İhracat yapan, satış kârlılığını ikiye katlıyor!

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın, 2006-2013 dönemi gerçekleşmelerinin yer aldığı Girişimci Bilgi Sistemi verilerine göre tasarım ve ihracat yapan şirketler, yapmayan şirketlere oranla daha yüksek kârlılık elde ediyor. Türkiye genelinde ihracat yapan firmaların faaliyet karlılığı yüzde 5.6 iken, yapmayan şirketlerin karlılığı yüzde 2.7 düzeyinde kaldı. İmalat sanayiinde ise tasarım yapan firmaların karlılığı yüzde 7.6, yapmayanların karlılığı ise yüzde 5.7 olarak hesaplandı. Bakanlığın uzun süren çalışmanın ardından tamamladığı çalışmada, Türk sanayisinin mevcut durumuna ilişkin ilginç tespitler yer aldı.

Bu tespitler içinde en önemlilerinden biri ihracat ve tasarıma dayalı üretim yapanların, diğer şirketlere oranla faaliyetlerini daha karlı olarak yürütmeleri oldu. 

Türkiye genelinde ihracat yapan şirketlerin faaliyet karlılığı yüzde 5.6 seviyesindeyken, ihracat yapmayan şirketlerin karlılığı yüzde 2.7’de kalıyor. Karlılık mikro şirketlerde ihracat yapıp yapmama durumuna göre çok değişmezken, ölçek büyüdükçe aradaki farkın da yükseldiği gözleniyor. Mikro ölçekli şirketlerde ihracat yapmayanların karlılığı yüzde 2, yapanların karlılığı ise yüzde 2.3 düzeyinde. Küçük ölçekli şirketlerde ihracat yapanlar yüzde 4 karlılık oranına ulaşırken, ihracat yapmayanların karlılık oranı yüzde 2.9 seviyesinde kaldı. Buna karşılık orta ölçekli şirketlerde ihracat yapmayanlar yüzde 3.1 kar ederken, ihracat yapanların karlılık oranı yüzde 4.7 düzeyinde gerçekleşti. KOBİ üstü şirketlerde ise ihracat yapanlar yüzde 6, ihracat yapmayanlar yüzde 2.7 oranında faaliyet karlılığı sağladılar. 

İmalat sanayiinde tasarım yapanların kârlılığı yüzde 7.6 

Firmaların tasarım yapıp yapmamalarına göre yapılan değerlendirmede ise yine ölçek büyüklüğüne bağlı olarak karlılık oranlarının yükseldiği gözlendi. Mikro ölçekli şirketlerde tasarım yapanların karlılığı yüzde 2.5, yapanların karlılığı ise yüzde 3.1 düzeyinde hesaplandı. 
Küçük ölçekli şirketlerde tasarım yapmayanlar yüzde 4.3, tasarım yapanlar ise yüzde 5.7 faaliyet karlılığı elde ederken, orta ölçekli şirketlerde tasarım yapanlar yüzde
6.7, tasarım yapmayanlar yüzde 5.3 faaliyet karlılığı sağladı. KOBİ üstü şirketlerde tasarım yapmayanlar yüzde 6.5, tasarım yapanlar ise yüzde 7.7 faaliyet karlılığına ulaştı. Firmaların tamamına göre yapılan değerlendirmede tasarım yapmayanların yüzde 5.7, tasarım yapanların yüzde 7.6 faaliyet karlılığına ulaştığı hesaplandı. 

Mobilyada tasarım farkı ikiye katladı 

Mobilya sektöründe tasarım yapan şirketlerin faaliyet karlılığı, tasarım yapmayanlara göre neredeyse iki katına ulaştı. Sektörde tasarım yapanlar yüzde 8.8 faaliyet karlılığı oranını yakalarken, tasarım yapmayanların karlılığı ise yüzde 4.4’te kaldı. 

KOBİ üstü şirketlerde tasarım yapanlar yüzde 9.9, yapmayanlar yüzde 7.3 faaliyet karlılığına erişirken, orta ölçekli şirketlerde tasarım yapanlar yüzde 6.5, yapmayanlar yüzde 5.3 karlılık yakaladılar. Mobilya sektöründe küçük ölçekli şirketlerde tasarım yapanlar yüzde 4.2, tasarım yapmayanlar ise yüzde 4 faaliyet karlılığı elde ederken, mikro ölçekli şirketlerde tasarım yapanlar yüzde 2.3, tasarım yapmayanlar ise sadece yüzde 1.7 oranında karlılık yakalayabildiler. 

Hazır giyimde tasarım yapanlar yüzde 7.7 kazanıyor 

Tasarım, mobilya sektöründe olduğu gibi hazır giyim sektöründe de ön plana çıkıyor. Bu sektörde tüm ölçeklerde tasarım yapanlar yüzde 7.7 faaliyet karlılığını yakalarken, tasarım yapmayanların faaliyet karlılığı yüzde 4.4’te kaldı. Mikro ölçekli hazır giyim firmalarında tasarım yapmayanlar yüzde 1.5 karlılık elde ederken bu ölçekte tasarım yapan şirketler yüzde 3.3 karlılık oranına erişti. Küçük ölçekli şirketlerde tasarım yapmayanlar yüzde 4, tasarım yapanlar ise yüzde 5.3 faaliyet karlılığı elde ederken, orta ölçekli şirketlerde tasarım yapmayanlar yüzde 4.7, tasarım yapanlar ise yüzde 6.1 kar sağladılar. KOBİ üstü şirketlerde tasarım yapmayanlar yüzde 5, tasarım yapanlar ise yüzde 8.8 faaliyet karlılığına ulaşıyor.

Kauçukta tasarım çift haneli kârlılık sağlıyor

GBS kapsamında incelenen sektörler içinde tasarım yapan şirketlerde en yüksek faaliyet karlılığı, kauçuk ve plastik sektöründe gözlendi. Bu sektörde KOBİ üstü ölçeğinde olan şirketlerde tasarım yapanlar yüzde 11.4 karlılık oranına ulaşırken, tasarım yapmayanların oranı yüzde 8 düzeyinde. Orta ölçekli şirketlerde tasarım yapanların karlılığı yüzde 6.9, yapmayanların karlılığı ise yüzde 6.3 olarak ölçüldü. Karlılık, tasarım yapan küçük ölçekli şirketlerde yüzde 5.9, tasarım yapmayanlarda yüzde 4.8, mikro ölçekli şirketlerde ise tasarım yapanlarda yüzde 2.7, tasarım yapmayanlarda yüzde 1.9 seviyesinde gerçekleşti.

En kârlı sektör madencilik ve taşocakçılığı

Sektörel faaliyet karlılığı sıralamasına göre en yüksek karlılığın yüzde 15.5 ile son zamanlarda özellikle çalışma sistemi çok tartışılan madencilik ve taşocakçılığı sektöründe olması dikkat çekti. Bunu yüzde 10.1 ile bilgi ve iletişim, yüzde 9.7 ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler takip etti. İnşaat sektörü ise yüzde 5.6 faaliyet karlılığına ulaştı.