2013'te oto iyi gidecek, finans zorlanacak

 

 

 

Küresel ekonomi, karşı karşıya olduğu birçok risk nedeniyle yavaş ve belirsiz bir büyüme sürecinde. Risklerin en büyüğü Euro Bölgesi'ndeki şirketlerin ve bu bölgeye yaptığı ihracata bağımlı olan ülkelerin büyümesini sınırlandıracak olan borç krizi. 

 

İngiliz The Economist tarafından yayınlanan 'The World in 2013' (2013'te Dünya) dergisi, yeni yılda sektörlerin nasıl bir performans izleyeceğini analiz etti. The Economist Intelligence Unit'in (EIU) tahminleri doğrultusunda yapılan analize göre, yeni yılda otomotiv, IT-yazılım ve eğlence sektörünü güneşli günler bekliyor. Yağmur bulutları ise bankacılık sektörünün üzerinde kümelenecek. Bulutlu sektörler arasında fiyatların büyümenin hız kestiği enerji, ilaç, madencilik var. 

 

EIU, küresel ekonominin 2013'te yüzde 3.5 büyüyeceği tahmininde bulunuyor. Euro Bölgesi ise resesyona yakın bir büyüme içinde olacak. ABD ve Japonya'da da mali sorunları nedeniyle etkileyici bir ekonomik faaliyet beklenmiyor. Gelişmiş ülkelerde ekonomiye en büyük destek merkez bankalarından gelecek. Fırsattan çok risklerle karşı karşıya olan şirketler ise harcamalarını ve işe alma planlarını dizginlemek zorunda kalacak. Daha önceki büyüme trendine bakıldığında son birkaç çeyrektir zayıflayan ekonomik büyümeye rağmen çok tedirgin görünmeyen Çin, meyvelerini 2013'te almayı umduğu teşvikler ekti. Çin'deki gevşek kredi koşulları ve büyük altyapı projeleri Avustralya, Kanada, Latin Amerika ve Çin'in ihtiyaç duyduğu hammaddeyi barındıran diğer ülkeler üzerinde önemli bir etki yaratabilir. Yeni yılda küresel ticaret yüzde 4.6 ile 2012'ye oranla daha iyi bir büyüme gösterecek fakat 2011 ve 2010'ye göre daha yavaş bir seyir izleyecek. Avrupa bankalarının başındaki dertler, ticareti finanse edebilecek fonların erişimi güçleştirecek. Diğer yandan dünya genelinde artan korumacılık şirketlerin mallarını doğru adreslere ulaştırmalarını zorlaştıracak. İşte bu tabloda dünya ekonomisinde büyümenin motoru olan sektörlerin sergileyeceği performans şöyle: 

 

 

Otomotiv yeni yılın en mutlu sektörlerinden biri olacak. 2013'te otomobil satışlarındaki artışın yüzde 60'ından fazlası, satışların ortalamanın üzerinde bir hızla artması beklenen Çin ve Amerika pazarından gelecek. ABD'nin oto pazarında yüzde 7, Çin pazarında ise yüzde 8'lik büyüme öngörülüyor. Diğer gelişmekte olan pazarlardaki güçlü satışların da etkisiyle küresel satışların yüzde 5 yükseleceği tahmin ediliyor. Yeni yılda Hindistan, beşinci büyük otomobil pazarı Rusya'ya biraz daha yaklaşacak. ABD'deki toparlanma üretim trendlerine de yansıyacak. Ford, Fusion modelinin üretimini Meksika'dan Detroit'e taşımayı planlıyor. Volkswagen ve Peugeot-Citroen'in yeni fabrikalar açmaya hazırlandığı Güney Çin'de üretim üssü olarak ağırlığını artıracak. 2013'te Fiat-Chrysler ortaklığının piyasaya süreceği yeni modeller, kendi evinde sıkıntılarla boğuşan Fiat'ın ABD'deki varlığını güçlendirmesi için önemli olacak. 

