Fonlar krizi atlattı büyüklük 120 trilyon $ oldu

Evrim KÜÇÜK

İSTANBUL - Fon yönetimi endüstrisi kötü günleri atlatmış görünüyor. ABD’de patlak veren subprime mortgage krizini takip eden Lehman Brothers’ın iflası ve ortaya çıkan kredi sıkışıklığının baskı altında bıraktığı küresel fon endüstrisi artık krizi atlatmış görünüyor.

Küresel ekonominin yavaşlaması ve Avrupa’daki borç krizinin etkisi geçtiğimiz iki yıl küçük adımlarla büyümeye çalışan sektör 2012’de ise iyi bir yıl geçirdi. Gelişmekte olan ekonomilerin, küresel yavaşlamaya rağmen gücünü koruması ve hisse senedi piyasalarının canlanmasının yardımıyla yönetilen varlıkların büyüklüğü bu yıl kriz öncesi seviyenin üzerine çıktı.

Yıl sonunda 85.2 trilyon dolarlık fon oluşacak

Finans hizmetleri sektörünü takip eden bir araştırma şirketi Londra merkezli TheCityUk’in yayınladığı rapora göre küresel fon endüstrisi 120 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaştı. Rapora göre, fon yönetimi sektörü, kredi sıkışıklığını neden olduğu varlık düşüşünü çabuk atlattı. Toparlanmanın önemli bir bölümü yeni girişlerden çok piyasanın performansının iyileşmesinden kaynaklandı. Yönetilen fonların büyüklüğü kriz öncesi seviyenin yüzde 13 üzerine çıktı.

Hedge fonlar ve servet yönetimi dahil küresel fon endüstrisinin toplam varlıklarının büyüklüğü 120 trilyon dolara ulaşırken, yönetim altındaki geleneksel fonların tutarı yüzde 5 artışla 84.1 trilyon dolar oldu. Söz konusu fonların büyüklüğünün yılsonunda 85.2 trilyon dolara erişmesi bekleniyor.

Emeklilik fonları, menkul kıymet fonları ve sigortacılık şirketleri tarafından tutulan geleneksel varlıklar, rapora göre 2012’nin ilk üç çeyrek döneminde yüzde 5 yükseldi, kriz öncesiyle kıyaslandığında ise yüzde 13 artış gösterdi.

2008’den bu yana 21 trilyon dolar artış

2008’den bu yana 21 trilyon dolar artış

İngiliz firmanın raporuna göre, sektör bu yılı, Lehman Brothers’ın battığı 2008 yılının 21 trilyon dolar üzerinde bir büyüklükle bitirecek. Hisse senedi piyasalarındaki canlanmanın etkisiyle yönetim altındaki fonların art arda dördüncü yıl büyüdüğü görülüyor. 2011 yılında, önceki yıla göre küresel fonlarda 1 trilyon dolar artış kaydedilirken, bu yılın 2011’e kıyasla 5.4 trilyon dolarlık artışla tamamlanacağı tahmin ediliyor. Rapora göre geçen yıl yönetilen varlıklarda yaşanan yüzde 1.2 artış, ekonomik büyümenin 2009 ve 2010 yıllarına göre daha düşük seyretmesini, Avrupa’daki borç krizi nedeniyle borsaların zayıflamasını yansıtmakta. Ancak daha sonra hisse senedi piyasalarında meydana gelen canlanma bu yıl yönetim altındaki varlıkların çoğalmasını sağladı.

Geleneksel fonlarda merkez ABD

Geleneksel fonlarda merkez ABD

Fonların en büyük kaynağı ABD oldu. Yönetilen geleneksel fonların neredeyse yarısı yani 36 trilyon doları ABD’nin elinde. İngiltere ve Japonya yüzde 8’er paya sahip. Bu ülkeleri yaklaşık yüzde 3 payla Fransa takip ediyor. Raporda, emeklilik fonlarının geleneksel fonların yüzde 40’ına tekabül ettiği, geri kalan kısmın ise sigorta şirketleri ve menkul kıymet fonları arasında eşit olarak dağıtıldığı tespitine yer verildi. Hedge fon, egemen fonlar ve ETF’ler 10 trilyon dolarlık büyüklük yarattı. TheCityUk’e göre, fon yönetimi için en cazip merkezlerin başında Londra geliyor. Buna göre varlık yönetimi operasyonlarının genişletilmesi ya da yer değiştirilmesi gibi operasyonlarda öncelik Londra’da oldu. En cazip diğer merkezler Hong Kong, Singapur, New York, Sao Paulo, Moskova, Paris, Lüksemburg, Cenevre, Helsinki, Şanghay ve Zürih izledi. Fonların büyüklüğü açısından ise Londra ve New York büyük rekabet içinde. Raporda, ekonomik yavaşlamanın uzun vadeli etkilerinin sonucu olarak yatırım stratejilerinde daha dikkatli adımlar atılabileceği, varlık sınıfları ve coğrafi bölgeler arasında daha fazla çeşitlendirmeye gidilebileceği ifade edildi.

Dünya genelinde en büyük pay emeklilik fonlarının

Dünya genelinde en büyük pay emeklilik fonlarının

EMEKLİLİK FONLARI: TheCityUk’in OECD verilerine dayanarak, 2011 sonu itibariyle emeklilik fonlarının elindeki varlık miktarını 31.5 trilyon dolar olarak hesaplıyor. Bu alanda en büyük pazar ise 17.6 trilyon dolarla ABD. Yani ABD, piyasanın yüzde 6o’ını kontrol ediyor. Küresel çapta yüzde 10’luk bir paya sahip olan İngiltere ikinci sırada yer alıyor. Japonya ve Hollanda’nın payları ise yüzde 5 civarında.

SİGORTA FONLARI: Sigorta şirketlerinin yönettiği fonun büyüklüğü 2011 sonu itibariyle 24.4 trilyon dolar. Bu fonların beşte dördünü uzun vadeli sigorta poliçeleri oluştururken, geri kalanını sağlık, gayrimenkul, kaza sigortası gibi genel poliçeler oluşturuyor. Son 10 yılda Avrupa’da sigorta fonları ABD’ye oranla daha hızlı bir artış gösterdi. Yaşam sigortası şirketlerinin varlıklarının da hayat sigortası dışındaki şirketlere oranla daha fazla arttığı görülüyor. En büyük sigorta fonuna sahip ülke 2.8 trilyon dolarla İngiltere.

MENKUL KIYMET FONLARI: Bu fonların elindeki varlıklar 2011’de yüzde 4 düşerek 23.8 trilyon dolara geriledi. Yıla iyi bir başlangıç yapan fonlar, yılın üçüncü çeyreğinde, aynı dönemde borsalardaki düşüşe paralel olarak büyük bir gerileme gösterdi. 2012’nin ilk yarısında ise 24.7 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaştı.

ALTERNATİF FONLAR: 2011 sonu itibariyle konvansiyonel fonların dışında tutulan alternatif fonların (hedge fon, egemen fonlar ve ETF’ler) 10 trilyon dolarlık büyüklük yarattı. Özel servet fonlarının büyüklüğü ise 42.0 trilyon dolar. Detaylarına bakılacak olursa, 2011 sonu itibariyle sayıları 9 bin 800 olan hedge fonların yönettiği varlıklar 1.9 trilyon dolar, özel girişim sermayesi fonları 246 milyar dolar ve egemen fonlar 4.8 trilyon dolar büyüklüğe sahip oldu.