Asgari ücret destek teklifi komisyondan geçti

Asgari ücret desteğinin 2019'da devam etmesi, evlerde üretilen ürünlerin vergiden istisna olması, 250 liraya kadar eksik ödemelerin vergi indirimine yönelik ihlal kapsamında değerlendirilmemesi gibi düzenlemeleri içeren ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

Teklife göre, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden, oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, dokuma mamulleri, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri iş yeri açmaksızın satanlar, yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarının yıllık asgari ücretin brüt tutarını aşmaması koşuluyla vergiden istisna tutulacak.

Sadece ilgili kanunlar kapsamında işverenlerce, hizmet erbabına, ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlar gelir vergisinden istisna olacak. İşsizlik Sigortası Kanunu ve İş Kanunu kapsamında olmaksızın, işsizlik veya işe başlatmama tazminatı ve benzeri adlar altında yapılan çeşitli ödemeler kapsam dışında olacak.

Vergiye uyumlu mükelleflerde, her bir beyanname itibarıyla 250 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler, vergi indirimine yönelik ihlal kapsamında değerlendirilmeyecek.

İlgili vergi kanunu gereğince tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesi halinde terkin edilecek vergilerin, söz konusu şartların sağlanamaması durumunda, kanunlarında öngörülen tecil süresinin bitiminden itibaren 15 gün içerisinde ödenmesi halinde, tahakkuk eden vergilerin kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması şartı ihlal edilmiş sayılmayacak.

27 Mart 2018 tarihinden önce işten ayrılan hizmet erbabına, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında yasal haklarına ek olarak ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlardan yapılan gelir vergisi kesintisi ret ve iade edilecek.

Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi kapsamında yapılsa dahi ek tazminat niteliğinde olmayan ihbar tazminatı, normal ücret, yıllık izin ücreti, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi söz konusu olmayacak.

Elektronik belge düzenlemek suretiyle de eğlence vergisinin beyan ve ödemesine imkan verecek idari düzenlemeleri yapabilmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki veriliyor.

Maddenin gerekçesinde, "Alınacak bu kanuni yetki sonrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanacak genel tebliğ ile e-bilet uygulamasına dahil olacak mükelleflerin ödeme kaydedici cihaz kullanım zorunluluğuna tabi tutulmadan eğlence vergisinin beyan ve ödeme usulünün e-bilet ve benzeri belgeler yoluyla gerçekleştirilebilmesine imkan verilecek ve mükelleflerin söz konusu e-bilet uygulamasına gönüllü olarak dahil olmaları sağlanabilecektir." ifadesi yer aldı.

2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarına ilişkin olmak üzere Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişiliklerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlara, bu müsabakalar dolayısıyla yapılacak mal teslimleri ve hizmet ifaları ile bunların bu müsabakalar dolayısıyla yapacakları mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden istisna olacak.

Tüplü LPG faaliyeti yapmak, otogaz LPG faaliyeti yapmanın bir ön şartı olmaktan çıkarılıyor.

Rize ile Bitlis'in Ahlat ilçesinin topoğrafik yapısı nedeniyle yerleşilebilir alanların kısıtlı olması, özellikle yükseköğretim ve resmi kurum alanlarının yerleşebileceği alternatif alanların bulunamaması nedeniyle; İzmir Çandarlı ve Rize İyidere limanlarında ulaştırma faaliyetlerinin ve lojistik hizmetlerin uluslararası düzeye çıkarılması için kıyı ve su alanlarının kullanımının artırılmasına yönelik; sınır ve koordinatları belirlenen alanlarda, kaynakların etkin bir şekilde kullanılabilmesi amacına yönelik için Kıyı Kanunu'nun kıyılar, sahil şeritleri, doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan arazilere ilişkin yapı ve yapılaşmaya dair sınırlayıcı hükümlerinden muaf tutulacak.

İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak

Teklife göre, asgari ücret desteği 2019 yılında 12 ay devam edecek.

Bu düzenlemeye göre, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenecek geçici maddeyle haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce, 2018 yılının aynı ayına ilişkin SGK'ye verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 102 lira ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere 2019 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam tutar; 2019 yılı içinde ilk defa bu kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının 2019 yılı ocak-aralık dönemi için bu maddede belirtilen tutarlarla çarpımı sonucu bulunacak tutar bu işverenlerin SGK'ye ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecek.

Bu tutar İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. Prime esas kazanç günlük tutarı, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 203 lira olarak esas alınacak.

Ortalama sigortalı sayısı 500'ün altında olan iş yerleri için günlük 5 lira, 500 ve üzerinde olan iş yerleri için günlük 3,36 lira destek sağlanacak.

Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2019 yılı Ocak-Aralık dönemi için eksik bildirdiği tespit edilen iş yerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacak, bu iş yerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmayacak.

Borçlarını yapılandıran işverenler yararlanabilecek

Öte yandan, teklifle işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2019 yılı ocak ila aralık dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, SGK'ye prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hallerinde bu imkan tanınmayacak.

