2024: Merkez bankalarının yılı

Emre ERGÜL

İşte banka ekonomistlerinin Amerika Merkez Bankası (Fed), Avrupa Merkez Bankası (ECB), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası (BoJ) hakkındaki 2024 tahminleri…

“Fed’den 2024'te 150 baz puanlık faiz indirimi bekliyoruz”

"ABD ekonomisi iyi performans göstermeye devam ediyor ve iş piyasası sıkılığını koruyor ancak Federal Rezerv'in faiz oranlarının artması ve buna bağlı olarak kredi koşullarının sıkılaştırılmasının istenen etkiyi yaratmaya başladığına dair kanıtlar artıyor.

Son dönemdeki enflasyon göstergeleri çok daha iyi durumda görünüyor ve öncü ekonomik göstergeler zayıflıyor; işe alım ve işe alım niyetleri ise soğuyor gibi... Oranlar zirveye ulaştı ve bir sonraki hamle indirim olacaktır. Anahtar nokta tüketici ve gerçek hane halkı harcanabilir gelirinin sabit kalması, kredi talebinin düşmesi ve birçok kişi için salgın dönemi biriken tasarrufların tükenmesi nedeniyle gerçek bir durgunluk riski görüyoruz.

Düşük benzin fiyatları korunursa, enflasyon gelecek yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2 hedefinde olabilir ve bu da, özellikle işe alımların beklediğimiz gibi yavaşlaması halinde, Fed'in mayıstan itibaren faiz oranlarını düşürmesine kapı açabilir. 2024'te 150 baz puanlık, 2025'in başlarında da 100 baz puanlık faiz indirimi bekliyoruz."

“Avrupa'da sıkılaştırmanın tam etkisi 2024'te ortaya çıkacak”

"Avrupa Merkez Bankası (ECB), 2021 ve 2022 yıllarında enflasyondaki yükselişin gücünü ve hızını hafife almış olsa da, artık enflasyondaki düşüş hızını da hafife alıyor olabilir.

Enflasyon halihazırda yüzde 3 civarına geriledi; ücret artışı 2024'ün ilk aylarında sabitlenmeli ve ECB'nin bu yılki parasal sıkılaştırmasının tam etkisi 2024'te ortaya çıkmaya devam edecek. 2023'teki enflasyondaki düşüş esas olarak enerji ve enflasyonun sonucuydu." "2024 yılındaki enflasyondaki düşüş ise ECB'nin son iki yılda uyguladığı sıkılaştırmanın bir sonucu olacak gibi görünüyor.

Avrupa Merkez Bankası hâlâ gelecek yıl özel tüketimin toparlanacağını tahmin ederken, biz daha ziyade ihtiyati tasarruflar görüyoruz." "Enflasyondaki düşüş ve beklenenden zayıf büyüme, merkez bankasının para politikası freninden ayağını bir miktar çekmesi için yeterli olacak ve faiz oranlarını haziran ayından itibaren her çeyrekte toplam 75 baz puan düşürecek."

"BoE’den 2024 beklentimiz, 100 baz puanlık faiz indirimi yapması"

"İngiltere Merkez Bankası'nın sıkılaştırma döngüsü neredeyse kesin olarak sona erdi ve politika yapıcılar, yatırımcıları faiz indirimlerinin uzak olduğuna ikna etmek için çok fazla enerji harcıyor. Bununla birlikte, 2024'te gevşemeyi göz ardı etmiyorlar ve yaza kadar faiz indirimlerine kapının sonuna kadar açık olduğunu düşünüyoruz."

"Mortgage sahiplerinin yüzde 4-5'i her üç ayda bir yeniden finansman sağladıkça ve çoğu durumda çok daha düşük oranlara sahip 5 yıllık düzeltmeler yapıldıkça, faiz artışlarının etkisi artmaya devam edecek. Bankanın kendisinin de kabul ettiği gibi, gelecek yıl kilit öneme sahip olan hizmet enflasyonu ve özel sektör ücret artışlarının her ikisinin de gelecek yaz yüzde 4 alanına geri dönmesi bekleniyor (şimdiki sırasıyla yüzde 6.6 ve yüzde 7.8'den).

Bu çerçevede, BoE'nin 2024'te 100 baz puanlık faiz indirimi ve 2025'te de aynı miktarda indirime gideceğini düşünüyoruz. Piyasalar da giderek daha fazla bu şekilde düşünüyor."

"Japonya’da yeni teknolojilere yapılan yatırımlar artacak"

"2024, Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) politika normalleşmesinin ilk yılı olacak ve on yıllardır süren aşırı genişleme politikasına son verecek. Sağlam ücret artışının BoJ'nin uzun zamandır beklenen sürdürülebilir yüzde 2 enflasyon hedefini ve özel tüketimi destekleyecek sıkı çalışma koşullarını desteklemesini bekliyoruz." "Yeni teknolojilere yapılan yatırımlar da daha da artacak. 2023'teki güçlü kurumsal kazançlar göz önüne alındığında, gelecek yılki ücret artışının yüzde 3'ün üzerine çıkması gerektiğine inanıyoruz."

