İhracatın büyümeye katkısı 2013'te bitiyor

Mehmet KAYA

Hükümetin 2013 ekonomik programının genel ekonomik değerlendirme bölümünde, gelişmiş ülkelerdeki belirsizliğin devam ettiği ve 2013 yılında da dış talep daralmasının sözkonusu olabileceği vurgulandı. Türkiye'nin, bu dönemde iç ve dış talep arasındaki dengeyi gözeterek büyümenin desteklenmesini, istihdamın artırılmasını ve fiyat-finansal istikrarın sürdürülmesini hedeflediği vurgulandı. Yurtiçi tasarrufların artırılması ile kamu ve özel sektörde israfın azaltılması da hedefler arasında yer aldı. Kamunun yatırım öncelikleri ise eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu, adalet hizmetlerinde yer aldı.

Programın değerlendirme bölümünde büyümeye ilişkin olarak; tarım sektörünün 2012 yılında yüzde 3,7 reel katma değer artışı sağlayacağı, 2013 yılında ise yüzde 3 oranında reel artış göstereceği belirtildi. Sanayi sektörü katma değerinin ise 2012 yılında yüzde 3,1 oranında artacağı, 2013'te ise yüzde 4 oranında yükseleceği belirtildi. Hizmetler sektöründe ise bu yıl yüzde 3,2 reel katma değer artışı, 2013'te ise yüzde 4,2 yükseleceği tahmini yer aldı.

Yıl sonunda beklenen 2012 büyümesine ilişkin değerlendirmede, ekonomide yeniden dengelenmenin sonucu olarak büyümeye iç tüketimin yaptığı katkının yerini net ihracatın aldığı vurgulandı. Buna göre, 2012 sonunda, net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısının 3,3 puan olacağı tahmin edildi. Bu yılın sonunda özel kesim tüketim ve sabit sermaye yatırım harcamalarının büyümeye toplamda 0,1 puan ile sınırlı kalacağı tahmini yapıldı. Net ihracatın 2013 büyümesine katkısının sıfır olacağı, yüzde 4 büyümenin tüketim ve yatırımdan oluşan net yurtiçi taleple gerçekleşeceği tahmin edildi.

Gelir politikaları

2013 programında, kamu gelir politikasında kayıt dışılığın önlenmesi, etkinliğin artırılması ve gönüllü uyumun güçlendirilmesi yanında, vergi düzenlemelerine de ağırlık verildi. Bu kapsamda, gelir vergisi ile vergi usul kanunlarındaki değişikliklere atıf yapıldı. Uzun süredir hazırlıkları devam eden Gelir Vergisi Kanunu'nun tasarı aşamasına 2013 yılı sonunda gelecek şekilde zamanlanmış olması da dikkati çekti. Programda, "Başta yurtiçi tasarruf yetersizliği ve cari açık olmak üzere, büyüme ortamının sürdürülebilirliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede vergi politikası gerektiğinde etkin bir şekilde kullanılacaktır" ifadesi de yer aldı.

Bazı KİT işletmeleri kapatılabilir

Bazı KİT işletmeleri kapatılabilir

2013 Programında, daha önce Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından da vurgulanan denetim ve harcama yönetimine ilişkin bazı önlemlere değinildi. Sayıştay'ın dış denetim etkinliğinin artırılması için ikincil mevzuat düzenlemesinin yapılması, yeni standart ve raporlama sistemlerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem programda yer buldu. Kamu kurumlarının harcama etkinliğinde önemli görülen iç kontrol sistemlerinin iyileştirilmesi ve Maliye Bakanlığı bünyesindeki İç Denetim Koordinasyon Kurulu'nun yeniden yapılandırılması ve çalışma biçiminin bağımsızlaştırılmasına yönelik bir hedef konuldu.

Programda, KİT sisteminin verimli yönetimine ilişkin düzenleme planları yer alırken,
"KİT'lerin sürekli zarar eden ve k‚ra geçmesi mümkün görülmeyen işletme birimleri tasfiye edilecektir" kararı da yer buldu. Cari işlemler açığının iyileştirilmesine yönelik
kararlara de yer veriler Programda, yerli kaynaklarla enerji üretiminin artırılacağı,
Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES) politikalarının etkinleştirileceği ve dışa bağımlılık yaşanan ara mallarında yerli üretimin desteklenmesi, ihracata dönük üretim girdilerinin maliyetinin düşürülmesi uygulamalarına 2013'te başlanacağı vurgulandı. Bu kapsamda, tartışmalı "Dahilde İşleme Rejimi"nin de yurtiçi üretim, ihracat ve dış ticaret dengesine etkileri dikkate alınarak düzenlemeye tabi tutulacağı kaydedildi.

