İhracatta artış için sonbahar bekleniyor

Sayime BAŞÇI

İSTANBUL - Ortadoğu'da ve uluslararası pazarlarda alternatif pazar arayışına giren ihracatçılar, 28 ay sonra ilk kez ihracatta düşüşle karşılaştı. Geçtiğimiz hafta Türkiye İhracatçılar Meclisi temmuz ayı ihracatında yüzde 5.5'lik düşüş olduğunu açıkladı. Türkiye ihracatı 28 ay aradan sonra ilk kez düşerken,  gerilemenin ağustos ve eylül ayında da sürmesi bekleniyor. İhracatçılar, ekim ayında meydana gelecek bir toparlanmanın ardından ihracatta, kış sezonu ile birlikte yeniden yükselişe geçileceği tahmininde bulunuyorlar.

STA tehlikesi

İhracattaki gerilemeyi DÜNYA'ya yaptıkları değerlendirmede ana ve alternatif ihracat pazarlarındaki daralmaya bağlayan ihracat birlik başkanları, özellikle AB pazarı için kritik önlemler alınması gereğine dikkat çekiyor. Öte yandan ihracatının büyük kısmının AB ülkelerine yapıldığı hazır giyim ve otomotiv sektörlerindeki ihracat gerilemesi de dikkat çekici boyutta. Hazır giyim ihracatı geçtiğimiz ay yüzde 12 düşerken otomotivdeki düşüş yüzde 22 olarak gerçekleşti. Kısa dönemde bu pazarlarda ciddi bir toparlanma beklenmediği belirtiliyor.

İhracatçıları kara kara düşündüren bir başka tehlike de AB'nin imzalamaya hazırlandığı serbest ticaret anlaşmaları. Güney Kore ile serbest ticaret anlaşması imzalayan AB, önümüzdeki günlerde Singapur, Hindistan, Japonya gibi ülkelerle de serbest ticaret anlaşması imzalamaya hazırlanıyor. Bu durum, daralan AB pazarında yeni rakiplerle uğraşacak Türk firmaları için önemli bir dezavantaj yaratıyor. İKMİB Başkanı Murat Akyüz, bu soruna Türkiye'nin AB ile yeniden masaya oturması ile çözüm sağlanabileceğine dikkat çekti. Türkiye'nin AB'nin imzalayacağı STA'larda taraf olmayı önermesini savunan Akyüz, burada Türkiye'nin AB'den yaptığı ithalatı koz olarak masaya sürebileceğine işaret etti. İhracatçıların sürekli dile getirdiği ve Temmuz ayı düşüşünde de önemli bir etkisi bulunan sepet kur müdahalesi sektörlerin tedbir talepleri arasında yer alıyor. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, sepet kurun 2 TL'nin altına gerilemesi durumunda karlılığa büyük darbe vuracağına işaret etti. Büyükekşi, buradaki asıl tehlikenin ise MB'nın gerekli adımları atmaması halinde değerli TL'nin neden olacağı Pazar ve müşteri kayıpları olduğunu aktardı. Sepet kur için ihracatçı tarafından kabul edilebilir rakam ise 2.10 TL olarak belirtiliyor.

Kriz dönemini Mısır, Libya, Tunus, Suriye gibi alternatif pazarlarla kayıpsız atlatan ihracatçı sektörler, bu bölgelerdeki siyasi krizin ardından sıkıntı yaşamaya başladı. İhracatçıların önerisi ise
daha güvenli bölgelerde ticaretin devamını sağlayacak yeni sınır kapılarının açılması. TİM Başkanvekili Ahmet Akbalık, komşu ülkelerdeki sıkıntıların sınır ticaretini geçici bir süre için etkileyebileceğini aktararak, "Suriye ve terör yıllardır var olan bir durum. Farklı sınır
kapılarının açılması gündeme gelebilir, özel yatırımlar yapılması gerekiyor" değerlendirmesini yaptı.

