(16:00)Yatırım programında uyulması gereken esas ve usuller açıklandı

ANKARA - Orta vadede 2009-2011 yıllarını kapsayan yatırım programında uyulması gereken esas ve usuller belli oldu. Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) esas alınarak hazırlanacak olan 3 yıllık yatırım programına ilişkin Başbakanlık Genelgesi, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Müsteşarlığı tarafından hazırlanan program gereği, kamu kurumları, yatırım teklif tavanlarını belirlenen esaslar çerçevesinde hazırlayıp, DPT'ye gönderecekler. Kurumlar yatırım tekliflerini 2009 yılı fiyatlarıyla ve 1000 YTL bazında hazırlayacaklar. 2009 yılı kur değeri yıllık ortalama 1,4357 YTL olarak alınacak. Söz konusu dönemde, Orta Vadeli Programda yer alan politikalara uygun bir şekilde, kamu kesimi yatırımları öncelikli sosyal ihtiyaçları giderecek ve üretken faaliyetleri destekleyecek nitelikte altyapıya yönlendirilecek. Kamu yatırımları bölgesel kalkınmanın sağlanmasında ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasında etkili bir araç olarak kullanılacak, yatırım tahsislerinde mevcut bölgesel planlar ve programlar kapsamındaki illerin ve özellikle şehir merkezlerinin gelişmesini hızlandırıcı ekonomik ve sosyal altyapı yatırımlarıyla, insan kaynakları ve istihdam ağırlıklı projelere öncelik verilecektir. 2009-2011 dönemi kamu yatırım tahsislerinde eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu ile bilgi toplumu stratejisiyle uyumlu e-devlet ve bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verecek. Kamu yatırımları, yenilenebilir enerji ve tarımsal altyapıyı güçlendirmeye odaklı Güneydoğu Anadolu Projesi başta olmak üzere, Doğu Anadolu Projesi, Konya Ovası Projesi ve diğer tüm bölgelerdeki bölgesel ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeyle bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasında etkili bir araç olarak kullanılacak. İlgili olan bütün sektör ve alt sektörlerde, ülkenin orta ve doğusunda belirli nüfus büyüklüğüne ulaşmış, doğudan batıya göçü kendine yönlendirebilecek, çevre illerin sosyo-ekonomik gelişmesini hızlandırma potansiyeline sahip, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Trabzon, Van illeri ve bu illerin cazibe merkezi konumundaki şehir merkezlerinin sosyal ve fiziki altyapı yatırımlarına öncelik verilecek. Güneydoğu Anadolu Projesi Ana Planı (GAP), Doğu Anadolu Projesi Ana Planı (DAP), Doğu Karadeniz Bölgesel Gelişme Planı (DOKAP), Zonguldak, Bartın, Karabük Bölgesel Gelişme Raporu (ZBK) ve Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi (YHGP) kapsamında söz konusu planların amaç ve öncelikleri dahilindeki yatırımlarla Konya Ovası Projesi (KOP) kapsamındaki yatırımlar ön planda tutulacak. 2009-2011 dönemi yatırım teklif tavanları çerçevesinde yapılacak proje bazındaki ödenek tekliflerinde, sektörel ve bölgesel önceliklerin yanı sıra devam eden projelerden, 2009 yılı içinde tamamlanarak ekonomiye kazandırılabilecek projelere, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılmasına ve korunmasına yönelik idame-yenileme, bakım-onarım, rehabilitasyon ve modernizasyon türü yatırım, afetlerin önlenmesi ve afet hasarlarının telafisine yönelik, AB'ye üyelik yönünde ortaya konulan politika ve önceliklerin hayata geçirilmesi için sürdürülen çalışmaların gerektirdiği, e-Dönüşüm Türkiye Projesi ve Bilgi Toplumu Stratejisi ile uyumlu projelere ve İstanbul Bilişim Vadisi Projesine ağırlık verilecek. Büyük su projeleri Tarım/sulama sektöründe, proje stokunun rasyonelleştirilmesine ilişkin çalışmalara devam edilecek, bu kapsamda mevcut projeler yeniden önceliklendirilecek, öncelikli projelere yeterli kaynak tahsis edilecek, yapılabilirliğini ve önceliğini yitirmiş projelerin tasfiye edilmesi veya iz ödeneğe çekilmesi yönünde tedbirler alınarak stokun çok yüksek olan ortalama tamamlanma süresi düşürülecek. DSİ Genel Müdürlüğü'nün yatırım programında yer alan büyük su işi projelerinden 2009 yılında tümüyle bitirilecek, kredili yürütülen, depolaması tamamlanmış veya depolamasız, tümüyle