 

Finans krizi patlak verdiğinden bu yana zor bir dönem geçiren bankacılık için 2013 de hiç kolay olmayacak. Özellikle gelişmiş dünyada bankaların dertleri devam edecek. Zayıf ekonomik büyüme, yeni sıkı düzenlemeler arasında sıkışıp kalan bankaların karlarında erime sürecek. Amerikan bankaları daha önceki yıllar kadar cimri davranmayacak fakat yine de kredilerde sadece yüzde 4 büyüme bekleniyor. Avrupa'daki bankalar kredi hatlarını zayıflatacak, Japon bankalar da daha az kredi dağıtacak. Gelişmekte olan ülkelerdeki bankalar resmi finansal sisteme ilk kez katılan müşteri akınından faydalanacak. Artan gelir ve tüketim, söz konu ülkelerdeki tüketicileri kredi alma konusunda cesaretlendiriyor. Kendi iç piyasaları mali durumları bozulan iştirakleriyle uğraşan Avrupalı bankalar, daha fazla varlık satışa çıkaracak ve Latin Amerika ile Asya'daki yerli finans kuruluşlarının varlıklarını güçlendirme şansı verecek. 2013 yatırım bankaları için dönem noktası olacak; hisse başına getirileri azalacak, bazı durumlarda bankaların sermaye maliyetlerinin bile altına gerileyecek. Gelirlerin yatay seyredeceği 2013'te gelir artışı, masrafları kısma programlarıyla sağlanacak. Danışmanlık hizmetleri veren Roland Berger, sektörün yüzde 15'ine denk gelen 75 bin kişinin topun ağzında olduğunu söylüyor. Morgan Stanley ve danışmanlık hizmeti veren Oliver Wyman'a göre Gelecek iki yılda, en karlı bölümler hariç, varlıkların azaltılmasıyla pazarın yüzde 20'si el değiştirecek. 

 

 

 

1.7 trilyon dolarlık endüstrinin neredeyse yarısını kontrol eden Avrupa ve ABD'de harcamaların azalmasıyla 2013'te savunma harcamalarının art arda ikinci yıl düşmesi bekleniyor. Irak ve Afganistan'da birliklerini azaltan ABD'nin askeri harcamalarında düşüş yaşanacak. Diğer yandan, Asya Pasifik'te suların ısınmasının, deniz ve hava kuvvetlerini güçlendirmek isteyen ülkelerin harcamalarını artırmalarına neden olurken, yer savunma sistemlerinin popülaritesinin azalması bekleniyor. Dünyada ikinci ve üçünü büyük savunma harcamalarının sahibi Çin ile Rusya, silahlı güçlerini modernize etme planları çerçevesinde savunma bütçelerinde iki haneli artış gerçekleştirecek. Bölgesel istikrarsızlıklar ve güçlü bütçeler Ortadoğu'da savunma harcamalarının artmasında rol oynayabilir. Suudi Arabistan, gelecek yıl GSYH'nin yüzde 10'unu savunmaya harcayarak, bu alanda lider olacak. 

 

Küresel enerji tüketimi 2013'te yüzde 3 artış gösterecek. Artışın en önemli kaynağı ise doğalgaz tüketiminin artması olacak. Kuzey Amerika'da kaya gazı üretiminin artmasının etkisiyle fiyatlar ise düşük seyredecek. Küresel doğalgaz tüketiminin, yüzde 4'lük bir artışla, petrolden üç kat daha hızlı yükselmesi bekleniyor.Arzın talebi aşmasıyla petrol stokunun artması beklenirken, bu fiyatları baskı altında tutacak. Geçen yıl ortalama 109 dolar olan Brent petrolünün varili 2013'te 113 dolar olarak tahmin ediliyor. Gelecek yıl Suudi Arabistan ve Kazakistan'da yeni petrol yatakları devreye girecek ve Irak, Libya ve Güney Sudan'ın üretimi artacak. Barclays'e göre, enerji şirketlerinin sermaye harcamaları yüzde 10'luk artışla 700 milyar dolara ulaşacak. 

