Tütün endüstrisi riski azaltacak yeni nesil ürünlere yöneliyor

WASHINGTON - DÜNYA

Dünya yeni nesil tütün ürünlerini tartışıyor. Washington'da yapılan Food and Drug Law Institute'un (FDLI-Gıda ve İlaç Hukuku Enstitüsü) yıllık konferansında tütün zararlarının azaltılması, yeni ürünler ve yeni ürünlere ilişkin yasal düzenlemeler ele alındı. 

Bilim insanları dahil çeşitli kesimlerden temsilcilerin katıldığı konferansta, 'zarar azaltma' faaliyetleri tartışıldı. Zarar azaltmanın, uzun süredir halk sağlığıyla ilgili pek çok politikanın temel prensibini oluşturduğu vurgulanan tartışmalarda, 'tütün zararlarının azaltılması' da masaya yatırıldı. Bu konuda yürütülen fikirlerin çerçevesi özetle şöyle:

Yeni trend 'zararın azaltılması' 

Dünyada milyarlarca yetişkin sigara tüketicisi var. Sigara tüketimi öngörülebilir bir gelecekte de devam edecek. Bu konudaki tahminler 1.5 milyar kişi ve üstü... Kamu sağlığı otoriteleri başta olmak üzere bu yöndeki rahatsızlıklar da giderek artıyor. Normal şartlar altında sigara tüketicileri önümüzdeki dönemde de geleneksel sigaraları kullanmaya devam edecek. Ancak endüstri ve kamu otoritesi yeni bir yolu tartışıyor. O da geleneksel sigaralara alternatif sağlığa zararlı etkileri azaltılmış ürünler geliştirilmesi. 

Bu çerçevede endüstri temsilcilerine göre, önümüzdeki dönemde 'tütün zararlarının azaltılması' yaklaşımının temelinde, riski azaltılmış ürün alternatiflerinin sunulması yatacak. 

Konferansta, 'Riski Azaltılmış Ürünler' başlıklı bir oturum da gerçekleştirildi. Swedish Match'ın riski azaltılmış tütün ürünleri konusunda Amerika'nın konuyla ilgili otoritesi FDA'e ilk başvuruyu yapan kuruluş olduğu bilgisinin de verildiği oturumda, panelistler 'tütün endüstrisinin, riski azaltılmış tütün ürünleri ile FDA'e sigarayı bırakamayan veya bırakma niyeti olmayan yetişkin tiryakilerde zararın maksimum ölçüde azaltabileceğini ispat etmeye çalıştığını' vurguladı. 

Endüstrinin lideri 2 milyar dolar harcadı 

Geçmişte ilaç sektöründe sorumluluk üstlenmiş olan Philip Morris International (PMI) Bilimsel İlişkilerden Sorumlu Direktörü Moira Gilchrist, son 10 yılda riski azaltılmış tütün ürünlerine dönük araştırmalara 2 milyar doları aşan harcama yaptıklarım belirtti. Bir şarj cihazı ve onun içinde yer alan ısıtıcıyı gösteren Gilchrist, yeni sistemde sigaraların yakılmadan ısıtılarak kullanılacağını bu şekilde zararlı etkilerinin çok ciddi biçimde azaltılacağını anlattı. Gichrist'in verdiği bilgilere göre, normal sigaraların beşte biri büyüklüğündeki tütün bu ısıtıcıya yerleştiriliyor. Filtre tarafı dışarıda kalıyor. 

Isıtıcı, sigarayı, yani içindeki tütünü 250-300 dereceye kadar ısıtıyor. Bu durumda tütün yanmıyor ama içindeki nikotin, çekilen her nefeste tiryakinin bünyesine geçiyor. 

100 bin Japon tiryaki yeni ürüne geçti 

"Sigarayı bırakamayan yetişkin tiryaki, yine sigara içiyor. Ancak, yanma ile oluşan diğer zararlı maddeleri bünyeye çekmekten kurtuluyor. 
PMI'ın ısıtılan tütün ürünlerinin sigaraya kıyasla zararlı bileşenleri yüzde 90 - 95 oranında azalttığını belirten Gilchrist, "250 - 300 dereceye kadar ısıtılan tütünün nasıl yanmadığı" sorusunu şöyle cevaplandırdı: 
"Sigara yakıldığında ucunda oluşan kor ateş 600-800 dereceye ulaşır. Isıtıcının 250-300 derecelik sıcaklığı, tütünü ısıtmaktan öteye gitmez. Isınan tütün, tiryakiye sigara hissini yaşatır. Ama yanma olayı olmadığı için duman da çıkmıyor. Yapılan araştırmalar iç hava kalitesi üzerinde olumsuz bir etki tespit edemedi" diyerek cevap verdi. 

