AYM: Kişilerin eğitim hakları sınırlanamaz
Anayasa Mahkemesi, dershanelerin kapatılması düzenlemesinin kısmi iptali yönündeki kararının gerekçesini yayımladı: Kapatma özel teşebbüs özgürlüğünü korumasız bırakır.
Hüseyin GÖKÇE
ANKARA - Anayasa mahkemesinin dershanelerin kapatılmasını öngören yasal düzenlemenin bazı maddelerinin iptalini öngören “gerekçeli kararı” Resmi Gazete’de yayınlandı
Yüksek mahkemenin gerekçeli kararında yer alan dikkat çekici ifadeler şöyle:
Kişilerin eğitim ve öğrenim hakları ile teşebbüs hürriyetini ortadan kaldıracak, kullanılamaz hale getirecek ya da ölçüsüzce sınırlandıracak düzenlemeler getirilemez.
Dava konusu kuralla, eğitim ve sınav sisteminin yol açtığı, devletin de yasal statüye kavuşturduğu dershanelerin doğurduğu sakıncaları önleyici tedbirler almak yerine, bu kurumları tamamen yasaklamak suretiyle dershanelerin kapatılması yoluna gidilmesi, kişilerin sınavlara hazırlık kapsamında okul dışı özel kurumlardan eğitim desteği alma imkanını ortadan kaldırmakta, bu nedenle de eğitim ve öğrenim hakkını ihlal etmektedir.
Anayasa’nın 48’inci maddesinde güvence altına alınan teşebbüs özgürlüğü her gerçek ve tüzel kişinin dilediği alanda serbestçe ekonomik girişimde bulunma hakkını korumaktadır.....Dershanelerin, eğitim öğretim alanında faaliyet gösteren teşebbüsler oldukları dikkate alındığında, devletin bunlar üzerindeki gözetim ve denetiminin çok daha sıkı olması gerektiği açıktık. Bu anlamda kanunlara aykırı davranan teşebbüslere idarece yaptırım uygulanabilmesi ve kanuni şartları oluştuğunda bu teşebbüslerin çalışma izinlerinin iptal edilebilmesi mümkündür. Ancak kanuni çerçevede faaliyetini sürdüren bir özel teşebbüsün demokratik toplum düzeni yönünden zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaç olmaksızın, arz ve talebe, dolayısıyla bireyin özgür iradisine bağlı serbest piyasa şartlarından kaynaklanmayan nedenlerle tamamen yasaklanması, kapatılması, özel teşebbüsün özgürlüğünü korumasız bırakır.