”İran kendisinden beklenenleri yerine getirdi”

ANKARA - Dışişleri Bakanlığı, İran'ın, Türkiye ve Brezilya ile imzaladığı Ortak Bildiri ile birlikte, "uluslararası toplumun kendisinden beklediği hususları yerine getirmiş olduğunu" açıkladı.

Bakanlık tarafından bugün yapılan açıklamada, "Türkiye, Ortak Bildiri;de ifadesini bulan mutabakatın uygulanmasını ve bu sürecin ilerletilmesine uluslararası toplumun da aktif katkıda bulunmasını beklemektedir" denildi.

Açıklamada, "İran'ın nükleer programına dair sorunun aşılması yönünde Türkiye tarafından uzun süredir yürütülen kararlı çabaların, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ve Brezilya Cumhurbaşkanı Lula;nın huzurlarında Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ve Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim tarafından Tahran;da imzalanan Ortak Bildiri;yle bugün önemli bir sonuca ulaştığı" kaydedildi.

Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, "Bu gelişme sadece bölgemiz açısından değil, tüm uluslararası toplum için büyük önem taşımaktadır. İran halkına bu süreçte Türkiye;ye gösterdiği güven için teşekkür ederiz" denildi.

İran'ın, sözkonusu bildiriye göre Tahran Araştırma Reaktörü;ne tıbbi mülahazalarla nükleer yakıt sağlanması karşılığında stoklarından 1200 kg. düşük zenginlikli uranyumu Türkiye;ye emanet etmeyi kabul ettiğinin belirtildiği açıklamada, şöyle devam edildi:

"Bu mutabakatın hayata geçirilmesi, İran ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), ABD, RF ve Fransa arasında belirlenecek düzenlemelere bağlı olacaktır. Türkiye, sözkonusu mutabakatın hayata geçirilmesi için İran;ın ve uluslararası toplumun kendisine duyduğu güveni boşa çıkarmayacak ve ayrıntıları belirlenecek bir düzenlemeyle sorumluluklarını bihakkın yerine getirecektir.

Ortak Bildiri sayesinde İran ile uluslararası toplum arasında diyaloğun yeniden başlatılması ve bunun Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması temelindeki hak ve yükümlülüklere uygun kalıcı bir uzlaşıyla sonuçlanması için yeni ve önemli bir fırsat yaratılmıştır.

Ortak Bildiri;nin kabulüyle İran, uluslararası toplumun kendisinden beklediği hususları yerine getirmiş bulunmaktadır. Bu sonuca varılmasında ısrarlı diplomatik çabalar ve müzakere süreci etkin olmuştur. Bu gelişme aynı zamanda çözümün diplomasi yoluyla bulunabileceğini ve bu alanda tüm imkanların seferber edilmesi gereğini bir kez daha ortaya koymuştur. Bu süreçte Brezilya;nın da Türkiye;ye verdiği desteği takdirle karşılamaktayız."

Beyaz Saray: Süreç olumlu ama kaygılar sürüyor

Beyaz Saray, Washington ve uluslararası ortaklarının Tahran'ın nükleer programıyla ilgili kaygılarının devam ettiğini, ancak İran'ın geçen Ekim ayında kabul ettiği gibi düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumunu toprakları dışına göndermesinin olumlu adım olacağını bildirdi.

Beyaz Saray Sözcüsü Robert Gibbs, yaptığı açıklamada, "İran, nükleer programının yalnızca barışçıl amaçlar taşıdığı hususunda uluslararası topluma garanti verecek gerekli adımları atmalı" dedi.

Türkiye ve Brezilya'nın konuyla ilgili gösterdiği çabalara işaret eden Gibbs, teklifin, uluslararası toplum tarafından üzerinde düşünülmeden önce, "açıkça ve geçerli biçimde" Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na (UAEK) iletilmesi gerektiğini kaydetti.

Gibbs, "İran'ın taahhütlerini yerine getirmeyişi ve nükleer programıyla alakalı temel konuların ele alınması ihtiyacı gözönüne alındığında, ABD ve uluslararası toplum ciddi kaygılar taşımaya devam ediyor" ifadesini kullandı.

İran'ın uranyumunu yüzde 20 düzeyinde zenginleştirmeye devam etme planının BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarını ihlal ettiğini söyleyen Gibbs, Tahran'da yayımlanan bildirinin, İran'ın, Ekim'de de yapmayı kabul ettiği gibi nükleer programı konusunda büyük güçlerle görüşmeyi isteyip istemediği hususunda "belirsiz" olduğunu savundu.

Gibbs açıklamasında, Washington'ın, İran'ın nükleer programından kaynaklanan soruna diplomatik çözüm bulunmasına olan bağlılığını da dile getirdi.

BM: Anlaşma umut verici

BM, İran'la sağlanan "nükleer anlaşmanın" ileriye dönük teşvik edici ümit verici bir durum olduğunu, ancak BM kararlarına uyulması için daha çok şey yapılması gerektiğini bildirdi.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un sözcüsü Martin Nesirsky, Türkiye, Brezilya ve İran arasında sağlanan nükleer malzeme takas anlaşmasının gayet olumlu olduğunu, ancak İran'ın sorun üzerinde BM Güvenlik Konseyi'nin 5 kararına tam uyumunun şart olduğunu belirtti.

İngiltere memnuniyetsiz

İngiltere hükümeti de "İran'a karşı siyasetimiz değişmedi. Tahran, BM kararlarına tam uymalı" dedi.

İngiltere Başbakanı David Cameron'un sözcüsü Steve Field, "İran, BM kararlarının tümüne tam uymalıdır. Aksi halde yeni BM Güvenlik Konseyi kararları için Londra hükümeti çalışmasını sürdürecektir" diye açıklamada bulundu.