Ancak SGK'ye olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını ilgili kanun gereği tecil ve taksitlendiren işverenler, bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece söz konusu imkandan yararlanabilecek. 

Sigortalı ve işveren hisselerine ait sigorta primlerinin devlet tarafından karşılandığı durumlarda işverenin ödeyeceği sigorta priminin İşsizlik Sigortası Fonu'nca karşılanacak tutardan az olması halinde sadece sigorta prim borcu kadar mahsup işlemi yapılacak.

Ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan "linyit" ve “taş kömürü" çıkarılan iş yerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında, belirlenecek günlük kazanç 271 lira, 2018 yılının aynı ayına ilişkin SGK'ye verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50'sini geçmemek üzere, 2019 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınacak.

Bu hükümler kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda çalışan sigortalılar için uygulanmayacak.

Bu yılın ocak-aralık dönemine ilişkin yasal süresi dışında SGK'ye verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya Hazine ve Maliye Bakanlığına verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümleri uygulanmayacak.

Teklife göre, Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamındaki, patent veya faydalı model belgesi verilerek koruma altına alınan buluşlar, yüzde 50 kurumlar vergisinden müstesna tutulacak.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığında en az 5 yıldır çalışan yerli ve yabancı uzmanlar, gerekli şartları yerine getirmeleri halinde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanı olarak atanabilecek.

Uzman olarak atananların Başkanlıkta sözleşmeli personel pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilecek. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına, göreve başladığı tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanacak ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmayacak. Bu şekilde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Uzmanı kadrolarına atananlara iş sonu tazminatı ve diğer ücretler ödenmeyecek. Bu personelin önceden iş sonu tazminatı ödenmiş süreleri hariç, iş sonu tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, Emekli Sandığı Kanunu uyarınca ödenecek emekli ikramiyesine esas toplam hizmet süresinin hesabında dikkate alınacak.

Yabancı dil şartının değerlendirilmesinde, dil yeterliği bakımından YDS'ye denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belge de kabul edilecek. Başvuru hakkına haiz olanlara, kanunun yayımı tarihi itibarıyla 10 günlük ek başvuru süresi verilecek.

Organize toptan elektrik piyasaları

Teklifte Elektrik Piyasası Kanunu'nda yer alan "organize toptan elektrik piyasaları" tanımının kapsamına da yer veriliyor.

Buna göre söz konusu tanım, "elektrik enerjisi, kapasitesi veya perakende alış satışının gerçekleştirildiği ve piyasa işletim lisansına sahip merkezi bir aracı tüzel kişilik tarafından organize edilip işletilen gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ve ileri tarihli fiziksel teslimat gerektiren diğer elektrik piyasaları ile sermaye piyasası aracı niteliğindeki standardize edilmiş elektrik sözleşmelerinin ve dayanağı elektrik enerjisi veya kapasitesi olan türev ürünlerin işlem gördüğü ve Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilen piyasaları ve Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından organize edilip işletilen dengeleme güç piyasası ve yan hizmetler piyasası gibi elektrik piyasalarını" kapsayacak.

Türev piyasalar ise ileri bir tarihte nakit uzlaşması yapılmak üzere elektrik enerjisinin ve/veya kapasitesinin, bugünden alım satımının yapıldığı piyasaları kapsayacak.

Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) tarafından işletilen veya mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen piyasalarda, risk yönetimine ilişkin usul ve esaslar, merkezi karşı taraf ve takas hizmetleri nedeniyle piyasa katılımcılarından alınacak teminatlara ilişkin usul ve esaslar ile piyasa katılımcılarının yükümlülüklerini yerine getirememesi nedeniyle uygulanacak temerrüt yönetimi ve oluşturulacak temerrüt garanti hesabına ilişkin usul ve esaslar EPDK tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.

Düzenleme ile EPİAŞ tarafından işletilen veya mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen piyasalar kapsamında alınan teminat ve temerrüt garanti hesabı varlıkları yasal takipler karşısında koruma altına alınacak.

Bu kapsamda, EPİAŞ tarafından işletilen veya mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yürütülen piyasalara ilişkin olarak EPİAŞ ve merkezi uzlaştırma kuruluşu nezdinde tutulan teminatlar ile oluşturulan temerrüt garanti hesabındaki varlıklar, amaçları dışında kullanılamayacak, haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek, idari mercilerin tasfiye kararlarından etkilenmeyecek, iflas masasına dahil edilemeyecek ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacak.

Olağanüstü haller nedeniyle görev yaptıkları ülkeden başka bir ülkeye geçmeleri ya da Türkiye'ye dönmeleri Bakanlıkça istenen veya bu gerekçeler nedeniyle görev yaptıkları ülkeye dönmelerine Bakanlıkça izin verilmeyen misyon şeflerine 6 aya kadar, memurlara ise üç aya kadar yurt dışı maaşı ödenebilmesine yönelik madde, TBMM Genel Kurulunda görüşülen kanun teklifinde de yer aldığından bu tekliften çıkarıldı.