FT: İslami fonlara yönelik tedirginlik artıyor

Hızla büyüyen İslami fonlar endişelere yol açıyor. İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times'da yer alan bir haber, sukuk adı verilen İslami fonların son aylarda sorgulanmaya başladığını, ve finans mühendislerinin İslamla daha uyumlu yeni yapılar aramaya başladıklarına yer verdi. Sukuk ismi ile tanımlanan fonlara yönelik ilk eleştiri 2007 yılında İslami finans kurumlarına danışmanlık veren Bahreyn merkezli Danışmanlık ve Denetim Organizasyonu Başkanı Muhammad Taqi Usmani'den gelmişti. Bankacılar, akademisyenlerin verdikleri destek sayesinde hızla büyüyen sektörde, yapısal konulardan dolayı ciddi sorunlar yaşandığına dikkat çekiyorlar. Deutsche Bank İslami Finans bölümü başkanı Hussein Hassan, Londra'daki Euromoney konferansı sırasında yaptığı açıklamada, akademisyenlerden gelen eleştirinin İslami fonlar üzerinde inanılmaz bir etki yarattığını ve sukuk yapılandırılmasının büyük bir bölümünün sorgulandırılmaya başladığını söylüyor. İslami Finans Bilgi Servisi (Islamic Finance Information Service) verilerine göre İslami fonlarının bu sene 1.3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bankacılar ise sukuk'un daha sıkı bir yapıya kavuşturulması gerektiğini ifade ediyorlar. Sukuk konusuna yönelik tartışmalar İslami finansın gerekli standartlara sahip olmaması sorununu da gündeme getiriyor. Her finans kurumu ürün onayında kendi yasalarını temel alırken, aynı ülke içindeki farklı akademisyenler hangi ürünün İslami, hangi ürünün İslami olmadığı konusunda fikir ayrılıklarına düşebiliyorlar. İslami fonlar 1.3 trilyon dolara ulaşıyor Bugün Arabistan Körfez ülkelerinde özel servetin 1.3 trilyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Bu sermayenin yüzde 85'i dış dünyaya gidiyor. Sukuk adı verilen uluslararası İslami bono piyasası 2002 yılında, Malezya'nın ilk uluslararası İslami bonoyu sunması ile başladı. O tarihten bu yana Pakistan, İngiltere, Singapur, Bahreyn ve BAE'nin de içinde bulunduğu ülkelerde, emlaktan, petrokimya şirketlerine uzanan geniş bir yalpazede bonolar piyasaya sunuldu. İslami fonların artmasına paralel olarak, İslami finans hareketi de yılda ortalama yüzde 15'e varan bir hızla büyüyor. Uluslararası Araştırma Enstitüsü'nün (IRR) verilerine göre, dünyanın en hızlı büyüyen finans sektörü 'İslami finans'. Bugün yılda 250 milyar dolardan fazla para İslami finans tarafından yönetiliyor. Bu rakam 1982'den 40 kat daha fazla. İslami bankacılığın önümüzdeki on yıl içinde dünya genelinde 1.2 milyara ulaşan Müslüman topluma ait olan birikimin yüzde 50-60'ını idare edeceği tahmin ediliyor. Bir çok uluslararası kuruluş İslami finans ile yakından ilgilenirken, dünyanın önemli finans merkezlerinde İslami finans enstrümanları oluşturulmaya çalışılıyor. Bu kapsamda, 1999 yılında ABD'de Dow Jones, İslami Borsa Endeksi kurdu. Yine aynı yıl, Financial Times'ın FTSE Global Islamic Index'i kuruldu. HSBC, Citigroup, UBS de İslami bankacılıkla yakından ilgilen uluslararası finans kurumları arasında. Düzenleyici çerçeve yok İslami finansın karşılaştığı soruların başında düzenleyici bir çerçeve oluşturulmaması. Farklı ülkelerin farklı yaklaşımları mevcut. Örneğin Malezya İslam bankalarının, geleneksel bankalardan farklı bir düzenleyici rejime tabi tutulmasını isterken, diğer ülkeler her iki sistemin aynı kurallara uymasını tercih ediyor. İslam bankalarının karşılaştığı bir diğer zorluk ise ürünlerinin küresel standartları yakalayabilmesi. İslami finans geliştikçe, yeni şikayetler de ortaya çıkıyor.