”Elektrikte arz açığı artıyor”

İSTANBUL - İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) Türkiye'nin elektrik arz açığının arttığına dikkat çekerek, yatırımsızlık, kayıp kaçak ve Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY) sisteminde oluşan yüksek fiyatlar, zamların da petrol kadar etkili olacağını savundu.

İSMMMO hazırladığı 'Enerji Kabusu' raporunda, elektrik talebinde aylık yüzde 10'ları aşan artış ve özellikle yaz aylarında öğlen saatlerindeki yoğun tüketimin DUY'da fiyatları 25 YKr'lere kadar çıkardığı, ortalama fiyatın ise 17-20 YKr aralığında, yüksek bir seviyede seyrettiği ifade edildi. Raporda, "Oysa DUY'dan önce bir elektrik üretim şirketi sisteme taahhüt ettiğinden fazla enerji veriyorsa, o zaman fiyat kilovat başına 3 YKr'ye kadar iniyordu. Sistemden enerji çektiğinde ise 15 YKr ödemek zorunda kalıyordu. İkili anlaşmalarla kamu kendisini garanti altına almıştı. DUY ile birlikte bu kez ipler özel sektöre geçti" denildi. 

5 yıl önce ham petrolün varil fiyatı 25-30 dolarlarda iken, Türkiye'nin bin metre küp doğal gaza 130-140 dolar ödediği, bugün ise petrolün varil fiyatının 145 ile 120 dolar arasında gidip geldiği belirtilen raporda, Türkiye'nin doğal gaz anlaşmalarında gizlilik maddesi olsa da yaklaşık bin metre küp doğal gazın fiyatının 400 doların üzerinde olduğunun bilindiği, bu olumsuz tabloya, petrol fiyatlarının 200-250 dolara yükselmesi ve bu durumda Türkiye'nin de aldığı doğal gazın bin dolara satılması beklentisinin de eklendiği kaydedildi. Türkiye'de elektrik fiyatlarını, petrol artmasa bile, daha da yükseltecek bir piyasa yapısının işlediği ifade edilen raporda, "Türkiye'nin elektrik arz açığı artıyor ve yatırımsızlık, kayıp kaçak, DUY sisteminde oluşan yüksek fiyatlar, zamlar da petrol kadar etkili olacak" denildi. 

Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Genel Başkan Yardımcısı ve İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, yaptığı değerlendirmede, petrol fiyatları bu seviyede kalsa bile elektrik üretim maliyetlerinin artacağına dikkat çekerek, "Çünkü Türkiye'de zamları besleyen başka nedenler de var" dedi. 

Söz konusu nedenleri yatırımsızlık, elektrik borsasında oluşan fiyatlar, dağıtımda özelleştirme, petrol ve doğal gaz fiyatları ile dış kaynağa bağımlılık, otomatik fiyat mekanizmasına geçiş olarak sıralayan Arıkan, şunları kaydetti: 

"Rusya petroldeki her oynamayı gazın fiyatına yansıtırken, Türkiye halkı ve sanayicisi elektrikte hem zam hem de kesinti korkusu yaşıyor. Üstelik bu korku artık petrol ve gazdaki artıştan bağımsız olarak da sürüyor. Türkiye yenilenebilir enerji kaynaklarına bir an önce gereken önemi vermeli ve bu alanda enerji yatırımlarını özendirmeli. Arz güvenliği kaygısı ile zam endişesi Türkiye'nin kaderi olmamalı."