ihaleli ilerlemiş sulama projeleri, barajı 2009 yılında tamamlanacak projeler ile taşkın projeleri birinci öncelikli projeler olarak değerlendirilecek ve ödenek teklifleri bu husus göz önüne alınarak yapılacak 2008 yılı yatırım programında yer alan ancak teknik ve/veya ekonomik açıdan yapılabilirliğini yitirmiş, su kaynağı yetersizliği olan, önemli zemin problemi görülen ve 2008 yılı sonuna kadar ihale edilmemiş küçük su işleri toplu projesi kapsamındaki işler de yeniden değerlendirilerek. Tarım/su ürünleri sektöründe, DLHİ Genel Müdürlüğü'nün yatırım programında fiziki gerçekleşmesi yüzde 60'ın üstünde olup kısa sürede tamamlanarak ekonomiye kazandırılması gerekli görülen balıkçı barınakları projelerine ödenek tekliflerinde birinci derecede öncelik verilecek. Altyapı projeleri Yatırım programına göre diğer alt sektörlerde öncelikli projeler de şöyle: "Enerji sektöründe; enerji arz-talep analizlerine dayanan, Türkiye'nin genel enerji ihtiyaç projeksiyonuna uygun olarak hazırlanmış ve Elektrik Piyasası Kanununun ortaya koyduğu esaslara uygun, güvenilir hammadde kaynaklarına ve erken geri dönüş oranına sahip olanlar. Ulaştırma/otoyol sektöründe; devam eden yatırım projelerinden Kemerhisar-Pozantı Otoyolu ve fiziki gerçekleşmesi yüzde 90'ın üzerinde bulunan otoyol ve bağlantı yolu, mevcut otoyol sisteminin korunmasını ve etkin kullanımını sağlayacak, üstyapı iyileştirme, trafik güvenliği, köprü ve viyadüklerin onarımı ve İstanbul Çevre Yolları üzerindeki viyadük ve köprülerin depreme karşı güçlendirilmesine yönelik projeler. Devlet ve il yollarıyla ilgili ödenek tekliflerinde, Ankara-Samsun-Sarp, Yalova-Bursa-İzmir, Sivrihisar-Afyon-İzmir, Adapazarı-Bozüyük, Afyon-Dinar-Çardak, Kınalı-Tekirdağ-İpsala güzergahlarında yer alan bölünmüş yol projeleri ile bitümlü sıcak karışım kaplama (BSK), köprü yapım-onarımda olanlar. Ulaştırma/demiryolu sektöründe; Dokuzuncu Kalkınma Planında yer alan, Ankara merkez olmak üzere İstanbul-Ankara-Sivas, Ankara-Afyonkarahisar-İzmir, Ankara-Konya koridorlarından oluşan çekirdek ağ üzerinde hızlı tren ile yolcu taşımacılığına başlanılması politikası çerçevesinde ödenek tekliflerinde Ankara-İstanbul, Ankara-Konya hızlı tren projelerine öncelik verilecek. TRT'nin altyapısı yenilenecek Ulaştırma/haberleşme sektöründe; posta hizmetlerinde etkinliği, sürati ve güveni artırıcı otomasyon, mekanizasyonla, bilgi ve iletişim teknolojisi ağırlıklı projelerle birlikte, TRT'nin teknolojik altyapısı yenilenilenecek. Ancak sosyal tesis gibi yeni inşaat işleri başlatılmayacak. Turizm sektöründe; mevcut sistemin korunmasını ve etkin kullanımını sağlamak amacıyla atıksu arıtma tesisleri, derin deniz deşarjları, katı atıkların imhası, temiz su ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik yatırımları ivedilikle tamamlanacak. Yatırım tekliflerinde fiziki gerçekleşmesi yüzde 75 ve daha üzerinde olan projelerle, 2009 yılında bitirilecek projelere ve deprem riski yüksek olan bölgelerden başlamak üzere okulların depreme karşı güçlendirilmesine yönelik projeler de öncelikli olacak. Daha önceki yıllarda sari ihale izni verilmiş projeler için öngörülen ödenekler yatırım tekliflerinde öncelikli olarak dikkate alınacak. En fazla göç alan ve deprem bölgesinde yer alan il ve ilçelerde fiziki gerçekleşmesi yüzde 50 ve daha üzerinde olan projelerin 2009 yılında bitirilmesine öncelik verilecek. Eğitimde 'e-Yatırım Projesi' Eğitim yatırımlarında, Milli Eğitim Bakanlığınca yürütülen 'e-Yatırım Projesi' ile tespit edilen yatırım ihtiyacına göre okul yapımında öncelikli il ve ilçeler sıralanacak ve yeni proje teklifleri seçimlerine esas oluşturan kriterleri de gösterilerek hazırlanacak. Eğitim/Yüksek Öğrenim sektöründe; devam eden projelerden 2009 yılında tamamlanarak hizmete alınabilecek projelere, fiziki gerçekleşmesi yüzde 75'in üzerinde olan projelere ve afet hasarlarının telafisine yönelik olarak başlatılmış projelere ödenek tekliflerinde birinci derecede öncelik verilecek. Başta rektörlük binası olmak üzere idari binalarla ilgili