulan IKEA'nın merkezi ise Hollanda'da bulunuyor.  

IKEA'dan açıklama

Avrupa Parlamentosu Yeşiller / EFP Grubu tarafından yayınlanan son rapora ilişkin olarak IKEA Group’tan da açıklama geldi:

“IKEA Group, faaliyetlerini büyük bir sorumlukla, sürdürülebilir bir şekilde yürütmeyi amaçlamakta olup, ulusal ve uluslararası vergi kural ve düzenlemelerine uygun şekilde vergilerini ödemektedir. 2015 mali yılında IKEA Group, faaliyet gösterdiği ülkelerde toplam 822 milyon Euro civarında kurumlar vergisi ödemiş olup, bu ödediği tutar yaklaşık yüzde 20 efektif  kurumlar vergisi oranına denk gelmektedir. 2015 yılında, toplam vergi giderini 1,5 milyar Euro olarak açıklayan IKEA Group, son beş yılda (2011-2015) yaklaşık 7,2 milyar Euro kurumlar vergisi ödemiştir. 

Bunun yanı sıra IKEA Group, 13 IKEA “franchising”inden sadece biridir. Diğer taraftan IKEA markasının küresel imtiyaz sahibi Inter IKEA Systems B.V.’dir ve bu iki şirket, birbirinden bağımsız iki ayrı gruba aittir. 1980'lerde kurulan organizasyon yapısının nedeni, IKEA konseptinin ve markasının mülkiyetini, perakende operasyonunun sahiplerinden ayırmaktır. Söz konusu organizasyon yapısının amacı, perakendecilerin  başarısından bağımsız olarak markanın sürekliliğini sağlamaktır. IKEA Group, Hollandalı Stichting INGKA Vakfı’na aittir. Hollanda mevzuatına göre, vakıfların  sahipleri veya lehdarları bulunmamaktadır. Vakıf, sadece IKEA Group’a yatırım yapmak için fon yaratabilir ve IKEA Vakfı aracılığıyla bağış yapabilir. 

IKEA Group, IKEA “franchising”leri gibi IKEA konseptinin ve marka haklarının sahibi olan Inter IKEA Systems B.V.’ye % 3 oranında franchise bedeli ödemektedir. Bu bedel, spesifik bir lokasyonda faaliyet gösteren bir  IKEA mağazasının, IKEA perakende sistemi, ticari markaları ve ürünlerinden faydalanmak üzere ödediği bir işletme maliyetidir. 

IKEA Group, AB ve OECD’nin temiz ve eşit uluslararası vergi sistemi girişimlerini memnuniyetle karşılamaktadır. Bunun bir göstergesi olarak da Avrupa Parlementosu TAXE Komitesi Kasım 2015 toplantısında yer almıştır. 

Son olarak, satışlarımızın %70’ini gerçekleştirdiğimiz, 114.000 çalışan istihdam ettiğimiz ve ürünlerimizin %60’ının sağlandığı Avrupa, bizim en önemli pazarlarımız arasında yer almaktadır. Avrupa ile ticaretimizi geliştirmek ve uyumlu, şeffaf, istikrarlı uluslararası bir vergi sistemi geliştirilmesi için görüşmelerimizi devam ettirmek en büyük arzumuzdur.”

Öte yandan IKEA Türkiye ile ilgili şu hatırlatma yapıldı: 

IKEA Türkiye - MAPA Mobilya ve Aksesuar Pazarlama A.Ş.,  yüzde 100 Türk sermayeli bir şirket olup, Inter IKEA Systems B.V.'den almış olduğu imtiyaz hakları kapsamında Türkiye’deki perakende faaliyetlerini tüm yasal gereklere uygun olarak yürütmektedir.