Kapsamlı Kıbrıs müzakereleri yarın başlıyor

LEFKOŞA - KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, Kıbrıs sorununa çözüm bulmayı amaçlayan kapsamı Kıbrıs müzakerelere yarın başlıyor.

Liderler, Lefkoşa ara bölgede bulunan, halen kullanılmayan BM kontrolündeki Lefkoşa Uluslararası Havaalanı'nda görüşmeler için ayrılan binada saat 10.00'da bir araya gelecek ve ilk olarak "yönetim ve güç paylaşımı" konusunu ele alacak. İki liderin sorumluluğunda sürdürülecek görüşmelere taraflar, liderler dahil 5'er kişilik heyetlerle katılacak. Bu sayı ve heyetlerde yer alacak kişiler, "müzakerelerin sorumlulukla ve tam kapasiteyle sürdürülebilmesi" amacıyla değişebilecek. Liderler, 18 Eylül'de yeniden bir araya gelecek. KKTC Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Hasan Erçakıca, dün yaptığı açıklamada, "Türk tarafının tam kapasite ve yapıcılıkla çalışacağını ve Kıbrıs Rum tarafının aynı yapıcılığı ve esnekliği ortaya koyması gerektiğini" ifade ederek, "Çözümün iki halkın siyasi eşitliği ile iki kurucu devletin eşit statüsüne dayanması esas olacaktır" demişti.

Liderler 6. kez görüşüyor

Tarafların, 11 Eylül görüşmesi öncesi ada dışında temaları oldu. Hristofyas, 1 Temmuz'da AB dönem başkanlığını devralacak İsveç'te, ardından da Londra'da temaslarda bulundu. Halen Brüksel'de olan KKTC Cumhurbaşkanı Talat da bu akşam adaya dönecek. BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer da, KKTC ve Kıbrıs Rum kesimindeki temaslarının ardından Atina ve Ankara'yı ziyaret eti. Talat ve Hristofyas, 21 Martta başlayan süreç kapsamında yarın 6. kez bir araya gelecek. Liderler, 21 Mart, 23 Mayıs, 1 Temmuz, 25 Temmuz ve 3 Eylül'de görüştü. 3 Eylül'de yapılan görüşme, kapsamlı müzakereler başladığı için törensel nitelikte oldu ve liderler bu görüşmede müzakerelerin yöntemi üzerinde durdu.

Liderler, 3 Eylül görüşmesi sırasında ve görüşme sonunda yaptıkları açıklamalarda, aralarındaki keskin görüş ayrılıklarını ortaya koydu. KKTC Cumhurbaşkanı Talat, Kıbrıs Özel Temsilcisi ve BM Misyon Şefi Taye-Brook Zerihoun'un resmi ikametgahında, BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer'ın da katıldığı görüşmenin basına açık bölümünde yaptığı konuşmada, Rum tarafıyla müzakerelere sıfırdan başlamadıklarını, dolayısıyla müzakerelerin çok uzun sürmeyeceğini belirterek, 1960 garanti ve ittifak anlaşmalarının devam etmesi gerektiğini vurgulamıştı. Kıbrıs Rum yönetimi lideri Hristofyas ise tek devlet temelinde çözüm isteğini dile getirerek, AB'nin tam üyesi olduklarını ifade etti ve "çözümün AB çerçevesinde olması" gerektiğini savunmuştu. Sınırların kaldırılması hedefinde olduklarını kaydeden Hristofyas, görüşmenin basına kapalı kısmında yaptığı ve metni daha sona BM tarafından basına dağıtılan konuşmasında da ise, "İki toplumlu, iki bölgeli federal çözüm Makarios'un verdiği büyük bir tavizdi. Bu tavizle Kıbrıslı Rumlar limitlerini tüketmiştir ve daha ileriye gidemez. Ne konfederasyon, ne de 'bakir doğum' aracılığıyla iki devletin yeni bir ortaklığı kabul edilebilir. Federal çözüm, iki toplumun ortaklığı şeklinde olacaktır" demişti. "Kıbrıs sorununun çözülemeyecek bir sorun olmadığını" ifade eden BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı Downer da, liderlerin geçmiş toplantılarda yaptığı açıklamaların çözümün çerçevesini oluşturduğunu, Kıbrıs sorununda geçmişten gelen bir birikim olduğunu, bundan liderlerin faydalanabileceğini kaydetmiş ve iki halkın ve adanın yeniden birleşmesinin tüm Kıbrıslıların çıkarına olduğunu söylemişti. Hristofyas'ın "taviz verdik" açıklamasına bir gün sonra yanıt veren KKTC Cumhurbaşkanı Talat, Hristofyas'ın, "1977'de büyük taviz verdik, ondan geriye gidilemez" yönündeki sözlerinin "büyük talihsizlik" olarak nitelemiş ve "Bir kere Kıbrıslı Türklere taviz verilmedi" demişti.