İran ve Rusya'dan kritik petrol hamlesi

ABD'de bulunan Mea-Risk araştırma kuruluşunun İş Gelişim ve Araştırma Başkan Yardımcısı Cyril Widdershoven, Rusya ve İran arasında yapılması planlanan "ürün karşılığı petrol" sevkiyatı anlaşmasının her iki ülke üzerindeki yaptırımların bertaraf edilmesine ve enerji alanındaki iş birliğini güçlendirmeye yönelik önemli bir hamle olduğunu söyledi. 

Widdershoven, yaptığı açıklamada, Rusya ve İran'ın enerji sektörleri üzerindeki yaptırımları hatırlatarak, "ürün karşılığı petrol" anlaşmasının her iki ülkeye kazanç sağlayacağını ifade etti.  

Rusya'nın İran'dan aldığı ucuz ham petrolü iç piyasası için kullanacağını, kendi ham petrolünü ise Çin, Asya ve Avrupa'ya ihraç etmeye devam edeceğini belirten Widdershoven, bunun karşılığında İran'ın ise Rusya'dan savunma ve petrol sektörleri için mal alacağını kaydetti. 

Anlaşmanın, İran üzerindeki yaptırımlar kalkmadan, Moskova'nın Tahran ile enerji iş birliğini güçlendirme yönünde bir hamle olduğunu vurgulayan Widdershoven, İran'ın da hem bu anlaşmada hem de yaptırımlar kalktıktan sonra, Asya ve Avrupa'ya petrol ve doğalgaz sevkiyatları için Rusya'nın boru hattı, rafineri ve altyapısını kullanabileceğine dikkati çekti. 

Lahey Stratejik Araştırmalar Merkezi uzmanı Sijbren de Jong da İran ile P5+1 ülkeleri arasındaki nükleer müzakerelerin başarılı sonuçlanması durumunda İran üzerindeki yaptırımların kalkması olasılığı ile birçok ülkenin İran enerji sektörüne girmek isteyeceğini hatırlattı. Rusya'nın bu konuda hızlı davrandığının altını çizen De Jong, anlaşma sayesinde Rusya'nın diğer ülkelere karşı büyük bir avantaj elde edeceğini, Moskova'nın İran enerji sektöründeki varlığının artacağını söyledi.  

Yaptırımların kalkması durumunda İran'ın ham petrol ihracatının artarak Rusya'nın pazar payını tehdit edebileceğine dikkati çeken de Jong, "Bu anlaşma sayesinde Moskova biraz da olsa Tahran'ın ve enerji ihracatının üzerinde kontrol sağlayabilecek" dedi.  

Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, bu hafta, İran ile Rusya arasında "ürün karşılığı petrol" sevkiyatına ilişkin görüşmelerin yapıldığını belirterek, Rus tüccarların İran'dan petrol sevk etme ve diğer ülkelere satma konularında aracı olabileceğini duyurmuştu. 

İran Petrol Bakanı Bicen Zengene de 6 Haziran'da yaptığı açıklamada, İran'ın "ürün karşılığı petrol" anlaşması kapsamında Rusya'ya petrol sevkiyatına başlayacağını açıklamıştı.