projelerden 2009 yılında bitecek olanlar dışındaki projeler; eğitim ve öğretim faaliyetine açılmış ancak yeterli öğrenci ve öğretim elemanı bulunmayan eğitim birimlerine ait inşaat projeleri; kampüs ve/veya meskun alan dışında inşaatına başlanan ancak altyapı (elektrik, su, telefon, kanalizasyon, ulaşım, çevre düzenlemesi vs.) bulunmaması nedeniyle yatırım ve işletme maliyeti yüksek olacak projeler de öncelikliler arasında yer alacak. Enstitü, uygulama ve araştırma merkezleri ve birimleri, kongre merkezleri, konferans salonlarına ait projelerden 2009 yılında tamamlanabilecek olanlar hariç diğer projeler, uzun vadeli ihtiyaçlara göre projelendirilmiş ancak kısmen tamamlanarak hizmete açılmış ya da tamamlanan kısmı (veya blokları) mevcut öğrenci ve öğretim elemanları için kısa vadede yeterli olan projeler, kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalarda tahsis ya da kiralama suretiyle faaliyetlerine devam eden eğitim birimlerine ait projeler ikinci derecede öncelikli projeler olarak yatırım programına iz ödenekle teklif edilecek. Bu arada, 2006'da 15, 2007'de 17 ve 2008 yılında 9 adet yeni devlet üniversitesinin kampüs yeri seçimini tamamlamadan ve söz konusu üniversitelerin kampus planları ve uzun vadeli üniversite gelişim planları hazırlanmadan, bu üniversiteler için 2009 yılında tahsis edilmesi öngörülen ödeneklerin inşaat işleri için kullanılmasına izin verilmeyecek. Sağlık sektöründeki projeler Sağlık sektöründe; fiziki gerçekleşmesi yüzde 75'in üzerinde olan projeler, fiziki gerçekleşmesi yüzde 75'in üzerinde olmamakla beraber koruyucu ve birinci basamak hizmetlerine yönelik projeler, inşaatı tamamlanan birimlerin donanım ihtiyaçlarıyla ilgili projeler, depreme karşı güçlendirme projeleri, bölgesel farklılıkları azaltıcı mahiyetteki projeler ve dış kredisi sağlanmış projeler de öncelikli işler arasına alınacak. Çok düşük kapasiteyle kullanılan ve etkinliğini kaybetmiş hastanelerin bulunduğu illerdeki henüz inşaatı başlamamış hastane projeleri, çevresinde düşük kapasiteyle kullanılan sağlık birimlerinin mevcudiyetine rağmen aynı mahalde bulunan mükerrerliğe ve israfa yol açabilecek nitelikteki projeler teklif edilmeyecek. İnşaat ve donanım ihtiyaçları karşılanarak faaliyete geçmiş hastanelerin ek bina, yenileme, yeni makine-teçhizat ve donanım alımına yönelik projelere kendi öz gelirlerinden kaynak ayrılması ve bu kurumların döner sermaye gelirleriyle karşılayabilecekleri maliyetteki projeler için Genel Bütçeden ödenek talebinde bulunmayacaklar. Ancak, öğrenci kontenjanlarını artırma potansiyeli bulunan üniversite tıp fakülteleri, kontenjan artışıyla bağlantılı yatırımlarına ödenek talebinde bulunabilecekler. Güvenlik hizmetleri sektöründe; vatandaş memnuniyetini esas alan, hizmet sunumunda sürati ve kaliteyi artıracak otomasyon projeleri ile delilden sanığa ulaşılmasını temin edecek kriminal alt yapı projelerine öncelik verilecek. İçmesuyu ve kanalizasyon sektörlerinde; yürütücü kuruluşu mahalli idareler olan dış kredili içmesuyu ve kanalizasyon projelerinde kredisi son 3 yıl içerisinde temin edilememiş olanlar da yeniden değerlendirilecek. Yatırım programına yeni OSB projesi alınmasında; il genelindeki mevcut OSB'lerde parsellerin en az yüzde 75'nde inşaata veya üretime başlanmış olunması şartı aranacak. Bu koşul, ihtisas OSB projelerinde aranmayacak. Yatırım programına alınacak OSB projelerinin seçilmesinde, ulusal ve bölgesel stratejiler ve öncelikler göz önünde bulundurularak illerin sanayi potansiyeline göre değerlendirme yapılacak. Geleceğe yönelik olarak nanoteknoloji, biyoteknoloji, yeni nesil nükleer teknolojilerle, hidrojen ve yakıt pili teknolojileri, sanayi politikasının öncelik vereceği sektörlerdeki araştırmalar, yerli kaynakların katma değere dönüştürülmesini amaçlayan Ar-Ge faaliyetleri, aşı ve anti-serum başta olmak üzere yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik sağlık araştırmaları, bilgi ve iletişim teknolojileriyle, savunma ve uzay teknolojileri öncelikli alanlar olarak belirlenecek.