Muhalefet ile siyasi görüşmeler başlıyor

Suriye'de siyasi ve silahlı muhalefetten oluşan ortak bir ekip önümüzdeki ay Suriye hükümeti ile görüşerek neredeyse beş yıldır devam eden iç savaşa siyasi bir çözüm arayacak.

Suriyeli muhalif partiler ve silahlı muhaliflerden 100'ün üzerinde üye Riyad'da gerçekleşen iki günlük toplantının sonunda Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad ve hükümeti ile barış görüşmelerine hazırlık yapmak için birlikte çalışmak konusunda anlaştı.

Fakat İslam Devleti, Nusra Cephesi ve Suriye'nin kuzeyinde geniş bir bölgeyi kontrol eden Kürt güçlerin katılmadığı toplantının son bölümleri güçlü muhalif gruplardan Ahrar eş Şam'ın protestoları ve görüşmelerden çekildiğini açıklamasıyla gölgede kaldı.

Ahrar eş Şam yaptığı açıklamada görüşmelerden çekilme nedeninin muhalefetten ziyade Esad'a yakın olduğunu söylediği Şam merkezli Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Grubu'na öncü bir rol verilmesi olarak gösterdi.

Açıklamada savaşçıların görüşmelerde yeterince temsil edildiği ve seslerinin duyulmadığı belirtilse de, Reuters'ın ulaştığı toplantının nihai bildirgesinde Ahrar eş Şam temsilcisinin de imzasının olduğu görüldü.

Her ne kadar kısa sürmüş olsa da silahlı bu grubun görüşmelerden çekilmesi, Esad'ın düşmanları arasında devam eden ve Batı ile Körfez Arap ülkelerinin Esad üzerinde siyasi ve askeri baskı kurmasını zorlaştıran görüş ayrılıklarının devam ettiğini gösterdi.

Riyad görüşmelerine başkanlık yapan Suudi akademisyen Abdulaziz al-Sager, muhalefetin Ocak ayının ilk 10 günü içerisinde hükümet yetkilileriyle buluşacağını söyledi.

Böylelikle ABD, Rusya, Avrupa ve Arap dünyasından birçok gücü içerisine çeken iç savaşta son iki yıldır ilk defa bu tür bir görüşme başlatılacağı sinyalleri verildi.

Basın toplantısında konuşan Sager, "(Birleşmiş Milletler temsilcisi Staffan) De Mistura tarafından karar verilecek bir toplantı Ocak ayında gerçekleşecek. Bu Suriye rejimi ile muhalefet arasında geçiş sürecine başlamak için yapılacak bir toplantı olacak" dedi.

İki günlük toplantının sonunda yapılan açıklamada Esad'ın geçiş sürecinin başlangıcında görevi bırakması ve kapsayıcı, sivil bir hükümetin kurulması çağrısı yapıldı. Açıklamada devlet kurumlarının korunması taahhüdü de yapıldı.

Açıklamada ayrıca muhalefetin Suriye hükümeti temsilcileriyle görüşmeye ve Birleşmiş Milletler öncülüğünde yapılacak bir ateşkesi kabul etmeye istekli olduğu belirtildi.

GÜVEN İNŞASI

Riyad toplantısında barış görüşmeleri başlamadan önce muhaliflere ölüm cezasının kaldırılması, hapistekilerin serbest bırakılması ve kuşatmaların kaldırılmasının da dahil olduğu güven inşa edecek bazı adımlar atması için Birleşmiş Milletler'e Suriye hükümeti üzerinde baskı kurması çağrısı yapıldı.

Katılımcılar aynı zamanda "Suriye halkının tüm taraflarını kapsayan" ve dini veya mezhepsel ayrımcılıklar yapmayacak bir siyasi sistem kurma taahhüdünde bulundu.

ESAD'A ROL YOK

Suriyeli muhaliflerin geçiş sürecinde Esad ve çevresindekilerin rol almamasına dair talepler, muhalefeti destekleyen bazı Batı ülkelerinin duruşundan daha sert bir tutum ortaya koydu.

ABD, Fransa ve İngiltere Esad'ın Mart 2011'de başlayan protestolar sonrası görevi bırakması gerektiğine dair çağrılarda bulunmuşlardı.

Her ne kadar bu ülkelerin tamamı Esad'ın sonunda görevden ayrılması gerektiğini söylese de bunun zamanlaması konusunda bir detay vermeyerek geçiş sürecinde görevde kalmasına yeşil ışık yakabilecekleri sinyalini verdiler.

Suudi Arabistan, Türkiye ve Batı ülkeleriyle beraber muhalefeti desteklerken, Rusya ve İran Esad'ı destekliyor.

İran, muhalefeti bir araya getiren toplantıya ev sahipliği yapan Suudi Arabistan'ı eleştirerek bunun Viyana sürecine zarar vereceğini söyledi.