İngiltere'de Irak savaşı ile ilgili soruşturma başlıyor

LONDRA - İngiltere Başbakanı Gordon Brown, Irak savaşıyla ilgili soruşturmanın gelecek ay başlayacağını ve bir yıl süreceğini söyledi.

Brown, Avam Kamarası'nda yaptığı konuşmada, bağımsız bir heyet tarafından "gizli" olarak yürütülecek soruşturmanın gelecek ay başlayacağını ve en az bir yıl sürmesinin beklendiğini belirtti.

Irak savaşının başladığı dönemin koşullarının ve savaşa neyin gerekçe olduğunun derinliğine soruşturulmasının öngörüldüğü soruşturmayı Sir John Chilcot yürütecek. Soruşturma 2001 yılının Temmuz ayıyla 2009 yılının Temmuz ayı arasındaki 6 yıllık dönemi kapsayacak.

2003 yılında Irak'ın işgalinden bu yana beklenen soruşturmanın hedefini, "gerekli derslerin çıkartılması" olarak açıklayan Brown, amacın "kusurun bölüştürülmesi" olmadığını vurguladı.

Soruşturmada tanıkların gizli tutulacağını belirten Brown, bunun için hiçbir tanığın çekinmesini gerektiren bir durum bulunmadığını, tanıkların olabildiğince açık bir biçimde bilgilerini paylaşmasını beklediklerini ifade etti.

Brown, kamuoyunda güvenin yeniden oluşturulması için soruşturmanın gizli ve özel biçimde sürdürülmesinin uygun görüldüğünü kaydetti.

Devlete ait hiçbir belge ve tanığın soruşturma sınırının dışına çıkarılmayacağının güvencesini veren Brown, hazırlanacak raporun da devletin gizli sırları hariç herşeyi ortaya sermesini hedeflediklerini anlattı. Brown, soruşturma sürecinin tümüyle hükümetten bağımsız yürütüleceğinin teminatını da verdi.

Muhafazakar partili milletvekilleri ise soruşturmanın bir yılı aşkın bir süre devam edeceğini açıklayan Brown'ı bu sürenin genel seçim tarihinden sonraya denk gelmesi nedeniyle protesto etti. Muhafazakar parti lideri David Cameron da zamanlama yüzünden kamuoyunun, sürecin sonuçlanmasının özellikle seçim sonrasına bırakıldığına dair kuşku duyabileceğini öne sürdü. Cemaron ayrıca soruşturmayı yürüten komisyonun "çok sınırlı" olması ve diğer kısıtlamalardan duyduğu rahatsızlığı dile getirdi.

Liberal Demokrat parti lideri Nick Clegg de soruşturmanın gizli yürütülmesine karşı çıktı ve "hükümet bu savaş dosyasını açar gibi yaparken, gizli yürüterek kapatmamalıdır" ifadesini kullandı.

Clegg, kamuoyu güveninin yeniden tesis edilebilmesi için soruşturmanın açık yürütülmesinin şart olduğunu söyledi.

Soruşturma Komisyonu Başkanlığını yürütecek olan 70 yaşındaki Sir John Chilcot, daha önce Kuzey İrlanda Bakanlığı'nda müsteşarlık görevini yürütmüştü. Chilcot daha önce de Irak savaşına gerekçe oluşturan kitle imha silahları iddiasıyla ilgili olarak yürütülen Butler soruşturmasında da üye olarak görev yapmıştı.

Hükümet daha önce de Irak savaşıyla ilgili Hutton ve Butler soruşturmaları diye adlandırılan iki soruşturma açmıştı.