Kan ve bal ülkesinde petrol umudu

SARAYBOSNA - Yıllık petrol ihtiyacının tamamını ithalatla karşılayan Bosna Hersek'te, uluslararası petrol ve doğal gaz şirketleriyle arama anlaşması imzalanması ve Mostar şehrinin kuzeyindeki Drejnitsa bölgesinde önemli miktarda petrol rezervi tespit edilmesi, ülkede petrol bulunduğuna yönelik umutları artırdı.

 

Uluslararası petrol şirketi Shell Exploration Company'nin geçen yıl Bosna Hersek'te petrol arama çalışmalarına başlaması, uzun yıllardan beri devam eden "Bosna'da petrol var mı?" tartışmalarını yeniden alevlendirdi.

 

Hükümetin Shell ile imzaladığı anlaşmaya göre, şirket petrol ve doğal gaz arama çalışmalarına başlayacak. İlk petrol ve doğal gaz kuyularının 2013'te açılması, üretime ise 2015 yılında başlanması hedefleniyor.

 

Bosna Hersek'teki petrol ve doğal gaz aramalarına Sırbistan-Rusya ortaklığındaki Jadran Naftagas isimli şirket de ilgi gösteriyor. Şirket, ülkedeki iki entiteden biri olan Bosna Sırp Cumhuriyeti'nde jeolojik araştırmalar yapmaya başladığını açıkladı.

 

Yapılan son araştırmalara göre, Bosna Hersek'in güneyindeki Mostar şehri yakınlarında yer alan Drejnitsa bölgesinde büyük miktarlarda petrol rezervi tespit edildi. Ayrıca Dinarida ve Posavina bölgelerinde, Şamatc'tan Semberiya'ya uzanan alanda ve Mayevitsa bölgesinde de rezervlerin olduğu belirtildi.

 

Bosna Hersek'teki petrol arama çalışmaları hakkında bilgi veren Saraybosna Üniversitesi öğretim görevlisi jeoloji uzmanı İbrahim Buşatliya, ülke genelinde üç ayrı bölgede ciddi petrol rezervleri bulunduğunu, bu konuda "en ufak bir şüphesinin olmadığını" söyledi.

 

Ülkede ilk petrol arama çalışmalarının 1889 yılında Avusturyalı jeologlar tarafından Bosna Hersek'in kuzeydoğusundaki Mayevitsa bölgesinde yapıldığını, Avusturyalı jeologların bölgede derinliği 50 metreye ulaşan kuyular açtıklarını ve miktarı kesin olmayan petrol rezervi bulduklarını ifade eden Buşatliya, İkinci Dünya Savaşı sırasında da Bosna'nın kuzeydoğusunda petrol arama çalışmalarına devam edildiğini, 1939'ta yaklaşık 300 ton petrol çıkarılıp Bosanski Brod şehrindeki rafineriye gönderildiğini, fakat üretimin, çıkarılan petrol miktarının az, nakliye masraflarının yüksek olması, işçi ve makine yetersizliği nedeniyle 1943 yılında durdurulduğunu belirtti.

 

Arama ve üretim çalışmaları zaman zaman kesintilere uğrasa da farklı şirketlerle devam ettiğini kaydeden Buşatliya, "Amerikalılar, Bosna savaşından önce farklı bölgelerde petrol aramışlardı. Amerikalılar'ın Bosna'da petrol buldukları herkesçe malum. Daha sonra da Bosna'da petrol olduğuna dair raporu ABD'ye gönderdiler. Bu arada da savaş başladı ve araştırmalar sonuçsuz kaldı" diye konuştu.

 

Bosna Hersek'teki petrol varlığına ilişkin yapılan son araştırmalara göre, Bosna'nın 4 farklı bölgesinde petrol ham maddesine rastlandı. Bosanki Şamats şehrinin güneyinde yer alan bölge 64,5 milyon varil, Oraşye yerleşkesinin güneybatı bölgesi 108,4 milyon varil, Tuzla yakınlarındaki Tinya nehri vadisi 99,8 milyon varil, Lopara yerleşkesi çevresi ise 83,2 milyon varil rezerve sahip.

 

Dünya genelinde en fazla tüketilen enerji kaynağı olan petrolün yaklaşık 50 yıllık ömrü olduğu belirtiliyor. Dünyadaki gelişimde kilit rol oynayan petrolün, arama çalışmaları, çıkarılması ve üretimine ayrı bir önem veriliyor.

Avrupa ülkeleri kullandıkları petrolün sadece yüzde 10'unu kendi rezervlerinden karşılarken geriye kalan kısmını ithal ediyor. Bosna Hersek ise yıllık 1,2 milyon ton olan petrol ihtiyacının tamamını ithalatla karşılıyor.