Milyon liralık öğrenciler!

İSTANBUL - İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) "Türkiye'de Eğitim Harcamaları ve Ailelere Maliyeti Raporu"na göre bir çocuk için üniversiteyi bitirene kadar harcanan para milyon TL'ye ulaşıyor.

Rapora göre; anaokulundan başlayarak üniversiteyi bitirene kadar bir çocuk için, ailelerin yaptığı harcama dar gelirlide ortalama toplam 4 bin 500 TL olurken, üst gelir grubunda bu rakam 668 bin TL'yi geçiyor. Doğum, bakım, kreş, sağlık, giyim, ulaştırma ve gıda giderleri de hesaba katıldığında üniversiteden mezun olana dek bir çocuğa, dar gelirli aile 80 bin TL, zengin aileler ise 1 milyon TL'nin üzerinde para harcıyor.

"Türkiye'de Eğitim Harcamaları ve Ailelere Maliyeti" adlı raporu değerlendiren İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, 75 milyonluk Türkiye'de 17 milyon 235 bin öğrenci bulunduğunu, bunlardan 613 binin ise özel okullarda eğitim gördüğünü belirtti. Arıkan TÜİK ve güncel gider verilerine göre eğitimin maliyetinin devasa rakamlara ulaştığını vurgulayarak, herkesin kaliteli ve eşit eğitim hakkı için en yüksek çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.

3 AİLE, 3 FARKLI RAKAM

"Türkiye'de Eğitim Harcamaları ve Ailelere Maliyeti" raporunda aileler 2013 yılında TÜİK'in gelirden aldığı pay ve harcama gruplarına göre sınıflandırılırken, dar gelirli karı kocanın asgari ücretle çalıştığı bir ailenin aylık geliri bin 500, orta gelirli ailenin 4 bin ve zengin ailenin 8 bin TL aylık geliri olduğu baz alındı ve her yıl için yüzde 5 enflasyon farkı gözetildi.

Her ailenin bir çocuğu olduğundan hareket edilen rapora göre, ilk gruptaki aile çocuğunu devlet okulunda okutup tüm giderlerini en asgari düzeyde tuttuğu, ikinci ve üçüncü ailenin ise çocuklarını ilkokuldan üniversiteyi bitirene kadar özel okula gönderdiği şeklinde bir hesap yapıldı.
Rapora göre; 0-22 yaş arasında en alt düzeyde para harcayarak çocuğunu okutmaya çalışan bir aile yıllık yüzde 5 enflasyon ile yürütülmüş rakamlarla en az 79 bin TL, yaklaşık 80 bin TL harcarken, ikinci gruptaki ailede bu rakam 559 bin, üst gelir grubundaki ailede ise 1 milyon TL'yi aşıyor.

[PAGE]

DAR GELİRLİ PARAYI GIDAYA HARCIYOR

Rapordaki sonuçlara göre özel okula ayıracak parası olmayan dar gelirli bir ailenin harcama kalemleri arasında en büyük kalemi gıda oluşturuyor. 22 yıl boyunca dar gelirli bir aile gıdaya yaklaşık 54 bin TL harcarken, eğitim için ayırdığı para 4 bin 500 TL civarında. Orta ve üst gelir grubunda ise harcamanın büyüğünü özel okul devreye girdiğinde eğitim oluşturuyor. Çocuğuna 22 yılda 1.1 milyon TL harcayan üst gelir grubu bir aile eğitime yüzde 5 enflasyonla yürütülmüş rakamlara göre 668 bin TL harcarken, doğum, sağlık, giyim, ulaştırma ve gıda dahil diğer tüm kalemler için 450 bin TL para aktarıyor.

FARK DOĞUMDA BAŞLIYOR

"Türkiye'de Eğitim Harcamaları ve Ailelere Maliyeti" raporunda ailelerin yaptığı harcamalarda ilk fark doğum sırasında başlıyor.  Devlet hastanesinde doğum yapanla özel bir hastanede doğum yapan arasındaki fark 7 bin TL'ye kadar çıkıyor.  Dar gelirli bir kişi doğum için devlet hastanesine gittiğinde kendinden herhangi bir ücret alınmıyor. Ancak özel hastanede doğum yapmanın maliyeti 800 TL'den başlayıp 7 bin TL'ye kadar ulaşıyor.

