(13:00)ÇAYKUR, 7 milyar YTL'lik kaynak arıyor

ANKARA - Türkiye'nin, çay üretimini sürdürebilmesi için yaklaşık 7 milyar YTL'lik yenileme yatırımı gerekiyor. Çay İşletmeleri (ÇAYKUR) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Ekrem Yüce, çaylıkların ortalama ömrünün 60 yıl olduğunu belirterek, Türkiye'nin çay üretimini devam ettirebilmesi için çaylıkların yenilenmesi gerektiğini vurguladı. TBMM KİT Komisyonu'nda konuşan Yüce, Türkiye'de çay bitkisi üretiminin 1930'lu yıllarda başladığını hatırlatarak, söz konusu yıllarda kurulan çaylıkların bu yıllarda ekonomik ömrünü doldurmaya başladığına işaret etti. Yüce şöyle konuştu: Ekonomik ömrünü tamamlayan çaylıkların yenilenmesinin öncelikli bir sorundur. Bu durum Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından da eylem planına alındı. Bu yıl ocak ayından itibaren 3 yıllık deneme projesine başlandı. Deneme projesi kapsamında öncelikle üstün kaliteli, verimli ve yöreye uygun çay seleksiyonları belirlenecek. Deneme projesi kapsamında yapılan çalışmalara göre, bir dekar çaylığın yenilenmesi, 4 yıllık üretim kaybı da dikkate alındığında 9 bin YTL'ye mal oluyor. Doğu Karadeniz'deki çay bahçelerinin büyük bölümü ekonomik ömrünü tamamlama aşamasına yaklaştı. Eğer çay bitkisinde 60 yıldan sonra yenileme yapılmazsa, üretimin devamlılığı sağlanamaz. Ayrıca ürettiğimiz çayların yüzde 80'i orta sınıf kalitede. Yüzde 20'sinin evsafı ise çok yüksek, kaliteli çay. Yenileme yapılmazsa kaliteli çayın oranı daha da düşecek." "Devlet bu tür yatırımlara kaynak ayıramıyor" AK Parti Samsun Milletvekili ve KİT Komisyonu Sözcüsü Ahmet Yeni, devletin artık bu tür yatırımlara kaynak ayıramadığını belirtirken,"Devletin bu tür yatırımları artık karşılayamayacağı, kırsal kalkınma nitelikli bu tür projeleri dış kaynak desteğinin aranması gerektiği belirtilirken, bazı milletvekilleri, "üreticinin de elini taşın altına koymasının zorunlu" olduğunu ifade etti. Kamu sektörü temsilcileri, AB'ye üyelik halinde çayda vergilerin kaldırılması nedeniyle çay tarımının ciddi tehdit altında kalacağını, kırsal kalkınma projesi hazırlanarak bu konuda AB'den destek istenebileceğini anlattı. Yapılan bir ön çalışmaya göre, çaylıkların yüzde 6'sının yenilenmesi için bile, 20 yılda 250 milyon dolar kaynak gerekiyor. AK Parti Samsun Milletvekili ve KİT Komisyonu Sözcüsü Ahmet Yeni, devletin artık bu tür yatırımlara kaynak ayıramadığını belirtirken,"Devlet bu şekilde işin içinden çıkamaz. Çay üreticileri de elini taşın altına koymalı. Benim kayınpederimin de çaylığı var. Yıllardır buradan para kazanıyor. Kendilerinin buraları yenilemesi lazım. Karpuz tarlasını, buğday tarlasını devlet mi yeniliyor? 'Çaylıkları devlet yenileyecek' dememek lazım. Bu kadar kaynağı aktaracak durumumuz yok" diye konuştu.