Bankalarda "adres teyidi ve bilgi güncelleme"ye 3 ay erteleme

ANKARA - Karapara aklama ile mücadeleye dönük getirilen "Bankalar ve diğer yükümlüler bazında işlem yapacaklar için adres teyidi" uygulaması, 3 ay erteleniyor. Buna göre banka ve diğer yükümlülere, eski müşterilerle ilgili bilgileri güncellemeleri için de 3 ay ek süre veriliyor. 9 Ocakta Resmi Gazete'de yayımlanan "Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik", 1 Nisan Salı günü yürürlüğe girdi. Karapara aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadeleyi yeni esaslara bağlayan yönetmeliğin en önemli unsuru, "müşterinin tanınması" olarak belirlendi. Bu çerçevede, bankalar ile kanunda sayılan diğer yükümlülere, işlem öncesinde, detaylı bir kimlik ve adres tespiti zorunluluğu getirildi. Kimlik tespiti kapsamına; gerçek ve tüzel kişilerin yanı sıra dernek ve vakıflar, sendika ve konfederasyonlar, siyasi partiler, yurtdışında yerleşik tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküller de dahil edildi. Risklere karşı tedbirler Söz konusu yönetmelikle, yükümlülerin risk temelli yaklaşımlar ile müşterilerini tanımalarına yönelik bir dizi tedbir de uygulamaya konuldu. Bu çerçevede; teyide esas belgelerin gerçekliğinin kontrol edilmesi, gerçek faydalanıcının tanınması ve tüzel kişilere özel dikkat gösterilmesi, müşteri durumunun ve işlemlerin izlenmesi, teknolojik risklere karşı tedbir alınması ve yeterli bilgi edinilemeyen durumlarda iş ilişkisinin tesis edilmemesi öngörüldü. İki bin YTL'yi aşan elektronik transferlerde de gerçek ya da tüzel kişiye ait bilgiler ile TC kimlik, pasaport veya vergi kimlik numarası bilgilerinden en az birine yer verilmesi zorunluluğu getirildi. Şüpheli işlem bildirimiyle ilgili olarak da, yükümlü grupların sunduğu hizmetlerin aklamanın yanı sıra terörün finanse edilmesi amacıyla kullanılmasının engellenmesi için bilgi paylaşımı devreye sokuldu. Yönetmelikle finans kuruluşlarının, eski müşterileriyle ilgili bilgileri, yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde güncellemeleri de hükme bağlandı. Adres teyidi ve bilgi günlemede son tarih 1 Temmuz Bu arada Maliye Bakanlığı, Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yönetmelik'in "adres teyidi ve bilgi güncellemesine" ilişkin hükümlerinin ertelenmesine karar verdi. Alınan bilgiye göre, Bankalar Birliği, adres teyidi uygulaması konusunda hazırlık yapmaları gerektiğini belirterek bakanlığa başvurdu. Bankalar Birliği, bilgi güncellemesi işlemlerinin de 6 ay içinde yetiştirilemeyeceği gerekçesiyle ek süre istedi. Maliye Bakanlığı da, bu talepler doğrultusunda yönetmelik değişikliği taslağı hazırlayarak, başbakanlığa gönderdi. Taslağa göre, bankalar ve diğer yükümlüler bazında işlem yapılabilmesi için gerekli adres teyidi uygulaması, 1 Temmuz 2008'e ertelenecek. Buna göre bankalar ve diğer yükümlüler, işlemlerde müşterilerinden adres istemeyi sürdürecek. Ancak bu adresi onaylayacak belgeyi, 1 Temmuz'dan sonra talep edecek. Bu kapsamda adres teyidi; yerleşim yeri belgesi, ilgili adına son 3 ay içinde düzenlenmiş elektrik, su, doğalgaz veya telefon gibi hizmetlere ilişkin faturayla yapılabilecek. Bunlar temin edilememiş ise herhangi bir kamu kurumu tarafından verilen "bu adreste yerleşiktir" belgesi de teyit için yeterli olacak. Bankalar ve diğer yükümlüler, 1 Temmuz'dan sonraki işlemlerde adres teyidini 10 gün içinde gerçekleştirecek. 1 Nisan - 1 Temmuz 2008 arasındaki işlemlere ilişkin adres teyitleri ise 31 Aralık 2008'e kadar tamamlanacak. Eski müşterilerle ilgili bilgiler de 30 Eylül 2008 yerine 31 Aralık 2008'e kadar güncellenebilecek. Öte yandan Bankalar Birliği, adres teyidinin, müşteriden belge istemek yerine "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi" aracılığıyla yapılmasını istiyor. Finans kurumları, bu şekilde hem işlemlerin daha güvenilir ve hızlı gerçekleşeceğini hem de müşterilerin külfet altına sokulmayacağını öne sürüyor. Ancak İçişleri Bakanlığı'nın, sistemin bankalara açılması için kanun değişikliği gerektiğini belirterek, bu talebe olumsuz yaklaştığı ifade ediliyor.