ZORUNLU HARCAMA KREŞ

Rapora göre; 1 yaşından itibaren ailenin çocuk için bakıcı hizmeti alması veya kreşe başvurmasının maliyeti de önemli bir kalem oluşturuyor. Burada en düşük aylık rakam 800 TL'den başlıyor. Üst sınır ise ortalama 2 bin TL'yi buluyor. Enflasyonu hesaba katmadan yapılan hesapta ayda 800 TL ödeyen bir aile sırf bu hizmet için 38 bin 400 TL vermek zorunda. Ayda 2 bin TL ödeyen bir aile ise 4 yılın sonunda 96 bin TL gibi bir rakam ödüyor. Yıllık yüzde 5 enflasyonla hesabı yürütüldüğünde ise bakım masrafları 40 bin TL ile 100 bin TL arasında değişiyor.

Raporda gıda, sağlık, giyim ve ulaştırma giderleri için TÜİK'in hane başına tüketim harcaması verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamalara göre, dar gelirli bir ailede giyim ve ayakkabının gelirden aldığı pay yüzde 4.3, orta gelirli bir ailede yüzde 4.8, üst gelir grubunda ise yüzde 5.7. Rapora göre bin 500 TL geliri olan bir aile, çocuğuna ayda 17 TL giyim ve ayakkabı harcaması yaparken, bu rakam orta gelir grubunda 48, üst gelir grubunda ise 114 TL düzeyinde. Sağlık harcamaları ise sırasıyla ayda 8, 19 ve 40 TL, gıda da rakamlar aylık olarak birinci ailede 116, ikinci ailede 227, son ailede ise 320 TL'yi buluyor.

[PAGE]

Raporda Türkiye'de eğitim istatistiklerine de yer veriliyor. Türkiye'de 2011-2012 döneminde öğrenci sayısı toplamı 16.9 milyon iken, bu rakam 2012-2013 dönemde 17.2 milyona ulaştı. 2012-2013 eğitim döneminde 17.2 milyon çocuktan 15.8 milyon çocuk devlet okullarında eğitim görüyor. Kalan 613 bin kişi ise sayıları 5 bin 942'ü bulan özel okullarda okuyor. Özel okul sayısı ise 2003 yılından itibaren artıyor. 2002-2003 eğitim döneminde özel okul sayısı bin 235 iken, 2012-2013 eğitim döneminde bu rakam 5 bin 942'ye ulaştı. Özel okul sayısı aradan geçen 10 yılda ise yüzde 381, yani yaklaşık dört kat arttı.

YILLIK ÖZEL OKUL FATURASI 15-30 BİN TL

Rapora göre, özel okulların sayısı artarken, tercihini özel okuldan yapan velilerin de yıllar içinde ödedikleri bedel artıyor. İlköğretim döneminde özel okul fiyatları yıllık 15 bin ile 30 bin TL düzeyinde olurken, dar gelirli bir aile eğitime her ay gelirinin yüzde 2'sini harcıyor. Yani 4 kişilik bir aile eğitim için 31 TL harcıyor. Bu da kişi başına ayda 7.73 TL ediyor. Yıllık olarak dar gelirli aile eğitime 93 TL ödüyor. Orta gelir grubunda ise özel okulların fiyatlarından hareket edilerek ilköğretim döneminde yılda 15 bin TL'den bir öğrencinin 8 yıllık maliyeti 120 bin TL'yi buluyor. Üst gelir grubunda 30 bin TL yıllık eğitim bedeli ödeyen bir ailede ise bu rakam 240 bin TL.

Rapora göre, 4+4+4'ün son dörtlük bölümünde dar gelirli aile okula yılda 92.7 TL öderken rakam dört yılda 372 TL'ye ulaşıyor. Orta gelirli özel okula 18 bin TL; üst gelir grubu da 4 yılda 72 bin TL ödüyor. İlköğretim ve lise hayatı boyunca kitap ve kırtasiye giderleri de ayrıca hesaba katıldığında 12 yılda üç farklı aile, sırasıyla bin 920, 9 bin 600 ve 24 bin TL ödüyor.

Üniversite eğitiminin maliyetinin de hesaplandığı raporda dar gelirli bir ailenin çocuğu doğumdan üniversiteyi bitirdiği güne kadar eğitim, yeme-içme, ulaşım, giyim ve sağlık dahil 22 yılda 46 bin 968 TL harcıyor.  Ayda 4 bin TL geliri olan bir aile aynı dönem için 445 bin, 8 bin TL gelir grubu ile üst kalemde yer alan bir aile ise 898 bin 312 TL harcamak zorunda. Yıllık enflasyonun yüzde 5 varsayımıyla rakamlar güncellendiğinde ise dar gelirli bir aile 0-22 yaş arasındaki bir çocuğa 79 bin, orta gelir grubu 559 bin 899 TL, üst gelir grubu ise 1 milyon 119 bin 189 TL'lik harcama yapmak durumunda.