Hikmet Tanrıverdi İHKİB Başkanı

Düşüş birkaç ay daha devam eder AB'deki ekonomik kriz ihracatımızı ciddi şekilde etkiledi. İhracattaki düşüşün en büyük nedeni de bu. İhracatın önemli bir kısmını yaptığımız AB'de euro paritesindeki düşüş de bizi olumsuz olarak etkiledi. Paritedeki olumsuzluk devam ederse birkaç ay daha ihracatta düşüş sürer. Bu noktada MB sepeti kontrol edebiliyor. MB her ne kadar çok müdahale etmiyorum dese de sepette 2.10 düzeyinin ların tutturulması gerekir. Bizim önümüzde bugüne kadar alternatif pazar olarak Ortadoğu ülkeleri vardı. Ama olaylar olumsuz olarak etkiledi. İhracat açısından Rusya da önemliydi. Ama o bölgede de para birimleri ciddi değer kaybetti. Burada bir alışma süresi var. Bir ay sonra ancak tekrar toparlanma başlayabilir.

Ali Kavak Akdeniz Yaş Sebze-Meyve İhr. Bir. Başkanı

MB'nin politikası olumsuz etkiliyor Yaş sebze ve meyve ihracatındaki düşüş mevsimsel etkilerden ve özellikle Ortadoğu ülkeleri'ndeki daralan ticaret hacminden kaynaklanıyor. Suriye'ye de ihracat
durdu. Ağustos ayında da bu düşüş devam edebilir ya da paralel bir şekilde devam edebilir. Ortadoğu ülkeleri 200 milyon dolarlık ihracat ile sektörümüzün toplam ihracatı içinde 5'inci sırada yer alıyor. Önümüzdeki dönemlerde Gümülcine sınır kapısına alternatif bir gümrük kapısı olursa ihracat yoluna devam edebilir. Merkez Bankası'nın TL'nin değerini artırıcı yaklaşımı, ihracatı olumsuz etkiliyor. Bu bizim yıllardan beri gelen sıkıntımız.

Murat Akyüz İstanbul Kimyevi Mad. İhr. Bir. Başkanı

AB'nin yeni STA'ları ciddi zarar verir İhracattaki bu yavaşlama bir ay ile kalmayacak. Firmalarımızın gelecek dönemlerde de dikkatli olması gerekiyor. AB ile yavaş yavaş masaya oturma zamanı geldi. Bazı şeylerin göze almaya değer olmadığını görmemiz lazım. AB'nin Çin ve Hindistan ile imzalayacağı serbest ticaret anlaşması bizi bitirebilir. Burada Türkiye'nin masadaki kozu yaptığı ticaret ve ithalat  olacak. Türkiye'nin ciddi bir ithalatı var. Bizim AB'den gün almamız, vizeyi artık sonlandırmamız, 3. ülkelerle yapılan anlaşmalarda müdahil olma şartını koymamız gerekir. Yurtdışında şirket satın  almaları ile ilgili yapılan çalışmalar var. Ticaret ateşelerimizin çok daha aktif davranıp bizim satış kanallarımızı artıracak çalışmalar yapması gerekir. Alternatif Pazar dediğimiz pazarlarda biz halen yeterli değiliz. Yeterince pazarlama kabiliyetine sahip değiliz.Yeni sınır kapılarının açılması sorun yaratabilir.

İsmail Gülle İTHİB Başkanı

Dolarla alıp zararla satıyoruz Haziran ayındaki değerlendirmemizde temmuz ayı ihracat rakamlarının düşük geleceğini biliyorduk. İhracat ağustos ayında da düşük gelebilir. Ağustos Avrupa'da özellikle biraz daha vitesin boşa alındığı bir ay. Eylülden itibaren ise toparlanmaya gideceğini söyleyebilirim. Sonrasında da artıya geçilir. Avrupa'daki sıkıntı sadece bizim değil, her tarafın sorunu haline geldi. Bu yaşanan parasal ve de pazardaki daralmadan kaynaklı bir sıkıntı. Parasal açıdan sepetin daha da düşeceğini görebiliriz. Bu devam edecek. Maliyetlemedeki sıkıntı da artacak. Dolarla ithal edip euro ile satıyoruz. Artık bu söylem zararlı bir söylem haline geldi, dolarla alıp zararla satıyoruz. AB'nin imzalayacağı STA'larla ilgili ciddi sıkıntı olabilir. STA imzalanan ülkelerle ihracat hacmi yüzde 100 artabiliyor. Bu noktada Türkiye'nin koruma önlemi aldığı ürünler de Türkiye'ye serbestçe girebilir.

