Çin yuanı, sınır ötesi işlemlerde ABD dolarını geçti

Batılı analistlerin 2030 yılında küresel ekonominin patronu olmasını beklediği Çin’in ayak sesleri duyulmaya başladı. Tarihte bir ilk yaşandı ve Mart 2023’te Çin’de sınır ötesi işlemlerde en çok kullanılan para birimi yuan, tarihinde ilk defa ABD dolarını geride bıraktı.

Devlet Döviz İdaresi verilerine göre, yuan cinsinden sınır ötesi ödeme ve tahsilatlar Mart 2023’te bir önceki aya göre 434.5 milyar dolardan 549.9 milyar dolara yükselerek rekor kırdı. Bir başka deyişle, (Reuters’ın hesaplamasına göre) yuan tüm sınır ötesi işlemlerin yüzde 48.4’ünde kullanıldı. Şubat ayında yüzde 48.6 olan doların payı ise mart ayın da yüzde 46.7’e düştü.

Oranlar 2010 yılında yuan için yüzde 0, dolar için yüzde 83’tü! Çin’in bu dönem en büyük müttefikler Brezilya ve Rusya. Insdier dergisi, “Çin, Brezilya gibi ülkelerle dolar dışı ticaret anlaşmaları imzaladı. Ukrayna Savaşı sonrası Moskova da küresel finanstan büyük ölçüde koptu. O günden beri yuan, Rusya'nın en çok işlem gören para birimi olarak doları geride bıraktı” diye yorum yaptı.

Birçok küresel ekonomi medyası, “Kral para birimi tehdit altında mı? Dolar hakimiyeti bitiyor mu?” diye yuan-dolar savaşını tarışmaya açtı. Bir kesim “Bu daha başlangıç” derken, Insider dergisine konuşan analistler ise “Görünür gelecekte doların küresel hakimiyetini kaybetmesi zor” diye konuştu.

Arjantin, Çin'e 1 milyar doları aşan ithalat ödemesini yuan ile yapacak

Çin’in önce Ortadoğu’da Suudi Arabistan ile İran, şimdi de Ukrayna ile Rusya arasında barış görüşmelerine liderlik etme çabaları, dünyada Çin yuanı kullanımını artırmaya, ABD dolarına olan güvenin de gün geçtikçe azalmasına neden oldu.

BRICS üyesi ülkelerinden sonra dün de Arjantin hükümeti, ülkenin azalan dolar rezervlerine karşı alınan önlemlerin bir parçası olarak Çin'den yapılan ithalatın ödemelerini dolar yerine yuan ile gerçekleştireceklerini duyurdu. Arjantin Ekonomi Bakanı Sergio Massa, ülkesinin bu ay Çin`e 1 milyar doları aşan ithalat ödemesini yuan ile yapma konusunda Çin ile anlaşmaya vardığını bildirdi.

Çin ile anlaşma kapsamında, Arjantinli şirketler Çin'den nisan ayında yaptıkları 1 milyar 70 milyon dolarlık ithalat karşılığındaki ödemeyi Çin yuanı ile yapacak. Mayıs ayında planlanan miktarın ise 790 milyon dolar civarında olması bekleniyor. Devlet Başkanı Alberto Fernandez, Arjantin pezosunun serbest piyasada değer kaybetmesine değinerek, "Arjantin'de yükselen küresel bir kriz yaşıyoruz, bu kesinlikle doğru. Arjantin sağının kalıcı bir uygulamasıdır.

Önce sabah söylenti yayarlar, tüm gün beklerler ve öğleden sonra döviz piyasasından karlarını çekerler. Arjantililerin birikimlerine zarar veriyorlar" değerlendirmesinde bulundu. Resmi rakamlara göre, Arjantin 2022'de yaptığı ithalatın yüzde 21'ini Çin'den gerçekleştirdi.

Pekin, Ukrayna krizinin çözümü için arabulucu rolüne soyunuyor

Çin’den bir diplomasi atağı da Ukrayna için… Rus işgalinin başladığı ilk günden bu yana ilk kez Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky ile telefonda görüşen Çin lideri Şi Cinping, ülkesinin savaşın siyasi çözüme ulaşabilmesi için arabulucu rolü üstleneceğinin sinyalini verdi.

Ukrayna krizini Çin'in çıkarmadığını, çatışmanın tarafı da olmadığını vurgulayan Şi, görüşmeler yürütmek üzere Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi Li Hui'yi Ukrayna ve diğer ülkelere göndereceğini belirtti. Şi, özel temsilci ve heyetinin, "tüm taraflarla derin iletişimde bulunacağını" kaydetti. Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasının ardından "savaş" ve "işgal" sözcüklerini kullanmaktan kaçınmıştı.

Pekin’in adımı ABD ve AB’de ılımlı karşılandı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Şi-Zelensky görüşmesini memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederken savaşı bitirecek muhtemel bir barış teklifini, Ukrayna halkı onay verdiği ve adil olduğu sürece destekleyeceklerinin altını çizdi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de “Telefon görüşmesini memnuniyetle karşılıyorum. Çin'in Ukrayna'nın bakış açılarını daha iyi anlaması da bence çok önemli” dedi.