 

 

 

Yeni yılda tarımsal fiyatlarda ufak çaplı bir gerileme bekleniyor. Bunun sonucu olarak önemli birçok emtiada, özellikle tahıllarda, fiyatların rekor fiyatlara yakın seyrini koruyacağı tahmin ediliyor. Stoklardaki sıkışıklık sürecek. Stokların düşmesi, olumsuz hava koşullarının emtia fiyatlarını sıçratması riski doğuruyor. El Nino hava olayı yakınan takip edilecek; eğer 2009'daki kadar güçlü olursu 2013'te Asya'nın üretimi düşebilir. Gelişmekte olan ülkelerin talebindeki artışla küresel protein tüketimi yüzde 3 yükselecek. ABD'nin et tüketimi ise yüzde 2.5 azalacak. Hindistan dünyanın en büyük sığır eti ihracatçısı olacak. Büyükbaş hayvanlardan elde ettiği daha ucuz ve yağsız etle Hindistan; Brezilya'nın Asya ve Ortadoğu'daki müşterilerini kapacak. 

 

 

Tüm gözler, zayıf altyapısını iyileştirmek için 66 milyar doyarlık bir program açıklayan Brezilya'da olacak. Hindistan'ın beş yıllık kalkınma planı kapsamındaki 1 trilyon dolarlık harcama planının bir hayal gibi görünmesiyle Güney Asya'da azalan umutları Latin Amerika'daki projeler canlı tutacak. Bürokrasi, yolsuzluk ve nakit sıkışıklığı nedeniyle Hindistan'ın hedefinin sadece üçte ikisini hayata geçirebileceği belirtiliyor. Kasaları dolu olan ülkelerde ise inşaat paklaması bekleniyor. Körfez İşbirliği Konseyi üyesi petrol zengini altı ülkede 2000 km'den fazla demiryolu ağı örülmesi planlanıyor ve projenin maliyeti 60 milyar dolar. Çin'de de 13 yeni otoyol, 25 banliyö demiryolu ve 80'den fazla havaalanı inşa edilmesi planları yapılıyor. Bu arada, Hollanda'da Rotterdam Limanı'na yapılan ek bölümler 2013 sonunda yeni gemilerine hoş geldin diyecek. 2033 yılı itibariyle Maasvlakte 2 projesi dev limanın alanını yüzde 20 büyütecek. 

 

 

 

 

 

Euro Bölgesi'nin çevre ülkeleri dışındaki yerlerde gayrimenkul piyasaları yaşam belirtileri gösterecek. Mortgage Bankers Association, 2012'de ABD'de yüzde 1 artan konut fiyatlarının 2013'te yüzde 3 yükseleceği tahmininde bulunuyor. Yeni konut kredilerinin, refinansman kredileriyle karşılaştırıldığında toplam içindeki payı yüzde 60 ile 2000 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıkacak. Düşünce kuruluşu Centre for Economics and Business Research'e göre İngiltere'de konut fiyatlarındaki artış yüzde 2 olacak. İspanya'da ise sorunlar devam ediyor; Standard and Poor's İspanya'da gayrimenkul piyasasında fiyatların halen yüzde 25 değerli olduğunu belirtiyor. Hükümetlerin, kredileri frenlemesi nedeniyle Asya'da konut fiyatlarının, ekonomileri kadar hızlı artması beklenmiyor. Yatırım danışmanı RREEF'ye göre ticari gayrimenkul piyasasında gelecek yıllarda yıllık ortalama getiri bölgelere göre yüzde 6 ila 8 değişecek. Asya'da endüstriyel gayrimenkul piyasası, Kuzey Avrupa'da ofis binaları ve Amerika'nın kıyı şehirlerinde daireler, sektörün parlak noktaları. 

