İran, yeni nükleer tesisini teyit etti

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, yeni bir uranyum zenginleştirme tesisi inşa edildiğini teyit etti.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

TAHRAN - İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, yeni bir uranyum zenginleştirme tesisi inşa edildiğini teyit etti.

Salihi, konuya ilişkin yazılı açıklamasında, "İran, barışçıl amaçlı nükleer enerji elde etmede başarılı ve yeni bir adım atmıştır" ifadesini kullandı.

Yeni tesislerin "yarı sanayi" ölçeğinde ve nükleer yakıt üretmeye yönelik olduğunu kaydeden Salihi, "Bu tesislerin tüm faaliyetleri, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) belirlediği çerçevede olacak" dedi.

Salihi, "Nükleer teknolojide gelişme ve ilerlemeye yönelik atılan önemli adımdan dolayı dini lider Ayetullah Ali Hamaney ve İran halkına tebriklerini sunduğunu" bildirdi.

İran'ın yeni tesislerle ilgili UAEK'yı bilgilendirdiği kurum tarafından da doğrulanmıştı.

Yapım aşamasındaki nükleer tesislerin yeri ve ne zaman bitirileceği konusunda bilgi verilmedi.

ABD'ye göre yeni tesis askeri bir üste

İran'ın, varlığını bu hafta kabul ettiği yeni uranyum zenginleştirme tesisinin, Devrim Muhafızlarının kontrolündeki bir askeri üste bulunduğu ileri sürüldü.

ABD Başkanı Barack Obama yönetiminin Kongre'ye tesisle ilgili gönderdiği bir belgeye göre, tesis yer altında ve bir tüneller şebekesi halinde. Belgeye göre, "nükleer enerji üretimi için çok küçük olan" tesis, askeri amaçlara daha uygun bulunuyor.

Tesisin, yaklaşık 3.000 tane santrifüj alacak şekilde inşa edildiği, nükleer enerji santrallerinin çok daha fazla santrifüj gerektirdiği, sivil amaçlı nükleer santrallerde on binlerce santrifüj bulunduğu belirtildi.

Belgeye göre, tesisin askeri bir üste bulunması bile İran'ın, "nükleer çalışmalarının sivil amaçlarla, nükleer enerji üretimiyle sınırlı olduğu" iddiasını çürütmek için yeterli.

Amerikan istihbaratına göre uranyumun zenginleştirilmesini sağlayan santrifüjlerin tesise yerleştirilmesine bu yıl içinde başlandı. Tesisin inşasının bir kaç yıldır ABD istihbaratınca izlendiği kaydedildi.

Çin ve Rusya rahatsız

BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri Çin ve Rusya, yaptıkları açıklamalarda, İran'ın yeni ortaya çıkan gizli nükleer tesisi ile ilgili bilgilerin rahatsızlık verici olduğunu belirtti.

G-20 toplantısı için Pittsburgh'da bulunan Çin heyetinde yer alan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ma Jaohu, İran'ı, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ile tam bir işbirliği yapmaya çağırdı. Sorunun görüşmelerle, barışçı yolla çözümlenebileceğini belirten sözcü, konuyu yakından izlediklerini, UAEK'nun tesisle ilgili konuyu ele almasını istediklerini kaydetti.

Yeni bir BM Güvenlik Konseyi kararıyla, İran'a uygulanan yaptırımların ağırlaştırılması olasılığına ilişkin olarak da Ma, "sorunun çözümü konusunda yapılacak uluslararası müzakerelerin gelecek ay olumlu bir sonuç vereceği umudundayız" dedi.

Konsey'de alınan kararlara ilişkin veto yetkisi bulunan bir diğer ülke olan Rusya da görüşünü açıkladı. Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev'in sözcüsü Natalya Timakova, Rus liderin bu konuda Pittsburgh'da bir açıklama yapacağını söyledi. Rus ajanslarının haberlerine göre Rus lider, İran'a yaptırımların ağırlaştırılmasını kabul edecekleri, İran'ın, şimdiye kadar gizli tutulan bir tesise sahip olmasının rahatsızlık verici olduğu temasını işleyecek.

BM Güvenlik Konseyi'nin diğer 3 daimi üyesi ABD, Britanya ve Fransa'nın yanı sıra Almanya liderleri de İran'a, tüm nükleer çalışmalarını UAEK denetimine açması çağrısı yapmışlardı.

Medvedev: yeni tesis UAEK tarqafından acilen incelenmeli

Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev, İran'ın yeni açıklanan ikinci nükleer tesisinin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu tarafından acilen incelenmesi gerektiğini söyledi.

Medvedev, Pittsburgh'da yayımladığı yazılı açıklamada, bu tesisin inşa edilmesinin kendilerinde derin kaygı uyandırdığını vurgulayarak, tesisin, BM Güvenlik Konseyi kararlarına aykırı olduğunu belirtti.

İran'ı işbirliği yapmaya davet eden ve bir an önce uluslararası toplumun güvenini kazandıracak adımlar atması gerektiğini kaydeden Medvedev, yeni yaptırımlardan söz etmedi.

Solona: iran 1 Ekim'deki toplantıya angaje olmalı

AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana, İran'ın, 1 Ekimde küresel güçlerin katılımıyla yapılacak toplantıya, "nükleer meselenin çözülmesi için tam anlamıyla angaje olmasını" beklediklerini söyledi.

İran'ın yeni nükleer tesisiyle ilgili bilgilerle ilgili olarak Solana'nın bürosundan yapılan açıklamada, "İran'ın nükleer programı hakkında bugünkü açıklamanın ışığında, 1 Ekimdeki toplantı, şimdiye kadarkinden çok daha önemli ve gerekli. Bu toplantıda, İran'ın nükleer meselenin çözülmesi için tam anlamıyla angaje olmasını bekliyoruz" ifadesini kullandı.  

Solana, İran ile 6 büyük ülkenin bir araya geleceği 1 Ekimdeki toplantının yerini İsviçre'nin Cenevre kenti olarak açıklamıştı.