ECB, üç temel politika faizini sabit bıraktı

Avrupa Merkez Bankası (ECB), dün beklentilere paralel olarak faizleri sabit tutma kararı aldı ve refinansman faizini yüzde 4.50 seviyesinde korudu. ECB'den yapılan açıklamada, bankanın 3 temel politika faizini sabit bırakma kararı aldığı, refinansman faizinin yüzde 4.50'de, mevduat faizinin yüzde 4'de, marjinal fonlama faizini de yüzde 4.75 seviyesinde koruduğu kaydedildi.

Bloomberg anketine katılan 59 ekonomistin beklentisi faiz oranlarının sabit bırakılacağı yönündeydi. Enflasyonun düşmesiyle birlikte ikinci toplantıda da faiz oranlarını sabit tutan ECB, pandemi dönemindeki 1.7 trilyon euroluk (1.8 trilyon dolar) teşvikten çıkışını hızlandıracağını açıkladı. ECB'nin yayımladığı karar metninde, Pandemi Acil Varlık Alım Programı (PEPP) portföyünü 2. yarıda aylık ortalama 7.5 milyar euro düşürüleceğini ve PEPP yatırımlarını 2024 yılı sonunda durdurulacaklarını belirtti.

Öte yandan karar metninde, "Yönetim Konseyi’nin gelecekteki kararları, politika faiz oranlarının gerektiği sürece yeterince kısıtlayıcı seviyelerde belirlenmesini sağlayacaktır. Kısıtlamanın uygun seviyesini ve süresini belirlemek için verilere bağlı bir yaklaşım izlemeye devam edilecek” ifadeleri yer aldı.

Faizi sabit tutan Fed'in gelecek yıla ilişkin sinyalleri "güvercinleşti"

ABD Merkez Bankası (Fed), politika faizini beklentilere paralel değiştirmeyerek 22 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5.25-5.50 aralığında sabit tutarken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed'in yüzde 80 ihtimalle martta faiz indirimlerine başlayacağı, 2024 genelinde de 4 veya 5 kez faiz indirimine gidebileceği tahminleri ağırlık kazandı.

Geçen yıl mart ayında başladığı "şahin" adımlarla politika faizini 22 yılın en yüksek seviyesine çıkaran Fed, enflasyondaki olumlu seyir ve iş gücü piyasasındaki soğuma işaretleri sonrası yaklaşık iki yılın ardından ilk kez "güvercin" mesaj verdi.

Federal Açık Piyasa Komitesi önceki geceki toplantısında politika faizini yüzde 5.25-5.50 seviyesinde sabit tutarken, karar metninde görülen değişiklikler "enflasyon endişelerinin azaldığı" şeklinde yorumlandı. Fed Başkanı Jerome Powell, kararın açıklanmasının ardından yaptığı değerlendirmede, sıkılaştırma döngüsünde politika faizinin muhtemelen zirvede veya zirveye yakın olduğuna inandıklarını belirtti.

Federal Açık Piyasa Komitesi'nin bu toplantısında faiz indirimlerini tartıştığını ifade eden Powell, banka yetkililerinin, faiz oranlarının daha da artırılmasını uygun bulmamalarına rağmen, bu olasılığı masadan kaldırmak da istemediklerini bildirdi. Söz konusu gelişmelerin ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed'in yüzde 80 ihtimalle martta faiz indirimlerine başlayacağı, 2024 genelinde de 4 veya 5 kez faiz indirimine gidebileceği tahminleri öne çıktı.

Geçen hafta açıklanan verilere göre, ABD'de tarım dışı istihdam, grevdeki otomotiv işçilerinin işlerine dönmesinin de etkisiyle kasımda 199 bin kişi artarak beklentileri aştı. ABD'de işsizlik oranı da yüzde 3.9'dan 3.7'ye düştü. Buna karşın JOLTS açık iş sayısı ekimde bir önceki aya kıyasla 617 bin azalarak 8 milyon 733 bine geriledi.

Ekonomiye ilişkin tahminlerini de açıklayan Fed, federal fon oranına ilişkin tahminini bu yıl sonu için eylülde öngördüğü yüzde 5.6 seviyesinden yüzde 5.4 seviyesine çekti. Fed, yıl boyunca her iki toplantıda bir ekonomiye ilişkin tahminlerinin yer aldığı bir "projeksiyon" tablosu yayınlıyor. Bu tabloda Fed'in federal fon oranına ilişkin 2024 yılı tahmini yüzde 5.1'den yüzde 4.6'ya, 2025 yılı için yüzde 3.9'dan yüzde 3.6'ya indirildi. Fed'in 2026 yılına ilişkin faiz öngörüsü ise yüzde 2.9 olarak korundu.

Uzun dönem ortalama faiz beklentisi de yüzde 2.5'te tutuldu. Söz konusu tahminler, Fed'in gelecek yıl toplamda 75 baz puanlık faiz indirimine gidebileceğini işaret ediyor. Bankanın enflasyon tahminleri ise bu yıl için yüzde 3.3'ten yüzde 2.8'e, 2024 için yüzde 2.5'ten yüzde 2,4'e ve 2025 için yüzde 2.2'den yüzde 2.1'e indirildi. Enflasyon tahmini 2026 için yüzde 2 olarak belirlendi.