Silah ticaretinde kartlar yeniden dağıtılıyor

ANKARA  - Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından hazırlanan rapora göre, Çin soğuk savaşın sona ermesinden sonra ilk kez silah ihracatçıları arasında ilk 5'e girdi. İngiltere ise 1950 yılından bu yana ilk defa en çok silah ihraç eden 5 ülke arasında kendine yer bulamadı.

 

Rapora göre ABD, 2008-2012 döneminde konvansiyonel silah tedarikçileri arasında küresel silah satışının yüzde 30'unu gerçekleştirerek ilk sırada yer aldı. İkinci sırada yüzde 26'lık payla Rusya bulunurken, bu ülkeleri yüzde 7 ile Almanya takip etti.

Fransa'nın yüzde 6'lık payla 4. sırada olduğu listede, Çin de yüzde 5'lik payla 5. sıraya yerleşti. Bu dönemde söz konusu ülkeler küresel silah ihracatının yüzde 74'ünü karşıladı.

Konvansiyonel silah transferi, 2008-2012 döneminde 2003-2007 dönemine göre yüzde 17 arttı. Bu dönemde en dikkat çekici gelişme ekonomik performansıyla "göz kamaştıran" Çin'de görüldü. Çin'in listede İngiltere'nin yerini alarak 5'inciliğe yerleşmesi, silah ihracatındaki son 20 yıllık sıralamayı da ilk kez değiştirmiş oldu.

Çin'in 2003-2007'ye göre, 2008-2012 dönemindeki silah ihracatı yüzde 162 artarken, küresel silah ihracatı içindeki payı da yüzde 2'den yüzde 5'e yükseldi.

Uzmanlar, Çin'in silah ihracatının artmasında Pakistan'a yönelik satışların etkili olduğunu belirtti. Bu arada, Asya ile Okyanusya kıtalarındaki ithalat ise 2008-2012 dönemde küresel silah ithalatının yüzde 47 ile yaklaşık yarısını oluşturdu.

Dünyada en fazla silah ithalatı yapan ülkeler arasında Hindistan yüzde 12 ile ilk sırada yerini korurken, bu ülkeyi yüzde 6 ile Çin, yüzde 5 ile Pakistan ve Güney Kore, yüzde 4 ile Singapur takip etti.

 

Ekonomik kriz silah ticaretini "vurdu"

 

Tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden birini yaşayan Avrupa'da ise kriz silah ticaretini de etkilemiş görünüyor. Avrupa silah pazarında, uygulanan tasarruf tedbirleriyle birlikte bölge ülkelerinin silah ithalatı yüzde 20 azaldı.

Yaşanan kriz Avrupalı ülkelerin silah siparişlerindeki gerilemede de kendini gösteriyor. İtalya ve Hollanda, 2012 yılında F-35 savaş uçağı siparişlerini azaltırken, Bulgaristan, Hırvatistan ve Romanya da silah ithalatını azaltacağını açıkladı.

Yüksek kamu borç oranı ve işsizlikle mücadele eden Yunanistan da silah ithalatında küçülmeye giden ülkelerden oldu. Yunanistan'ın silah ithalatı 2008-2012 döneminde 2003-2007 dönemine kıyasla yüzde 61 düştü.

 

Arap Baharı silah ihracatçılarına yaradı

 

Kuzey Afrika ülkelerinde de durum çok farklı değil. Kuzey Afrika ülkelerinin silah ithalatı, 2003-2007 dönemi ile 2008-2012 dönemi arasında yüzde 350'lik artış gösterdi.

Körfez ülkeleri bölgede yaşanan siyasi ve askeri tehlikelere karşı silahlanmalarını sürdürdü. Bu ülkelerin 2008-2012 döneminde yaptıkları silah ithalatında yüzde 7'lik yükselme dikkati çekti.

Yaklaşık 3 yıldır ülke içi karışıklıklar ve çatışmalarla silah ihracatçılarının "gözünü diktiği" Suriye ise silah ithalatında çeşitli sebeplerden ötürü Rusya'yı tercih etti. Suriye, 2008-2012 döneminde silah ithalatının yüzde 71'ini Rusya'dan tedarik etti.

Aşağı Sahra ülkelerinin yaptıkları ithalatta da söz konusu dönemde yüzde 5'lik artış kaydedildi.