Rusya, Ukrayna ve AB gaz gözlemcileri konusunda anlaştı

BRÜKSEL - Rusya, Ukrayna ve AB, Avrupalı müşterilerin gazının çalındığı iddialarının açıklığa kavuşturulması için uluslararası gözlemcilerin Ukrayna'ya giren ve bu ülkeden çıkan gaz miktarını incelemeleri konusunda nihai anlaşmayı sağladı.

Rus doğal gazının Avrupa'ya taşınmasının yolunu açan 3'lü anlaşma, Rusya ve Ukrayna arasındaki fiyat anlaşmazlığından kaynaklanan soruna çözüm getirmiyor.

AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek, Rusya'nın Ukrayna üzerinden AB'ye gaz göndermek için ileri sürdüğü ön koşulun karşılanmasıyla akışın yeniden başlamasının önünde her hangi bir engel kalmadığını belirterek, Rus doğal gazının mesafe farkı nedeniyle 3 gün sonra AB'ye ulaşmasını beklediklerini söyledi.

AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso da Bulgaristan, Sırbistan, Bosna Hersek ve Slovakya başta olmak üzere bir çok Avrupa ülkesinin çok zor durumda kaldığına dikkati çekerek, Rusya ve Ukrayna'daki AB gözlemcilerin izleme görevine başlamasıyla doğal gaz vanalarının açılacağını bildirdi.

En fazla olumsuz etkilenen ülkeler

Rusya ve Ukrayna'nın birbirini suçlayarak 7 Ocak'ta Avrupa'ya doğal gaz akışını durdurması nedeniyle en fazla etkilenen ülkeler şöyle:

-Moldova'nın doğal gaz arzının tamamı kesildi. Ülkede gaz ya da alternatif yakıt stoku bulunmuyor.

-Bosna Hersek'in doğal gaz arzının tamamı kesildi. Hiç gaz stoku bulunmayan ülkenin 20 günlük alternatif yakıtı var.

-Makedonya'nın doğal gaz arzının tamamı kesildi. Gaz stoku bulunmayan ülkenin sadece fabrikalarına tahsis edeceği fuel oil stoku bulunuyor.

-Sırbistan'ın doğal gaz arzının tamamı kesildi. Yerel üretimle ihtiyacının yüzde 8'ini karşılıyor. 3 haftalık fuel oil stoku bulunuyor.

-Bulgaristan'ın doğal gaz arzının tamamı kesildi. 2-3 günlük gaz stoğu bitmek üzere. 20 günlük alternatif yakıta sahip.

-Slovakya'nın doğal gaz arzının yüzde 97'si kesildi. Birkaç haftalık gaz stoku, 1 ay yetecek alternatif yakıtı var.

-Yunanistan'ın doğal gaz arzının yüzde 80'i kesildi. Türkiye üzerinden doğal gaz almayı sürdürüyor. Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) terminali sayesinde ithalat imkanı var. Krizin ardından doğal gazla çalışan bir termik santralini petrole dönüştürdü.

-Çek Cumhuriyeti'nin doğal gaz arzının yüzde 71'i kesildi. 40 gün yetecek gaz stoku ve yerel üretim imkanı var.

-Avusturya'nın doğal gaz arzının yüzde 66'sı kesildi. Birkaç haftalık gaz ve alternatif yakıt stoku var.

-Slovenya'nın doğal gaz arzının yüzde 50'si kesildi. Avusturya'nın stoklarından faydalanma imkanı ve alternatif yakıt stoku bulunuyor.

-Macaristan'ın doğal gaz arzının yüzde 45'i kesildi. 45 günlük gaz, 90 günlük ham petrol ve 30 günlük fuel oil stoku var.

-Hırvatistan'ın doğal gaz arzının yüzde 40'ı kesildi. Artırdığı yerel üretim, ihtiyacının yüzde 43'ünü karşılıyor. Sanayi için fuel oil stoku var.

-Romanya'nın doğal gaz arzının yüzde 34'ü kesildi. Artırdığı yerel üretim, ihtiyacının yüzde 60'ını karşılıyor. Alternatif yakıt stoku var.

-Polonya'nın doğal gaz arzının yüzde 33'ü kesildi. Rusya, Belarus üzerinden verdiği gazı artırarak kesintinin yarısını telafi etti. Birkaç haftalık gaz ve alternatif yakıt stoku bulunuyor.

-Almanya'nın doğal gaz arzının yüzde 10'u kesildi. Ülkenin güneyi için bu oran yüzde 60'a yükseliyor. Rusya, Belarus üzerinden verdiği gazı artırdı. Haftalarca yetecek gaz ve alternatif yakıt stoku var.

-İtalya'nın doğal gaz arzının yüzde 25'i kesildi. Libya, Norveç ve Hollanda'dan LNG ithalatını artırdı. Gaz ve alternatif yakıt stoku var.

-Fransa'nın doğal gaz arzının yüzde 15'i kesildi. Gaz ve alternatif yakıt stoku bulunuyor.

Bohunice nükleer reaktörünü yeniden hizmette

Rusya ile Ukrayna arasındaki doğal krizi nedeniyle enerji dar boğazına giren Slovakya hükümeti, AB'nin iki yıl önce kapatma kararı aldığı Bohunice nükleer reaktörünü yeniden hizmete soktu. Hükümetin hafta sonunda yaptığı olağanüstü toplantıda Bohunice reaktörünün V1 birimini yeniden hizmete sokma kararı aldığını doğrulayan Başbakan Robert Fico, "Bu kararımızla AB üyelik anlaşmasını ihlal ettiğimizi biliyoruz ancak, halkın ısınma ve aydınlanma ihtiyacını karşılayabilmek için buna mecburuz" dedi. Ülkesinin doğal gaz krizi nedeniyle büyük enerji sıkıntısı çektiğini anlatan Başbakan Fico, "AB anlaşmasının ihlalinden doğan tüm sorumluluğu üstlendiğini" söyledi.

Ülkesinin doğal gaz rezervinin son kısmını elektrik üretimi için kullandığını ifade eden Fico, yeniden hizmete sokulan 440 megavatt gücündeki Bohunice reaktörünün ülkenin elektrik ihtiyacını yüzde yüzünü karşılayacağını kaydetti. Hafta sonundan itibaren hizmete sokulan Bohunice reaktörünün ikinci blokunun yedi gün içinde yeniden elektrik üretebileceğini belirten Fico, "Rusya ve Ukrayna'dan doğal gaz akışı normale dönünceye kadar reaktörün açık kalacağını" bildirdi.

Eski Sovyetler Birliği yapısı olan Bohunice reaktörünün çevre kirliliğine neden olduğu ve Birliğin güvenlik normlarına uymadığı için iki yıl önce kapatıldığını anımsatan siyasi gözlemciler, "AB'nin Slovakya hakkında üyelik sözleşmesini ihlal etmekten işlem yapacağını" belirtiyor.