Bankalara hizmet bedellerinden 8,3 milyar YTL'lik gelir

İSTANBUL - İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasının (İSMMMO) "Bankalarda Silahsız Soygun; Komisyon ve Hizmet Bedelleri" başlıklı raporuna göre, bankaların hizmet bedeli geliri geçen yıl 8,3 milyar YTL olarak gerçekleşti, bu yılın ilk 4 ayında ise 3,1 milyar YTL'ye ulaştı.

İSMMMO'nun Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile bankaların şubelerinden derlediği verilerden yararlanarak hazırladığı raporda, "hizmet bedeli" ve "komisyon" adı altında tüketiciden yapılan kesintilerde hiçbir standart uygulanmadığı, bankaların "keyfi uygulamaları" ve standartları "kendi koşullarına göre" belirledikleri hizmet bedelinde "uçurum" bulunduğu savunuldu.

Raporda, "Öyle ki havale parası yüzde 100'e yakın değişiklik gösterirken, aynı tablo kredi kartı ücretinde de geçerli. Her türlü işlemini internetten yapan ve gerekli komisyonları da ödeyen bir tüketici bile şubeye hiç uğramasa 35 YTL'yi bulan yıllık hesap işletim ücreti ödüyor. Bankaların hizmet bedeli ya da komisyon olarak yaptıkları kesinti kalemlerinin sayısı 100'e yaklaşıyor" denildi.

Türk bankacılık sektörü için dönüm noktası olan 2001 krizine kadar, yüksek faizli Hazine bonosu ve devlet tahvili ile "beslenen", "açık pozisyon ile büyüyen" bankacılık sektörünün, bu dönemden sonra ise verimlilik ve karlılıklarını artırmak için şimdiye kadar "ihmal ettikleri" alanlara yöneldiği belirtilen raporda, bunlar arasında bankacılık hizmetleri ve yapılan işlemler karşılığı alınan komisyonların da bulunduğu kaydedildi.

Daha önce mevduat toplama yarışında "birbirini ezen" bankaların, bu kalemdeki "tatlı karı" çok kısa sürede keşfettiği ifade edilen raporda, şu görüşlere yer verildi:

"Bankacılık sektörü müşterisinin karşısına her gün yeni bir hizmet bedeli talebi ile daha çıkıyor. Türkiye kredi kartında yılda 35 YTL'lere kadar yıllık aidat ücretini konuşurken, bankalar kartı ile hesabında para var mı, yok mu diye kontrol edenden bile hizmet bedeli adı altında bir para kesiyor. Bankaların bu alandan sağladığı tatlı kar bilançolarda milyar YTL'lerle kendini gösteriyor. Bankaların bilançolarında da kendini gösteren hizmet bedeli geliri, geçen yıl 8,3 milyar YTL, bu yılın ilk 4 ayında da 3,1 milyar YTL'ye ulaştı."

"Topuzun kantarı kaçmış durumda"

Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Genel Başkan Yardımcısı ve İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, rapora ilişkin değerlendirmesinde, hizmet ve komisyon gelirlerindeki "tatlı karın" bankaların bilançolarına da yansıdığını belirterek, bankacılık hizmetlerinin önceki yıla göre yüzde 25'lik artışla 2007'de 8 milyar 239 milyon YTL'ye yükseldiğini, buna kredilerden alınan ücret ve komisyonların dahil olmadığını kaydetti.

Arıkan, "Önceki yıl kredilerden alınan ücret ve komisyonlar 1 miyar 715 milyon YTL iken, bu rakam 2007 sonunda 2 milyar 50 milyon YTL'ye ulaştı. Komisyon gelirlerinin toplam işletme giderlerine oranı da sürekli artıyor. Topuzun kantarı kaçmış durumda" ifadesini kullandı.

Hizmet verenlerin bunu para kazanmaksızın yapmasını değil, her sektörde olduğu gibi bankacılık sektörüne de bir standart getirilmesini önerdiklerini belirten Arıkan, şu görüşleri dile getirdi:

"Tüketici kimi zaman kendini aldatılmış da hissediyor. İşlem masrafı ile komisyonlar, kredi kartı aidatları, faizler arasındaki uçurumun nedeni açıklanmak durumunda. Bir banka diyorsa ki, ben 'çok şubeyle hizmet veriyorum, bu nedenle pahalıyım', ben de ona 'sen de ona göre daha çok müşteri kazanabiliyorsun' derim."

Sektörü düzenleyen BDDK'yı göreve çağırarak, sadece kredi kartı yıllık bedelini değil, masraf ve komisyon adı altında yapılan bütün kesintileri incelemesini istediklerini ifade eden Arıkan, "standardı olmayan, haraç gibi her adımda alınan" masraf ve komisyonları da konuşmak gerektiğini kaydetti.