İtalya’da anayasa referandumuna doğru

İtalya Başbakanı Matteo Renzi, ülkede 4 Aralık’ta yapılacak anayasa referandumunda “Hayır” oylarının kazanması durumunda siyasi durumu değerlendireceklerini söyledi.

Başkent Roma’daki Başbakanlık Sarayı Chigi’de basın toplantısı düzenleyen Renzi, Şubat 2014’te kurulan koalisyon hükümetinin bininci gününde, yapılan icraatları ve gündemin ilk sırasında yer alan çift parlamenter sistemin teke indirilmesini öngören anayasa reformuna yönelik halk oylamasını değerlendirdi.

İtalya’da son 60 yılda 63 hükümet kurulduğuna ve bunlardan çok azının bin günü görebildiğine dikkati çeken Renzi, “Silvio Berlusconi iki ayrı hükümetle, Bettino Craxi de ilk hükümetiyle bin günü aşmıştı. Biz, bin günü gören 4. hükümetiz. İyi mi gidiyoruz? Hayır, ama iyileşme gösteriyoruz. Ekonomide iyi veriler ama yeterli değil.” dedi.

İktidarda güzel ve heyecanlı bin gün geçirdiklerini aktaran Renzi, reform yapmak için göreve geldiklerini, bunu yapmadıkları zaman ekonominin kötüye gittiğini işaret ederek, "Bu hükümet, anayasal reformları yapmak için doğdu. Biz bunları yaptık, şimdi vatandaşlar buna ‘Evet’ ya da ‘Hayır’ diye karar verecekler.” değerlendirmesinde bulundu.

Renzi, bugün açıklanan son kamuoyu araştırmalarında "Hayır" oylarının önde çıktığının hatırlatılmasına karşın oylamaya dair iyimser yaklaşım sergileyerek, önlerinde insanları "Evet" için ikna etmek adına 15 günlük fırsatları olduğunu dile getirdi. Renzi, hatırı sayılı miktardaki kararsız seçmeni ikna edip, “Evet” oyu vermelerini sağlamaya dönük haklı gerekçeleri olduğunu bildirdi.

Renzi, referandumda 'Hayır' oylarının kazanması durumunda kendisinin ve hükümetinin geleceğinin ne olacağına dair soruya, “Bu referandum, İtalya’yı değiştirmeye yönelik. Bu hükümet, reformlar yapmak üzere kuruldu. Eğer, ‘Hayır’ çıkarsa bunun değerlendirmesini o zaman yaparız. Bu referandum benim üzerime değil. Bu anayasanın değişmesini istiyor musunuz? Soru bu. Umarım, ‘Evet’ çıkar ama ‘Hayır’ da çıkabilir. Bunun adı demokrasi, bu harika bir deneyim” dedi.

Başbakan olarak ülkenin dört bir tarafına gittiğini ve ülkedeki sessiz çoğunluğun değişim temelinde bir seçim yapacağına ikna olduğunu anlatan Renzi, şu ifadelere yer verdi:

"25-30 milyon İtalyan oy kullanmaya gidecek ve değişen bir İtalya ya da bugünkü kurallarıyla devam eden İtalya’da karar kılacaklar. Ülkede olağanüstü bir değişim arzusu olduğunu düşünmeye devam etmek istiyorum. Ciddiyetle de bu referandumun gerçekten bir değişimin işareti olabileceğini düşünüyorum ancak, vatandaşlar bunu reddederse siyasi durumu değerlendiririz."

Matteo Renzi, birkaç ay önce anayasa reformunun kabul edilmemesi durumunda istifa edeceğini söylemiş ancak, kısa bir süre önce bu sözünden geri adım atarak, referandumu kendisiyle kişiselleştirerek hata yaptığını söylemişti. Ülkede otoriterleşmenin önünü açacağı teziyle referandumda "Hayır" oyu çağrısı yapan muhalefet de seçim kampanyasını, Renzi’nin yenilgiye uğratılarak evine gönderilmesi üzerine yürütüyor.

Kamuoyu yoklamalarında "Hayır" önde

Hükümet açısından da test niteliği taşıyan referandum, iç politikada önemli yer tutuyor.

Yasalar gereği, ülkede herhangi bir seçim ya da referanduma iki hafta kala kamuoyunun etkilenmemesi için sonuçlara dair herhangi kamuoyu araştırmasının sonucunun açıklanması yasak olduğundan, İtalyan basını bugün son anket sonuçlarını paylaştı.

İtalyan yazılı basınında ve haber kanallarında yayınlanan farklı anket sonuçlarında “Hayır” oylarının önemli bir farkla önde olduğu görüldü. Bazı anketlerde "Hayır" oylarının, "Evet" oyları karşısında yüzde 54’e yüzde 46 ile 8 puan önde olduğu belirtilirken, kimi anketlerde de aradaki farkın 5 puan civarında olduğu ifade edildi.

Anketlerin büyük bölümünde dikkati çeken önemli veri ise referandum konusunda kararsızların oranının bir hayli yüksek olması. Saha araştırmalarında, kararsızların oranı yüzde 21 ile yüzde 24 arasında gösterilirken, araştırmacı ve siyasi analistler, bu kesimin referandumda kilit rol oynayacağı görüşünde birleşiyor.

Öte yandan, ülkenin farklı kentlerinde de son haftalarda da hükümet karşıtı gösteri ve mitingler de arttı. Roma’da bir grup San Lorenzo semtinde toplanarak, referandumda “Hayır” oyu çağrısı yaparken, Napoli kentinde de bir grup öğrenci ile akademisyen, Başbakan Renzi karşıtı gösteri yaptı.