Shala'ya keyfi işkence, gözaltı ve cinayet suçundan 18 yıl hapis cezası
Eski Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) savaşçılarından Pjeter Shala, 1999’un mayıs ve haziran aylarında, çoğunluğunu Kosovalı Arnavutların oluşturduğu en az 18 kişiye karşı keyfi gözaltı ile işkence yapmaktan ve bir cinayetten suçlu bulundu. Hollanda'nın Lahey kentinde tutuklu yargılanan Shala, 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
İddianameye göre, söz konusu suça konu olan mağdurlar UÇK savaşçıları tarafından Arnavutluk’un kuzeyindeki Kukes’te bulunan eski bir fabrikada tutuldu. Yargıç Mappie Veldt-Foglia, fabrikanın Sırp yetkililerle işbirliği yaptığından veya UÇK’yı yeterince desteklemediğinden şüphelenilen kişileri gözaltına almak, sorgulamak ve kötü muamele için kullanıldığına dair güvenilir deliller elde ettiklerini bildirdi.
Shala, 16 Mart 2021'de Belçika'da tutuklanmış ve 15 Nisan 2021'de Hollanda'nın Lahey kentindeki mahkemeye transfer edilmişti. Shala’nın tutuklu yargılandığı dava ise 21 Şubat 2023’te başlamıştı. 'Kurt' lakabıyla bilinen ve aynı zamanda Belçika vatandaşı olan Shala, hakkındaki suçlamaları reddetmişti. Veldt-Foglia, Shala'nın cinayet, işkence ve keyfi gözaltılar nedeniyle suçlu olduğunu tespit ettiklerini belirterek, bu kişinin 18 yıl hapis cezasına çarptırıldığını açıkladı.
Kosova Özel Odaları ve Özel Savcılığı
Kosova Özel Odaları ve Özel Savcılığı olarak da anılan özel mahkeme ve bünyesindeki özel savcılık, Lahey'de 2011'de kuruldu ancak Kosova yasalarına göre faaliyet gösteriyor. Kosova'da 1998-2000 yıllarında işlendiği öne sürülen savaş suçlarını araştırmak ve yargılamak amacıyla kurulan bu yargı organı, uluslararası hakim ve savcılardan oluşuyor.
Özel savcılık, 2019 başından bu yana UÇK'nin onlarca eski mensubunu ifade vermek üzere davet etmişti. Lahey'de tutuklu yargılanan UÇK komutanları, eski Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Jakup Krasniqi, Kadri Veseli ve Rexhep Selimi hakkındaki ilk iddianame 26 Ekim 2020'de onaylanmış, iddianamede adı geçenlerin 100 kişinin ölümünden sorumlu oldukları öne sürülürken şüphelilerin cinayet, sürgün ve işkence gibi savaş suçlarıyla itham edildikleri bildirilmişti.
Mahkeme, şu ana kadar UÇK eski komutanlarından Salih Mustafa'yı savaş suçundan ve UÇK Savaş Gaziler Derneği yöneticileri Hysni Gucati ve Nasim Haradinaj'ı mahkemenin özel belgelerini yayınlamaktan suçlu buldu.
Kosova Savaşı ve bağımsızlık süreci
1998-1999 yıllarında yaşanan ve NATO'nun Sırbistan ve Karadağ’ın oluşturduğu Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'ne yönelik kara ve hava harekatıyla son bulan Kosova Savaşı'nda çoğu Arnavut 10 binden fazla Kosovalı öldürüldü, 1 milyonun üzerinde farklı etnik gruplardan Kosovalı evlerini terk etmek zorunda kaldı. Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK), Kosovalı Arnavutlar tarafından 1990’lı yıllarda Yugoslav güçlerine karşı çıkmak ve Kosova’yı bağımsız bir ülke haline getirmek hedefiyle kuruldu. Kosova, 17 Şubat 2008'de Sırbistan’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova’yı halen “kendi toprağı” olarak görüyor.