GAP'ta arazi fiyatları California'yı katladı

ŞANLIURFA - GAP bölgesinde yer alan tarım arazilerinin fiyatı, ABD'deki tarım arazilerinin fiyatını geçti. Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak gibi illerde arazi fiyatlarının günden güne artış kaydettiği belirtiliyor. GAP bölgesinde bir dönüm (bin metrekare) arazi 5 bin YTL'den satılırken, bilinçsiz sulama nedeniyle tuzlanmanın olduğu bölgelerde dahi dönüm başına 2-2.5 bin YTL isteniyor. Kaliforniya'da ise bir 'acre'lik (4 bin metrekare) sulanabilir arazinin satış fiyatının 11-12 bin dolar civarında olduğu ifade ediliyor. Buna göre, Kaliforniya'da bin metrekarelik tarım arazisine 3 bin dolar, GAP'ta ise 4 bin dolar ödeniyor. GAP'ta yaklaşık 300 bin hektarlık alanın sulamaya açılmasının bölgeye olan ilgiyi artırdığı belirtilirken, bölgeye yatırımcıların gelmesinin ve hükümetin prim politikasının, arazi fiyatlarını yükselttiği bildirildi. Bölgede bir dönüm arazinin kira bedeli de 100-110 dolara kadar çıkmış durumda. Trakya'da da durum farksız Tarım için elverişli bölgelerden biri olan Trakya'da da arazi fiyatlarında artış gözleniyor. Son dönemde İstanbul'daki arazilerin, sanayi yatırımları için yeterli olmaması nedeniyle, fabrikalar Trakya'da faaliyet gösteriyor. Tarım arazileri üzerine kurulan fabrikalar ve yabancı yatırımcıların da bölgeye gelmesinin, arazi fiyatlarındaki artışa neden oldukları bildiriliyor. Bölgede bir dönümlük tarım arazisi için 4-5 bin YTL isteyenlerin dahi olduğu söyleniyor. Kaliforniya'da 5 ürün alınıyor GAP ile fiziksel anlamda benzerlikler taşıyan Kaliforniya, Amerika'nın birçok yerinde tüketilen sebze ve meyve stoklarının merkezi olarak kabul ediliyor. Tarım metotlarını etkin bir şekilde uygulayan eyalette, yılda 5 kere ürün alınabiliyor. Kaliforniya'da bugün her birinin yıllık cirosu 1 milyar doları aşan en az 20 tarım ürünü olduğu belirtiliyor. Dünyanın beşinci büyük tarım ürünleri tedarikçisi olan eyalette organik tarım da yapılıyor. ABD'nin tarım bakanlığı sitesinden alınan 2007 verilerine göre; Kaliforniya'da sulanabilir tarım arazilerinin bir 'acre'si (yaklaşık 4 bin metrekaresi) 11 bin 800 dolar olarak belirleniyor. Pasifik kıyısında, en yüksek tarımsal üretimin yapıldığı yerlerden biri olan Oregon'da sulanabilir tarım arazileri 3 bin 350 dolara satılıyor. ABD'nin Wisconsin eyaletinde bulunan 'Great Lake' ovasında geçen yıl bir acre'lik tarım arazisinin fiyatı 3 bin 800 dolar civarında olduğu belirtiliyor. Veriler, GAP bölgesinin ABD'nin önemli tarım alanlarının bulunduğu eyaletlerdeki fiyatları geçtiğini gösteriyor. Devletin kütlü pamuk, yağlık ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, zeytinyağı, hububat gibi ürünlere verdiği destekler nedeniyle çiftçiler, bu ürünleri ektiklerinde devletten alacakları primi düşünerek arazi fiyatlarını belirliyor. GAP'ın 5 yıl içerisinde tamamlanması planlanıyor 1970'lerde sulama ve hidroelektrik santral amaçlı projeler olarak planlanan GAP 1980'li yıllarla birlikte bölgesel kalkınma programına dönüştü. Temel hedef, bölge halkının gelir düzeyini ve hayat standardını yükseltmek, kırsal alandaki verimliliği ve istihdam imkanlarını artırmak, kalkınma hedeflerine katkıda bulunmaktı. Projede 22 baraj, 19 hidroelektrik santral ve 1.8 milyon hektar alanda sulama sistemleri yapımı öngörülüyordu. Şu ana kadar 5'i münferit olmak üzere toplam 15 baraj tamamlandı. 1 milyon hektar alanı sulayacak su depolandı. Fiziki gerçekleşme açısından sulama projelerinin yüzde 15'i işletmede, yüzde 5'i inşaat halinde, yüzde 80'ı ise planlama aşamasında. Bu yıl itibariyle Fırat ve Dicle Havzası'nda toplam 272 bin 972 hektarlık alan sulamaya açıldı. 99 bin 518 hektarlık alanın da halen sulama şebeke inşaatı devam ediyor. Hükümet, 5 yıllık bir plan içinde 12 milyar dolar aktararak projeyi tamamlamak istiyor.