Hammadde ithalatı 4 yılda yüzde 38.9 arttı

ANKARA - Türkiye'nin dış ticaretinde son 10 yılda yaşadığı hammadde ve ara malı ithalatının artış süreci, uluslararası piyasalarda fiyatların artmasıyla dış ticaret dengelerini bozmaya başladı. DÜNYA'nın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı hesaplamalara göre, 2007 sonuna göre, bu yılın ilk 4 ayı sonu itibariyle hammadde ithalatı için ödenen fiyatlar yüzde 28 oranında arttı. Oysa, 2004 yılından 2007 sonuna kadar artış ise yüzde 38.9 seviyesindeydi. Genel olarak ithalat fiyatları ise 2004-2007 yılları arasında yüzde 27, bu yılın ilk 4 ayında ise yüzde 23.5 arttı. Türkiye'nin ihracatının büyük oranda ithal girdilere dayanması uzun süredir eleştiriliyordu. Halen, ihraç edilecek 100 birim mal için, 80 birim ithalatın şart olduğu yönünde çeşitli analizler bulunuyor. Çin başta olmak üzere, Hindistan ve diğer işgücünün ucuz olduğu ülkelerin, sadece tüketim mallarında değil, ara malı ve hammadde üretiminde de güçlenmesi nedeniyle Türkiye'de birçok hammadde ve ara malı üreticisinin faaliyetini durdurduğu kaydediliyordu. Kronik dış ticaret açığının en büyük nedenlerinden biri olarak gösterilen bu olgunun, küresel krizle birlikte daha farklılaştığı ortaya çıktı. Türkiye, petrol fiyatlarındaki artış ve finansman sorunları nedeniyle, bütün ülkelerde yaşanan fiyat artışlarına bağlı olarak, ihracat için kullandığı girdilerle de enflasyon ithal etmeye başladı. 2008 yılı başından itibaren ithal malların fiyat artışları hızlandı. Fiyatlar hızla değişiyor TÜİK, ithalat-ihracat tutarına yönelik istatistiklerinin yanı sıra, fiyat ve miktar endeksleri de üretiyor. Bu endekslere göre, miktar bazında ihracat ve ithalat artışına bağlı bir yükselme gözlenirken, fiyatlarda ise miktar endekslerinden daha hızlı bir değişim dikkati çekiyor. 2003 bazlı dolar cinsinden ithalat birim endeksine göre, 2004-2007 yılı sonu itibariyle Türkiye'nin toplam ithalatının birim değeri yüzde 27 oranında arttı. Ancak, 2007 sonu itibariyle, 2008 yılının ilk 4 ayı sonu itibariyle ise artış, yüzde 23.5 oldu. Hammadde, malları ithalatının fiyatı, 2004-2007 yılları arasında yüzde 38.9 artarken, bu yılın ilk 4 ayı sonu itibariyle yüzde 28 arttı. 2004-2008 Nisan ayı sonu itibariyle artış ise 77.9 oldu. Yatırım malların fiyatlarında 2004-2007 arasında sadece yüzde 2 artış yaşanırken, bu yılın ilk 4 ayında yüzde 9 fiyat artışı gerçekleşti. Tüketim mallarındaysa, 4 yılda, fiyat artışı yüzde 8 olurken, son 4 ayda yüzde 16 oranında artış yaşandı. İthalat Birim Değer Endeksi 2004-2007 (ABD Doları) Yıl Genel Yatırım malları Hammadde Tüketim malları 2004 115.1 107.7 118.6 109.1 2005 123.3 103.6 131.8 108.7 2006 134.1 102.9 148.8 109.5 2007 147.2 109.9 164.8 118.0 İthalat Birim Değer Endeksi 2008 İlk 4 Ay (ABD Doları) 2008 Aylar Genel Yatırım malları Hammadde Tüketim malları Ocak 166.3 117.1 188.8 131.1 Şubat 168.1 112.4 193.0 133.5 Mart 174.6 122.0 200.4 131.6 Nisan 181.9 119.9 211.0 136.9 İhracat Birim Değer Endeksi 2004-2007 (ABD Doları) Yıl Genel Yatırım malları Hammadde Tüketim malları 2004 116.3 109.9 121.2 113.8 2005 122.9 111.3 128.4 120.6 2006 127.7 117.7 139.7 119.8 2007 144.5 133.0 159.7 133.4 İhracat Birim Değer Endeksi 2008 İlk 4 Ay (ABD Doları) 2008-Aylar Genel Yatırım malları Hammadde Tüketim malları Ocak 159.9 142.1 173.4 152.6 Şubat 161.8 143.3 177.8 151.7 Mart 168.7 149.9 188.4 155.4 Nisan 172.1 154.1 194.8 155.9