Nükleerde uzlaşma sağlandı

İran'ın nükleer programına ilişkin 5+1 ülkeleriyle yürüttüğü müzakerelerde tarafların büyük ölçüde uzlaştığı bildirilirken, ayrıntıların açıklanacağı bir basın toplantısı için hazırlıklar başladı.

Batılı diplomatik kaynaklar yaptıkları açıklamada, müzakerelerde tarafların ana hatlarıyla uzlaşmaya vardığını ifade etti.

Diğer taraftan ABD tarafının durumu "anlaşma" olarak nitelendirmek istediğini anlatan diplomatik kaynaklar, İran tarafının ise kamuoyuna yapılacak duyuruyu "ortak açıklama ya da mutabakat" şeklinde adlandırmak istediğini belirtti.

Diplomatik kaynaklar, Batı ülkeleri ve İran arasında, basın toplantısında uzlaşmanın hangi ayrıntılarının açıklanması gerektiği konusunda da kısmi görüş ayrılıkları yaşandığını, özellikle ABD tarafının olabildiğince fazla detayın duyurulmasından yana olduğunu kaydetti.

Düzenlenecek basın toplantısı için hazırlıklar başlarken, basın mensupları açıklamanın yapılacağı alana götürüldü.

İran Dışişleri Bakanı: Taslak hazırlamaya başladık

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde konulara çözüm bulunduğunu ve taslak hazırlamaya başladıklarını söyledi.

Zarif, bugün twitter hesabından, "Çözüm bulundu. Taslak üzerinde çalışmaya hazırız" diye yazdı.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, twitter hesabından, Zarif ile basına açıklama yapacaklarını ve "iyi haberleri" olduğunu yazdı.

İran ile müzakere eden 5+1 ülkeleri, varılması hedeflenen anlaşma için İran'ın nükleer çalışmalarını öncelikle 10 yıl durdurmasını, sonraki 5 yıl için ise İran'ın  nükleer çalışmaları üzerindeki kısıtlamaların aşamalı olarak kaldırılmasını istiyor. Ancak İran 10 yılın tartışılabileceğini, sonrasındanükleer program üzerindeki bütün kısıtlamaların kaldırılmasını talep ediyor.

Görüşmelerdeki diğer görüş ayrılığı ise Batı'nın İran'a yönelik yaptırımları kaldırmak yerine askıya almak istemesi. Batı, İran'ın varılacak anlaşmaya uymaması ihtimali gerekçesiyle BM yaptırımlarının kaldırılmasını değil, askıya alınması gerektiğini savunuyor. İran ise uygulanan tüm yaptırımların kaldırılması gerektiğini belirtiyor.Varılması hedeflenen ortak anlaşmayla tarafların üç ay daha görüşmelere yeni bir aşamada devam etmesi bekleniyor. İran'ın nükleer kapasitesiyle ilgili nihai anlaşma için belirlenen takvimde son tarih ise 1 Temmuz.

Obama: Tarihi bir uzlaşma

ABD Başkanı Obama, İran ile nükleer müzakerelerde uzlaşıya varılmasını "tarihi" olarak nitelendirerek "Bu iyi bir anlaşma" dedi. 

ABD Başkanı Barack Obama uzlaşmayla ilgili açıklama yaptı. Obama, "İran'la tarihi bir uzlaşmaya varıldı. Uzlaşma nihai bir anlaşma olursa dünya daha güvenli olacak. Bu anlaşma İran'ın nükleer silah üretmesini engelliyor. İran'ın uranyum zengileştirmesine sınırlama getiriyor. İran'ın şu ana kadar ürettiği zengileştirilmiş uranyumun bir kısmı seyreltilecek ve bu sayede İran hiçbir şekilde bunu nükleer bomba üretmek için kullanamayacak. İran, önümüzdeki yıllar içerisinde bu anlaşmayı ihlal etse bile nükleer silaha erişememiş olacak. Uluslararası gözlemciler İran'ın nükleer tesislerine erişim ve denetim sağlayacak. Eğer İran hile yaparsa bütün dünya bilecek. İran'a uygulanan ambargo aşama aşama kaldırılacak" dedi. 

AB Dış İlişkiler Temsilcisi Mogherini

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde kararlı bir adım attıklarını ve ortak hareket planının ana parametreleri konusunda çözüme ulaştıklarını söyledi. 

Mogherini, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ile yaptığı ortak basın toplantısında, İran ile 8 gün süren nükleer müzakerelerde konulara çözüm bulunduğunu ve taslak hazırlamaya başladıklarını söyledi. 

"İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde kararlı bir attık ve ortak hareket planının ana parametreleri konusunda çözüme ulaştık" diyen Mogherini şöyle devam etti: 

"İran'ın uranyum zenginleştirme kapasitesi ve nükleer stoğu belirli bir süre kısıtlanacak ve Natan dışında başka bir uranyum zenginleştirme tesisi olmayacak. İran'ın santrifüj araştırma ve geliştirme çalışmaları ortak anlaşma çerçevesinde belirli bir takvimde gerçekleştirilecek. Fordo nükleer tesisi fizik ve teknoloji merkezine dönüştürülecek." 

Uluslararası bir kuruluşun Arak ağır su reaktörünün silah üretmeyecek şekilde yeniden tasarlanmasında İran'a yardımcı olacağını da belirten Mogherini, tüketilmiş nükleer yakıtın da ülke dışına çıkarılacağını ifade etti.  

Mogherini, İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun onaylı ek protokolünü uygulamaya başlar başlamaz, Avrupa Birliği ve ABD'nin de İran'ın nükleer programına ilişkin bütün ekonomik ve mali yaptırımları kaldıracağını söyledi.