Kaan Gür Akbank Genel Müdür Yardımcısı

Öne çıkan sektörler belirlenmeli Ülke ekonomisinin gelişiminde ve sürdürülebilir büyümesinde ihracat çok önemli. Günümüzde uluslararası rekabet ileri düzeyde yaşanıyor. İhracatın geliştirilip, sağlıklı bir yapıya kavuşturulması; hepimizin üzerine düşen ulusal bir görev. Türkiye'nin mevcut üretim ve dış ticaret yapısını göz önünde tutarak, dünya ticaretindeki yoğunlaşmanın hangi sektörlere doğru kaydığının incelenmesi ve bu sektörlere yatırım yapmaları grekir . Bunun dışında, küreselleşen  dünyada, firmaların rekabet güclerini artırmak için, teknolojik gelişmeleri takip ederek yeni teknolojilere uyum sağlamaya çalışması lazım.

Adnan Dalgakıran Orta Anadolu Mak. İhr. Birliği Başkanı

Yılın son çeyreğinde artışa geçilir Temmuz ayında en fazla ihracat artışı yüzde 156 ile Libya'ya yapılırken bu ülkeyi yüzde 83 ile Yemen takip etti. Ürdün'e yapılan ihracatta yüzde 36, Suudi Arabistan'a ihracat yüzde 71, Irak'a yüzde 40'lık artış kaydedildi. Ortadoğu ülkelerindeki
toparlanmanın ihracata bir miktar katkı yapabileceğini açıklayan Orta Anadolu Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran, "İhracatta yukarı ya da aşağı doğru çok büyük oynamalara beklemiyorum. Bu yılın son çeyreği ile 2013'ün ilk çeyreğinde yeniden artış görülebilir. Ancak Ortadoğu'daki toplanma AB'deki ihracat kaybını telafi edemez. Şu anda baktığımız zaman emtia fiyatları geriliyor. Önümüzdeki dönemlerde bir toparlanma da olabilir" dedi.

Osman Bağdatlıoğlu Orta Anadolu Süs Bitki ve Mam. İhr. Bir Başkanı

Paritedeki düşüş etkili oldu Sektör olarak ihracattaki düşüş tamamen mevsimsel etkilerden kaynaklanıyor. Ani değişen iklimsel etkenler, arzı önemli ölçüde etkiliyor. Bunun dışında burada bizi en fazla paritedeki sıkıntı etkiliyor. Hatta bundan en fazla etkilenen sektörüz. Parite düşerse
önümüzdeki dönemlerde ihracat da düşmeye devam edecek.

Suat İnce İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı

Yeni pazarlar keşfediyoruz Müşterilerimizin ihracat gerçekleştirdikleri her ülkede, gerek Bankamız teşkilatı gerekse geniş muhabir banka ağımızdan faydalanarak müşterilerimizin dış ticarete ilişkin her türlü ihtiyacı karşılanıyor. Toplam 17 adet yurtdışı şubemiz bulunuyor. Dış ticaret yapan firmalarımız son dönemde yalnızca Avrupa pazarına odaklanmayarak yeni pazarlar keşfetmeye ve böylelikle risklerini dağıtarak faaliyet sürdürmeyi tercih etmekte. Firmalarımız için global pazarlarda yer bulmak ve yeni müşterilerle çalışmak mümkün hale gelmekte. Bu şekilde bir rota ile ilerlemenin firmalarımıza olumlu getirileri olduğunu düşünmekteyiz. Ülkemizin dış ticaret hedefleri paralelinde, dış ticaret hacmimizin ve bankamızın dış ticaret işlemlerinden aldığı payın daha da artırılması orta ve uzun vadeli hedeflerimiz arasında.