Panelde, ısıtılan tütünün ilk pazara sunulduğu ülkelerin İtalya ve Japonya olduğunu belirten Moira Gilchrist, yeni ürünün 2014'te Japonya Nagoya'da pazara sunulduğunu kaydetti. 

Verdiği bilgiye göre 100 bini aşkın tiryaki bu ürüne geçti. 

Zararın ana kaynağı yanma

Tartışılan yeni nesil tütün ürünlerinin elektronik sigarayla ilgisi yok. Yine tütün devrede. 

Tartışma ise 'yanma" üzerine şekilleniyor. FDLI'ın düzenlediği konferansın gerçekleştiği salonun çevresindeki stantlardaki "riski azaltılmış ürünler"e ilişkin dokümanlar da daha çok bu konuya vurgu yapıyor. Örneğin, National Institute for Care and Excellence'ın (Ulusal Sağlık ve Mükemmeliyet Enstitüsü-NICE-İngiltere) Raporu... 

2013 tarihli bu raporda. "Hastalığa ve ölüme yol açan esasen nikotin değil, tütün dumanındaki toksinler ve kanserojen maddelerdir" vurgusu yapıyor. Therapeutic Advances in Drug Safety dergisinde ise, "Yanma olmaksızın nikotin salınımı yapan ürünlerin, yanan sigaraya göre önemli ölçüde risk azalttığı tahmin ediliyor" görüşüne yer veriliyor. Konferansta yapılan tartışmalarda da sigaranın yanması ile yaklaşık 8 bin ayrı kimyasalın ortaya çıktığına vurgu yapıldı. Bunlardan yaklaşık 100'ü zararlı olarak tanımlandı. PMI'ın ısıtılan tütün ürünleri bu zararlı bileşenleri sigaraya kıyasla %90 - 95 oranında azaltıyor. PMI, bu durumun riskleri büyük ölçüde azalttığını kanıtlayan araştırmalarda son derece ilerlediklerini ve gelecek vadeden sonuçlara sahip olduklarını belirtti. Fakat tüm kanıtları elde ettikten sonra sonuca varacaklarını ifade etti. Konferansa katılanların bir bölümü yeni nesil ürünleri 'bir devrim' olarak niteliyor. 

Dünya ne yapıyor? 

Tütün mamullerinde dünyada en yoğun tartışmaların yaşandığı ülke ABD. Görünen o ki, ABD otoritesi, hem bireysel zararların hem de milyarlarca dolarlık kamu harcamalarını azaltması noktasında 'yeni nesil tütün ürünleri' ile hayli yakından ilgili. Yeni düzenlemeler yapma eğiliminde. Yeni kategoriler oluşturuluyor. ABD'de 2009'da yürürlüğe giren Tütün Kontrol Kanunu, sağlık riskinin azaltıldığı kanıtlanabilen tütün mamulleri için bir onay mekanizmasını benimsedi. 
ABD Gıda ve İlaç Kurumu (FDA) da, 'riski azaltılmış tütün mamulleri' için kategori oluşturdu. Kısa süre önce de elektronik sigara için düzenleme yapıldı. Ayrıca, Nisan 2014'te çıkan Avrupa Birliği Tütün Ürünleri Direktifi'ne göre, 'Yeni Tütün Mamulleri' kategorisi oluşturuldu. Elektronik sigaralara ilişkin düzenlemeler öngörüldü. 

Bazı AB ülkelerinde "ısıtılan tütün" ürünleri ve e-sigaralar için özel kategoriler oluşturuldu. Amerikan Gıda ve İlaç Kontrol Dairesi riski Değiştirilmiş Tütün Mamulleri Sektörel Başvuru ve Kılavuz Taslak Kitapçığı'nda. "zarar azaltma politikalarının, özellikle şirketlerin ürünlerinde cesur ve yenilikçi değişiklikler yapması halinde halk sağlığını geliştirme çabalarında son derece değerli araçlar olabileceği" belirtiliyor. Portekiz. Letonya, Sırbistan ve Romanya gibi bir dizi ülke ise ısıtılan tütün ürünleri ve e-sigaralar için özel kategoriler oluşturarak bu ürünlerin mali açıdan farklı ele alınmasını değerlendiriyor.