Analistlere göre emtia fiyatları henüz zirve yapmadı, yükseliş 10 yıl daha sürecek / Yatırımcıya 'hammadde alın' tavsiyesi

Uluslararası emtia piyasalarında yaşanan rallinin 10 yıl daha süreceğini tahmin eden analistler, yatırımcıya hammadde alın tavsiyesinde bulunuyor. Analistler, değerli maden ve tahıllardaki fiyat artışının henüz zirve yapmadığı ve fiyatların artmaya devam edeceğini belirterek, yatırımcının portföyündeki emtia ağırlığının artırılabileceğini söylüyor. Fortune dergisinde yayımlanan bir incelemede, daha önce George Soros'la çalışan ve 1990'ların sonunda piyasalarda henüz "dotcom" sarhoşluğu sürerken, emtiada bir "boğa piyasası" yaşanacağını tahmin ederek parasını ilgili sektörlere yatırmaya başlayan yatırımcı Jim Rogers'ın piyasalarla ilgili değerlendirmesine yer verildi. Son 140 yıla bakıldığında emtiada boğa piyasasının 18 yıl sürdüğünü hatırlatan Rogers, şimdiki yükselişin 1999 yılında başladığı göz önüne alındığında, fiyatların 10 yıl daha yükselmeye devam edeceğini hesaplıyor. Emtiada kısa süreli bir düzeltme yaşanacaksa da bunun bütün hammaddelerde geçerli olmayacağını öne süren Rogers, her malı tek tek ele almak gerektiğine işaret ediyor. Doğal kaynaklarda talep patlaması yaşanacak Emtiadaki bu patlamayı zamanında görmüş bir şirket de var. Avustralyalı madencilik devi BHP Billiton yöneticileri 2001 yılında Çin'in ekonomik büyümesinin kritik bir büyüklüğe ulaştığını görerek, bu ülkenin hızlı sanayileşme sürecinin küresel bakır, kömür, demir filizi ve ham petrol piyasalarını nasıl etkileyeceğini anlamaya yönelik bir çalışma başlattılar. Çalışmada ortaya konan modeller, Çin'in 1 milyardan fazla nüfusunun kişi başına düşen yıllık gelirindeki artışın hammaddelere muazzam bir taleple sonuçlacağını gösterdi. Dahası, çalışmaya yine büyük nüfuslu bir ülke olan Hindistan da eklendi ve ortaya çıkan rakamlar inanılmaz düzeylere çıktı. Emtia sektörlerindeki eksik üretim kapasitesini göz önüne alan şirket yöneticileri önlerindeki 20 yıl boyunca doğal kaynaklarda talebe bağlı bir patlama olacağını tahmin ettiler. Tahminler doğru çıktı Fortune'daki derlemeye göre, son yıllardaki bazı fiyat ve endeks yükselişlerine bakıldığında şimdiye kadar yaşanan patlamanın etkileri açıkça görülüyor: - Son 8 yılda ABD'de elektrik maliyeti yüzde 39 arttı - Bir yıl önceye göre bir paket makarna fiyatı yüzde 20 arttı - Son beş yılda S&P 500 endeksi toplam getirisi yüzde 59 oldu - Aynı dönemde Dow Jones-AIG emtia endeksi yüzde 110, S&P GSCI emtia endeksi yüde 141 yükseldi - Yine aynı dönemde altın fiyatı 2 kat, ham petrol ve bakır fiyatları 4 kattan fazla arttı Fiyatlardaki yükselişten avantaj sağlanabileceğini belirten analistler, emtiayı ABD'de emeklilik planlarına bile dahil etmeyi öneriyor. Düşük stoklar, metal fiyatını yüksekte tutuyor Günümüzdeki araştırmalar da emtiadaki yukarı yönlü hareketin süreceğini gösteriyor. Lehman Brothers Holdings'ten yapılan bir açıklamaya göre, metal stokları, talep ve yetersiz arz nedeniyle tarihsel ortalamalarının altında kalacak. Bankanın metal araştırmaları biriminin başında bulunan Michael Widmer, uzun dönem bakır stoku ortalaması 3,01 haftalık talebi karşılayacak düzeyde olduğunu ve yıl sonunda 1,25 haftaya inmesinin beklendiğini açıkladı. Mayısta Çin'in sanayi üretiminin yüzde 16 arttığına dikkat çeken Widmer, madencilik ekipmalarının yüksek teslimat sürelerinin arzda sıkıntının süreceğini gösterdiğini belirtiyor. Alüminyumda tarihsel stok ortalaması 5,43 hafta iken, bugünler bu süre 3,92 haftaya gerilmiş durumda ve yıl sonunda 3,34 haftaya gerilemesi bekleniyor. Çinko ve kurşunda sırasıyla stoklar 6,2 haftadan 3,07 haftaya, 3,82 haftadan 1,25 haftaya geriledi. Nikeldeyse uzun dönem stok ortalaması 9,32 haftadan 7,53 haftaya geriledi. Altın fiyatları ise artan ham petrol fiyatları ve zayıf dolar nedeniyle yüzde 2,1 artarak 887,60 dolara çıktı. Mısır, soya fasulyesi yeni rekorlar kırıldı Bu arada, ABD'de mısır ve soya fasulyesi fiyatları, orta ve batı bölgesindeki kötü hava koşulları ve seller nedeniyle bütün zamanların en yüksek düzeyine çıktı. Arjantin'de çiftçilerin protestoları ve yeniden başlattıkları greve karşın, hükümet soya fasulyesi ihracatına yeni vergi uygulama planlarından vazgeçmiyor. Mısır ve soya fasulyesindeki artışlar buğday piyasasını da yükseltti.