Japonya, Orta Asya'yı Çin'e kaptırmak istemiyor
Çin'in Orta Asya ülkeleriyle enerji anlaşmaları yapmasının ardından, Japon heyetinin Orta Asya turuna çıkması Japonya’nın bölgede Çin'e alternatif olma çabası olarak yorumlandı.
Japonya Başbakanı Şinzo Abe, kalabalık bir iş adamı heyetiyle çıktığı Orta Asya turunda, özellikle enerji alanında dikkat çekici anlaşmalara imza attı.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ABD, Rusya, Çin ve Hindistan gibi güçlü ekonomisi olan devletlerin yanı sıra Japonya’nın da Orta Asya bölgesinde oluşan bağımsız devletlere karşı ilgisi giderek artı.
Orta Asya ülkelerinde yaklaşık bir hafta resmi temaslarda bulunan Japonya Başbakanı Abe'ye, Japonya'nın en büyük 50 firmasının temsilcileri de eşlik etti.
Rusya'nın, Çin'in hatta hızla gelişen ekonomiye sahip Hindistan'ın Orta Asya ülkeleriyle enerji anlaşmaları yapmasının ardından Abe'nin bölge ziyareti dikkat çekici bulundu.
Enerji anlaşmaları yapıldı
Abe, Moğolistan'la başladığı Orta Asya turunda, büyük kısmı Türkmenistan ve Özbekistan'la olmak üzere enerji alanında birçok anlaşmaya imza attı.
Türkmenistan ile 18 milyar dolarlık petrol ve doğal gaz anlaşması imzalayan Japonya Başbakanı Abe, Özbekistan ile petrol ve doğal gaz konusunda 8,5 milyar dolarlık anlaşma yaptı.
Abe’nin Kazakistan temaslarında da enerji kaynaklarına ağırlık verildi. Japonya’nın, Kazakistan’da yapılacak nükleer enerji santralinin yapımına destek sağlaması kararlaştırıldı.
"Japonya, Çin'e alternatif olmak istiyor"
Japon heyetinin Orta Asya turunu değerlendiren Kırgızistan'da uluslararası ilişkileri uzmanı Dr. Zakir Çotayev, Japonya’nın Orta Asya bölgesindeki etkisini artırarak Çin’e alternatif bir ülke olmaya çalıştığı görüşünü savundu.
Enerji kaynağı az olan ülkelerde altyapı anlaşmaları
Abe, Tacikistan ve Kırgızistan ziyaretleri kapsamında bu ülkelerle daha mütevazı anlaşmalara imza attı.
Japonya, Kırgızistan ile 120 milyon dolarlık altyapı anlaşması imzaladı. Uzmanlar, Japonya’nın, ülkelerin enerji potansiyeline öncülük verdiği için, enerji kaynağı bol olmayan Kırgızistan ve Tacikistan ile altyapı anlaşmaları imzaladığını belirtiyor.
Batı'yla Çin'in Hazar enerjisi için mücadelesi
Kırgızistan Dalil Plus Analitik Kulübü uzmanı Mars Sariyev’e de enerji kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışan Batı ile gelişen ekonomisine kaynak arayan Çin'in, Hazar ve civarındaki petrol yataklarını elde etme mücadelesine dikkat çekti.
"Batı, Japonya aracılığıyla, Çin’in Orta Asya üzerinden Hazar petrol yataklarına girmesini engellemeye çalışıyor" diyen Sariyev, NATO üyesi Japonya’nın, Türkmenistan ve Özbekistan’a milyarlarca dolarlık yatırımlarının, Çin’in İpek Yolu projesine karşı yapıldığını ileri sürdü.