İlaçta reklam tartışması eczacıya vitrin kararttırdı

İSTANBUL - Henüz Meclis gündeminde olmamasına rağmen son dönemlerde eczacılar tarafından yapılan vitrin karartma eylemleri ve yürüyüşlerle protesto edilen "Türkiye Tıbbi Cihaz Kurumu Kuruluş ve Görevler Hakkında Kanun Taslağı" ilaçta reklam yasağının kaldırılması ve eczane dışında ilaç satışı ile ilgili tartışmaları yeniden alevlendirdi. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü gündeminde olan yasa taslağı 2007 seçimleri öncesinde Meclis gündemine gelmiş ve büyük tartışmalara yol açmıştı. Seçimlerin ardından yaşanan hükümet değişikliği ile İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü'ne geri dönen taslakta, tartışmaların odak noktasını ilaçta reklamın önünü kesen 1262 sayılı yasa ile ilacın eczane dışındaki satışını engelleyen 984 sayılı yasalarda öngörülen değişiklikler oluşturuyor. İlaç satışları marketlere inecek Eczacı dernek ve örgütleri tasarının yasalaşması halinde özellikle OTC olarak adlandırılan reçetesiz ilaç pazarında reklamın da önünün açılması ile ilaç satışlarının marketlere kadar ineceğini belirtiyor. Bu durumun toplum üzerinde ve ilaç piyasalarında ciddi olumsuzluklara yol açacağını belirtirken böyle bir uygulamanın hayata geçmesi halinde ilaç fiyatlarında da ciddi artışların yaşanabileceğine işaret ediliyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Sağlık Bakanlığı İlaç Eczacılık Genel Müdürü Mahmut Tokaç, 2007'de yapılan genel seçimlerin ardından geri dönen taslağın hâlâ gündemde olduğunu ve kısa vadede Meclis'e sevk edilmesinin söz konusu olmadığını belirtti. Konuyla ilgili tartışmaları yersiz bulduğunu söyleyen Tokaç, daha önceki açıklamalarını yenileyerek, ilaçta reklamın serbest bırakılmasının ve eczane dışındaki yerlerde satılmasının mümkün olmadığını dile getirdi. Türkiye Eczacıları Birliği (TEB) Başkanı Erdoğan Çolak da reklamın ilaç fiyatını artıracağını belirterek, "İlaçta reklama karşıyız. İlaçta reklam sadece ilacın satışını artırır, tüketimini artırır. Biz ilacın, kişilere özgü olması gerektiğini söylüyoruz. İlaç, hastaya ve hastalığa özgü bir üründür. Eczacılar Derneği Başkanı Rafet Şahin ise, Türkiye'de eczane sektörüne yönelik niyeti olan değişik sermaye gruplarının olduğunu iddia etti. Şahin, yapılması planlanan değişiklik ile bu sermaye gruplarının önündeki engelin kaldırılacağını belirtti. Şahin, dernek olarak, Meclis'e gönderilmesi planlanan yasanın eczacı dışındaki kişilerin de eczane açmasına olanak sağlamasından endişe ettiklerini belirtti. Şahin, "Bir başka önemli açılım da artık ilacın sıradan bir ticari ürün gibi pazarlama niyetinde olan gruplar. Şu anda yaklaşık 800 ya da bin tane değişik ilacın artık OTC pazarına girmesi bekleniyor. Bu ilaçlar reçeteli satılan ilaç grubunun dışına çıkarılacak ve bir süre sonra da reçetesiz satıldıkları için reklamlarına da olanak sağlanacak." Genel olarak analejikler, antibiyotikler, ağrı kesiciler, ateş düşürücülerin de OTC grubuna gireceğini savunan Şahin, "Türkiye'nin 2009 yılında dünyanın 10'uncu büyük ilaç pazarı olacağından bahsediliyor. Yani ilaç pazarının genişlemesine yönelik bir hamle var" dedi. "Eylemlerimiz devam edecek" İlacın ancak doktorun önerisi ve eczacının bu konudaki yönlendirmesi ile verilmesi gereken bir ürün olduğunu söyleyen İstanbul Eczacılar Odası Başkanı Semih Güngör, "Bu ürünü eczacının denetiminden çıkarıp marketlere zincirlere yeri gelince bakkallara kadar taşıdığınızda tamamen bu denetim ortadan kalkacak. Bir de bunların üzerine bu tür ürünlerin reklam ve tanıtımı yapıldıktan sonra, halkın bu ilaçları son derece bilinçsiz kullanması nedeni ile çok önemli sağlık sorunları da kaçınılmaz olacaktır" diye konuştu. Uygulamaya halkın sağlığını düşünerek karşı çıktıklarını belirten Güngör, "Vitrin karatma eylemi 2 günlük bir protestoydu ama süreçte bugün karşı çıktığımız, çözüm bekleyen, süreçte de yakın takip edeceğimiz, uygulamaya yönelik beklentilerimiz olumlu sonuç vermediği takdirde, Türk Eczacılar Birliği önderliğinde bir eylemler zincirine doğru gidecektir." OTC ilaçları da eczanelerde satılmalı Araştırmacı İlaç Sanayicileri Derneği reçetesiz ilaçların da eczanelerde satılmaya devam etmesi gerektiğini belirtti. Reçetesiz ilaçların şu anda tanıtımının yasak olmasına rağmen sosyal güvenlik kurumaları tarafından geri ödeme kapsamında olduğu vurgulandı. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi: "Biz devletimizin, AB'de OTC kategorisinde bulunan ilaçların geri ödeme seviyelerini azaltarak, hangilerinin geri ödenmeyeceğini ve hangilerinin katkı paylarının artırılacağını belirlemesinin doğru olacağını düşünüyoruz. Böylece önemli oranda tasarruf sağlanacak ve kaynakların daha ağır hastalık ve sağlık sorunlarına yönlendirilmesi mümkün olacaktır. Ancak reçetesiz ürünler için geri ödemeler azaltılır veya kaldırılırken, AB'de olduğu gibi bu ürünlere fiyat ve belli kurallar çerçevesinde halka tanıtım serbestisi sağlanarak ekonomiye katkısı olacak yepyeni bir sektörün oluşumunun teşvik edilmesi son derece yararlı olacaktır."