Programda, son dönemdeki düzenlemelerin etkilerine yer verildi. Bu yılın sonunda yürürlüğe konulan, tapu harçları ile akaryakıt, alkollü içkiler ÖTV düzenlemelerinin 2013'de 9,5 milyar TL ek gelir artışı sağlayacağı, bunun da etkisiyle akaryakıt ve doğalgaz ÖTV gelirlerinin GSYH'ye oranının bu yıl sonundaki yüzde 2,5 seviyesinden 2013'te yüzde 2,8 seviyesine yükseleceği, alkollü içkilerden alınan ÖTV'nin 2012'deki GSYH'Nin yüzde 0,3 seviyesinden 2013'te yüzde 0,4 seviyesine çıkacağı vurgulandı. Programda, BOTAŞ'ın vergi borçlarını ödeyeceği varsayımı altında ithalattan alınan KDV'nin ise bu yılın sonuna kadar GSYH'nin yüzde 3,5'i seviyesinden, yüzde 3,9 seviyesine yükseleceği tahmini yapıldı.

Asgari ücrete yüzde 3+3 zam

Programda, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından müzakereyle belirlenen asgari ücrete ilişkin bütçe tahmini hakkında da bilgi verildi. Bu kapsamda, asgari ücretin birinci altı ay ve ikinci altı ay için yüzde 3'er artışı hesaplamalarda baz alındı. Part-time memurlar geliyor 2013 Programında, hedeflere yönelik eylem planı düzenlemelerinde de dikkat çekici başlıklar yer aldı. Bunlar arasında, seçilen kamu kurum ve kuruluşlarında pilot olarak uygulanmak üzere, "esnek çalışma biçimlerine" göre kamu personeli istihdam edilmesi kararı programda yer aldı.

Tamamlayıcı sigorta başlıyor

SGK'nın uzun süredir üzerinde çalıştığı ve talep ettiği tamamlayıcı sigortacılığa ilişkin ilk adım 2013'te atılacak. Bu kapsamda, sigorta şirketleri ile birlikte, sigorta korumasının kapsamı ve somut olarak verilecek sigorta ürünleri belirlendikten sonra şirketlerin hizmeti vermesine izin verilecek. Birleşme desteğine devam KOBİ'lerin birleşmesinin özendirilmesi amacıyla daha önce uygulanan vergi teşviki süreli olarak tekrarlanacak ve sabit kıymetlerin güncel değerlemesi yapılarak vergi doğurmadan birleşmelerin önü açılacak. Küme destek programı kapsamındaki oluşumların projelerine finansman katkısı sağlanacak.

İstihdam stratejisi bitiyor

Yüksek Planlama Kurulu'na sunulan Ulusal İstihdam Stratejisi tamamlanacak. Ekonomik Sosyal Konsey Anayasa'da yapılan değişiklik de baz alınarak yeniden yapılandırılacak. Evde çalışma, uzaktan çalışma, iş paylaşımı ve esnek zaman modeli gibi esnek çalışma yöntemleri mevzuata dahil edilecek.

Teşvik, vergiyi azaltacak

Teşvik, vergiyi azaltacak

Yeni teşvik sisteminin, teşvikli yatırım yapan firmaların mevcut işletmelerinden doğan kurumlar vergisini indirme imkanı taşıdığı hatırlatılan Programda, bu nedenle kurumlar vergisi tahsilatının 2013'te, 2012 sonu tahminlerine göre GSYH'Nin yüzde 0,1'i kadar gerileyeceği tahmini yapıldı. Programda, devam eden yeniden yapılandırma kapsamındaki tahsilatlardan 2013'de 700 milyon TL gelir beklendiği belirtildi. Programda, 2013'te 2B düzenlemesi kapsamında 4,8 milyar TL gelir beklendiği belirtilirken, özelleştirme gelirleri 4 milyar TL olarak tahmin edildi.