Doğalgazda deposuzluğun faturası: 550 milyon dolar

ANKARA - Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) doğalgazda arz açığını kapatmak için spot piyasadan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alımı pahalıya mal oldu. 560 milyon dolara mal olması beklenen yeraltı doğalgaz depolama tesisleri bir türlü devreye girmeyince Türkiye 3 yılda spot piyasadan aldığı doğalgaza 550 milyon dolar ödenemek zorunda kaldı. BOTAŞ, son üç yıl içinde İran'ın Türkiye'ye verdiği doğalgazı kesmesi nedeni ile ortaya çıkan arz açığının karşılanması için spot piyasadan doğalgaz satın aldı. İran'ın yoğun kış mevsiminde doğalgazı kesmesinden dolayı BOTAŞ, spot piyasadan LNG'ye Mavi Akım, Batı Hattı ve İran'dan almış olduğu doğalgazın fiyatının neredeyse iki katı ödemede bulundu. Böylece BOTAŞ'ın son 3 yıl içinde Mavi Hat Operasyonu'na takılan ve toplam 560 milyon dolar maliyeti bulunan Tuz Gölü Projesi'nin değeri kadar bir ödemede bulunduğu kaydedildi. Mavi Hat Operasyonu'na takılan Tuz Gölü Depolama Tesisi'nin finansmanını Dünya Bankası'ndan kredi ile temin ediliyor. Söz konusu tesis ile konut sektöründeki doğalgaz talebinin artmasına bağlı olarak ileride meydana gelecek mevsimsel dalgalanmaları karşılamaktır. Bu kapsamda Tuz Gölü havzası içerisinde yer yüzeyinin ortalama 1150 metre altındaki tuz tabakalarının arasına doğalgazın depolanması planlanıyor. İran ile sorunu tahkim çözecek Türkiye, pahalı doğalgazın faturasını, tahkim yoluyla İran'dan çıkarmak istiyor. Tahkimin nasıl sonuçlanacağı belirsizliğini korurken, BOTAŞ'tan üst düzey bir yetkili, Türkiye'nin alım faturasına eksik teslimata göre hesaplanan oranda indirim tahakkuk ettirileceğini bildirirken, cezaları İran'ı gaz arzını tam olarak sağlama konusunda teşvik etmediğinin altını çizdi. Gökçek'ten 676 milyon dolar Ayrıca BOTAŞ, Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ'nin özelleştirmesinden 676 milyon dolar alacak. Geçtiğimiz günlerde şaşkınlık veren ihale pazarlığı ile gerçekleştirilen Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ özelleştirmesinde en yüksek fiyatı 1 milyar 660 milyon dolar ile Global Yatırım-Energaz ortak girişim grubu vermişti. Söz konusu teklifin önce Rekabet Kurumu ve EPDK daha sonrada Büyükşehir Belediyesi Başkanı Melih Gökçek tarafından onaylanması durumunda BOTAŞ, spot piyasadan almış olduğu pahalı gazın faturasını Büyükşehir Belediyesi'nin borcu karşılığı gelecek 676 milyon dolar ile karşılayacak. BOTAŞ'ın cirosu 11 milyar dolar Bu arada BOTAŞ'ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na vermiş olduğu bilgiye göre cirosunun 11 milyar dolar olduğu öğrenildi. BOTAŞ, son dönemde piyasaların dalgalanması ardından doların YTL karşısında değer kazanması nedeni ile Rus gazına daha fazla fiyat ödemek zorunda kalacak. BOTAŞ, özellikle Mavi Akım ve Batı Hattı'ndan almış olduğu doğalgazın fiyatının petrol fiyatındaki artış doğrultusunda yükselmesi nedeni ile Şahdenizi gazına yöneldi. BOTAŞ, BOTAŞ, Rusya'dan Batı Hattı ve Mavi Akım üzerinden satın aldığı gazın fiyatını Şahdenizi boru hattından gelen Azeri Gazı'nın düşük fiyatı ile paçallayarak satış fiyatını oluşturdu. Böylece petrol fiyatlarındaki yükselişin vatandaşın ve sanayicinin kullanmış olduğu doğalgazın faturasını etkilemesinin önüne geçti.