Ejderha ‘paylaşarak’ 705 milyar doları yakalayacak
Nüfusu 1.5 milyara dayanan Çin’de paylaşım ekonomisi hızla büyüyor. Elektrikli araçlardan bisikletlere, basketbol toplarından yatağa kadar birbirinden ilginç ürünlerin paylaşıma sunulduğu ekonominin büyüklüğünün 705 milyar dolara ulaşması öngörülüyor.
AYDIN ŞAHİNALP
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin’de her geçen gün büyüyen ve gelişen paylaşım ekonomisi dur durak tanımıyor. Çin Enformasyon Merkezi’nin hazırladığı son rapora göre, geçtiğimiz yıl, ülkenin paylaşım ekonomisindeki işlemlerin toplam tutarı 500 milyar doları aştı. Bu arada, paylaşım ekonomisi ile ilgili faaliyetlerde 600 milyon kişi yer aldı. Çin’in paylaşım ekonomisinin büyüklüğünün bu yıl 705 milyar dolara çıkması bekleniyor. Rapor ayrıca paylaşım ekonomisinin 2020’de Çin’in gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) onda birine tekabül edecek şekilde büyüyebileceğini öngörüyor.
Ekonomiye akıllı telefon dopingi
Uzmanlar Çin’in paylaşım ekonomisinde fark yaratan önemli faktörün akıllı telefon teknolojilerindeki gelişmeleri yönlendirmedeki rolü olduğunu belirtiyor. Konuya ilişkin olarak CNBC kanalına, konuşan danışmanlık şirketi China Skinny’nin Pazarlama Müdürü Andrew Atkinson, “Çin’in paylaşım ekonomisi nakitsiz işlemler nedeniyle çok güçlü. Büyümeyi kolaylaştırıp hızlandıran önemli bir diğer faktör olarak da mobil kullanımının yaygınlığı geliyor. Paylaşım ekonomisi pazarında basketbol toplarında bataryalara kadar pek çok ürün kolaylıkla kiralanabiliyor” diyor.
Yaklaşık 1.5 milyarlık nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin’de, Mobike ve Ofo bisiklet paylaşımının şimdilik en büyük iki start-up’ı olsa da yüksek rekabetin yaşandığı pazar yeni oyuncuları kendine çekiyor. Ülkede yaklaşık 30 şirket, bisiklet paylaşım hizmeti sunuyor.
Mobike ve Ofo’nun yanında Bluegogo, U-bicycle ve Qicai gibi şirketler parlak renkli bisikletleriyle dikkat çekiyor. Kayıt ve depozito ödemeleri tamamlandıktan sonra, kullanıcılar yarım saatlik bir kullanım için 0,5 yuan (50 kuruş) ücret ödüyor.
Bisiklet paylaşım şirketleri, “hongbao” adlı bonus bisikletlerle müşterilerine para ödülleri kazanma imkânı sunuyor. 50 kuruşluk ücretlerle bu şirketler nasıl kâr ediyor diye düşünebilirsiniz. Ancak söz konusu start-upların elde ettikleri muazzam yatırımlar düşünüldüğünde bu aşamada karlılık için hiçbir aciliyetin söz konusu olmadığını anlayabilirsiniz.
Paylaşım ekonomisi yüzde 40 artacak
Çin’in paylaşım ekonomisinin hacmi bu yıl yaklaşık yüzde 40 artarak 4.83 trilyon yuan (705 milyar dolar) olması bekleniyor. 2020’ye gelindiğinde, Çin’in gayri safi yurt içi hasılasının yaklaşık onda birini oluşturacak. Ülkenin ekonomik planlayıcıları da hızla büyüyen “paylaşım ekonomisi” için yeni bir yol haritası belirledi. Hedef olası engellerin kaldırılması ve ekonomik büyümenin yeni bir itici gücü olarak görülen endüstrinin daha iyi düzenlenmesi.
Sektördeki patlayıcı büyümenin aslan payını Mobike ve ofo gibi bisiklet paylaşım şirketleri alıyor. Fakat Çin’in ekonomik kurmayları nispeten yeni olan endüstride teknolojideki ilerlemeleri yakalayamayan regülasyonlar ile girişimciler için sağlanan yetersiz sosyal güvenlik gibi zorlukların söz konusu olduğunun altını çiziyor.
Çin Ticaret Bakanlığı web sitesinde yer alan açıklamalarda, “Yeni bir iş biçimini düzenlemek için eski yöntemden kaçınmalı ve bunun için sanayi ve coğrafi engelleri yıkmalıyız. Hükümetler düzenleyici denetimi hızlandırmalı ve politika şeffaflığını artırmalıdır.” İfadeleri yer alıyor.
Bakanlığın çizdiği ana hatlarda fikri mülkiyet hakkı ihlallerini çökertmeye, tüketici haklarını daha iyi korumaya ve sözleşmeli işçilerin sosyal güvenliğini artırmaya çağrı yapıldı. Bu çağrıya Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu, Siber Yönetimi, Sanayi ve Bilişim Teknolojisi Bakanlığı, İnsan Kaynakları ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın da onaylaması dikkat çekiyor.
Senin olayın aynı zamanda benim
Dünyanın en büyük paylaşım ekonomisine sahip Çin bu alanda basketbol toplarından cep telefonu bataryasına, uyku odalarından, elektrikli araca kadar aklınıza gelen pek çok şeyi müşterilerin beğenisine sunuyor. Sektör bir bakıma ‘benim olan aynı zamanda senindir’ düşüncesiyle büyüyor. Baskettopu kullanmak isteyenlerin 29 yuan ( 15 TL) depozito yatırmaları gerekiyor. Top kullanım ücreti ise saat başına 50 kuruş civarında. Bir uyku odasının saatlik ücreti ise yaklaşık olarak 10 yuan (5 TL ).Elektrikli aracın ücreti ise doğal olarak biraz yüksek. Bu hizmetten yararlanmak isteyenlerin öncelikle bin yuan ( 520 TL) depozito yatırması zorunlu. Yarım saatlik kullanımın bedeli ise yaklaşık 15 yuan ( 7,7 TL). Cep telefonu bataryası paylaşım hizmetlerinin ortalama ücreti de yarım saati için 50 kuruş civarında.