Fıstığı ‘dolu’ vurdu, fiyatı 3’e katlandı

İMAM GÜNEŞ

İSTANBUL -  Yılbaşında 120 TL civarında olan baklavalık boz iç fıstığın fiyatı adeta uçuşa geçerek 210 TL’yi buldu. Baklava üreticileri, yüksek fiyatının sebebi olarak stokçuları görürken, boykot kararı alıp Ramazan’da fıstıklı baklava üretmeyeceklerini açıkladılar. Fiyatların yükselmesindeki ana sebep ise dolu yağışlarının etkisi oldu. Bazı yöreler doludan fazlasıyla etkilendi ve üç ay sonra çıkacak olan hasata zarar verdi. Önümüzdeki yıl düşük rekolte beklenen üründe, stokçular fırsatı değerlendirerek fiyatları istedikleri seviyeye çıkardılar.

Baklava sektörü fıstıktaki bu astronomik artışa rağmen bu dönemde zam yapmayı düşünmüyor. Baklava sektörü şehrin marka değerini ve tüketicinin faydasını düşünerek zamdan kaçınırken, diğer yanda fıstıktaki astronomik artışa karşı önlemler için kamuoyundan bu konuda destek beklediklerini deklare ediyorlar. Geçtiğimiz yıl da boz iç fıstığın fiyatı 120 TL’yi bulunca baklava üreticileri ve stokçular karşı karşıya gelmiş, baklavacılar karaborsacıların fiyatları düşürmemesi halinde fıstık alımlarını durduracakları resti çekmişti.

‘Bedelini tüketici ödüyor’

Baklava ve Tatlı Üreticileri Derneği (BAKTAD) Başkanı Mehmet Yıldırım, yaptığı açıklamada, şunları söyledi: “Şu anda fıstığın fiyatının 70 TL olması gerekirdi. Kaliteli bir fıstıklı baklavanın kilosu 70 TL ile 100 TL arasında satılıyor. Ama stokçular fıstık fiyatını yüzde 300 artırdı. Stokçular, üreticiden 60 TL’ye topladığı fıstığı depolayıp, piyasaya azar azar çıkartıyor. Kademeli olarak yükselterek satmaya başladıkları fıstığı Ramazan ayının

yaklaşmasıyla beraber 210 TL’ye satıyorlar. Enflasyona da neden olan bu durumda en çok zarar gören fıstık üreticisi, fıstığı son ürün olarak satan kuruyemişçi, baklavacılar ve de fıstık kullanan diğer sektör mensupları. Dolayısıyla tüketicilerin bu artışın bedelini ödediği açık.”

Stokçuların yaptığı kazanç 17 ayda 4 milyar lirayı aştı

2017 yılının başından bu yana karaborsacı stokçularının eline geçen haksız kazancın 4 milyar 250 milyon TL olduğu bilgisini veren Yıldırım, “Bu para tamamen baklava sektörünün ve tüketicinin cebinden çıktı. Sektör, günlük 1100 ton baklava üretiyor. 50 bin imalatçı çalışan var. Bu rakam satıcılarıyla beraber 100 bini geçiyor. İhracatımız 2017 yılında 20 milyon TL civarında oldu” diye konuştu.

‘Suni bir yükseliş’

Güneydoğu Anadolu Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumları ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Surur Aydın, bazı yöreleri dolunun vurduğunu belirterek, “Üç ay sonraki hasatı etkiledi. Gelecek yıl düşük rekolte olacak. Bu rakamlar boz iç fıstığın gerçek değerini yansıtmıyor. Yakın bir zaman önce 100 lira civarında satılıyordu. Suni bir yükseliş. Döviz artışının da ufak olsa etkisi var” dedi.

İstanbul Rami’de bulunan toptancılardan elde ettiğimiz bilgilere göre koşullar stokçuların lehine. Gaziantep’teki üreticilerden aldıkları baklavalık boz iç fıstığının fiyatının 170 TL’ye çıktığı bilgisini veren toptancılar, malın kıtlığından kaynaklı olarak stokçuların avantajlı olduğunu söylediler. Geçtiğimiz yıllarda Afganistan, İran ve Suriye gibi Ortadoğu ülkelerinden ürün geldiğini söyleyen toptancılar, “Şimdi gelmiyor. Bir sonraki mahsül 3 ay sonra olacak. Kur artışından yararlanmak isteyenler de ihracata yöneliyorlar. Geçen yıl fiyat 70-80 lira civarındaydı. Şimdi 210 lira. Şu anda tüm koşullar stokçuların lehine. Baklava üreticilerinin boykot kararı stokçulara geri adım attırmaz” diye konuştular.

“Bugün fıstık yok boykot var”

BEYZA COŞKUNTÜRK

İZMİR - İzmir de Antep fıstığı fiyatlarındaki artışı protesto eden baklava üreticileri, 4 gün boyunca fıstıklı baklava üretmeme kararı aldı. Pasta ve Şekerleme Grubu Meslek Komitesi üyeleri, İzmir Ticaret Odası’nda (İZTO) bir araya geldi. İZTO Meclis Üyesi Veysel Murat, Antep fıstığının geçen yıl 60 lira olan kilogram fiyatının bu yıl 150 liraya çıktığını, fiyat artışının 60 liralık kısmının ise son 4 günde görüldüğünü söyledi. Murat, şöyle devam etti: “Biz İzmirli tatlıcılar olarak, Antep fıstığı fiyatlarındaki bu anlamsız artışı ürünlerimize yansıtarak müşterilerimiz karşısında zor durumda kalmaktansa fıstıklı baklava üretimini durdurma kararı almış bulunmaktayız. Bu kararımız 17-20 Mayıs ta 400 satış noktasında uygulanacak ve istisnasız olarak fıstıklı baklava satılmayacaktır.” Murat, 4 gün boyunca vitrinlere konulacak boş baklava tepsilerinde “Bugün fıstık yok, boykot var” yazılı afişin olacağını da sözlerine ekledi.

Gerekirse ithalat yapılacak

Baklavayı üreten İZTO üyelerinin fahiş düzeyde yükselen fıstık fiyatlarından kaynaklı zor durumda olduğunu ifade eden İZTO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, sıkıntılarını Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci’ye anlattıklarını ve yardım konusunda söz aldıklarını söyledi. Özgener, sözlerine şöyle devam etti: “Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci'nin fıstık fiyatlarının kısa bir süre içerisinde normale inmemesi ve içinde bulunduğumuz bu durumun sürmesi halinde, derhal fıstık ithalatının önünün açılarak kolaylaştırılması için gümrük vergileri vb. gerekli tüm tedbirlerin acilen alınacağını ve ne gerekiyorsa yapılacağı konusunda, bizlere desteklerini olacaklarını söylediler. Yeni mahsul gelene kadar ithalat izni verilecek.”