 

 

Perakende satışlarda nihayet Batı'daki düşüş ve Asya'daki patlama dengeleniyor. Enflasyon arındırılmış olarak küresel perakende satışların 2013'te yüzde 3 artış göstermesi bekleniyor. Sektör özellikle gelişmekte olan tüketicilerin alışkanlıklarına odaklanacak. Çin'de satışların yüzde 10 ile hızlı artışını sürdürmesi bekleniyor. Danışmanlık firması Bain'e göre Çin'de lüks tüketim iştahı kabarık ve özellikle ultra lüks tüketimde büyüme hızı sektörün genelinden iki kat fazla. Dünyadaki 30 milyon metre kare alışveriş merkezi alanı inşasının yarısı Çin'de yapılıyor. Diğer yandan Amerika, Avrupa ve Japonya'da e-ticaretin yüzde 10-15 büyüyeceği hesaplanıyor. Akıllı telefon ve tablet bilgisayarlar üzerinden yapılan alışverişte de önemli bir artış beklentisi bulunuyor. Bu arada, markalı ürünler ile perakende satış gruplarının kendi isimleriyle piyasaya sürdükleri ürünler arasındaki savaş şiddetlenecek. 

 

 

 

2012'de canlanma umutları boşa çıkan turizm sektöründe 2013 yılı beklentileri çok parlak değil. Danışmanlık firması Tourism Economics'e göre dünya genelinde gecelik turist akışı yüzde 3 ile önceki seneye yakın bir artış izleyecek. Diğer birçok sektörde olduğu gibi Avrupa'daki zayıflık Asya pazarıyla denge bulacak. İş amaçlı seyahatlere yapılan harcamaların turistik harcamaları geçmesi bekleniyor. Havacılık endüstrisinin dertleri ise devam edecek gibi görünüyor. Olimpiyatların etkisinden çıkan Londra'da oda başına gelirin yüzde 7 azalması beklenirken, ABD'de oda başına gelir artışı yüzde 6 olacak. Önde gelen otelcilik gruplarının Hindistan ve Çin'de inşaatları, güçlü talebe rağmen fiyatların yatay kalmasına neden olacak. Brezilya'yı ziyaret edenler içinse kesenin ağzını açacak çünkü fiyatlarda yüzde 14 artış bekleniyor. Bunun nedeni ise 2014 FIFA Dünya Kupası ve 2016 Yaz Olimpiyatları için yeni otel inşaatlarının başlamamış olması. 

 

 

Artık gezegendeki insan sayısı kadar telefon aboneliği olması sebebiyle telekom sektörü doygunluğa erişecek. Bunun asıl nedeni ise birden çok telefonu ve aboneliği olanlar. Yine operatörler, mevcut müşterilerinden gelir elde etmenin yeni yollarını geliştirecek. Mobil hizmetlerden elde edilen küresel gelir 2013'te yüzde 4 artacak. Veri hizmetlerinin gelir içindeki payı yüzde 40'a ulaşacak, böylelikle payını beş yıl öncesine göre ikiye katlamış olacak. Brezilya, İngiltere ve Çin pazarlarındaki büyümenin etkisiyle 4G ağında önemli gelişmeler bekleniyor. JP Morgan'ın tahminlerine göre, akıllı telefon satışları yaklaşık yüzde 30 artacak ve sevkıyatların neredeyse yarısını oluşturacak. Piyasanın lideri Samsung, ikinci sıradaki Apple'dan 100 milyon adet fazla satış yapsa da, iPhone 10 milyar dolar daha fazla satış geliri getirecek. Bu arada IT hizmetleri sektöründe bu yıl yüzde 3 büyüme kaydedilmesi beklenirken, küresel yazılım harcamalarının yüzde 6 ile 2012'nin iki katı artış göstereceği tahminleri yapılıyor. Mobil cihazlara yönelik yazılım üretimi artacak. 'Uygulamalar'dan elde edilen gelir 2016 yılına kadar yüzde 50'den fazla artacak. Gartner'e göre, 2013 yılında 81 milyar uygulama indirilecek.