ILO'dan karamsar işsizlik raporu

Mehmet KAYA

ANKARA - Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), küresel krizin ardından başlayan işsizlik sorununun devam ettiğini ve mevcut eğilimlerin sürmesi halinde 2018’de 215 milyon kişinin işsiz olacağını belirtti.

ILO, Küresel İstihdam Raporu’nu ambargonun bir basın kuruluşu tarafından delinmesi üzerine kamuya açıkladı. Rapora göre, dünyada halen 202 milyon kişi işsiz ve işsizliğin artışı devam edecek. ILO tahminlerine göre 2018’e kadar her yıl 42,6 milyon kişilik işgücüne yeni katılım olurken, yaratılan iş imkanı 40 milyonla sınırlı kalacak. ILO raporunda, Türkiye’nin özellikle gençler konusunda ciddi boşlukları olduğu vurgulandı.

Raporda, Türkiye’nin eğitim görmeyen ve çalışmayan gençleri ölçen NEET endeksinde hala dünyanın zirvesinde bulunan birkaç ülkeden biri olduğu, alınan eğitim yapılan iş arasındaki uyumsuzluğun yüksek olduğu ve kadınların işgücüne katılımının hala çok düşük düzeyde kaldığı yönündeki bilgilere yer verildi.

Raporda gelecek döneme ilişkin yapılan projeksiyonda Türkiye’nin 2014’teki işsizliği yüzde 10, 2015 için yüzde 9,7 ve 2016 için yüzde 9,6 olarak tahmin edildi.

ILO, “Ekonomik toparlanmaya rağmen işsizliğin artış riski” alt başlığını taşıyan yıllık Küresel İstihdam Raporu’nu yayınladı. Raporda, 2013 sonu itibariyle küresel olarak bir önceki yıla göre 5 milyon yeni işsiz oluştuğu ve toplam işsiz sayısının 202 milyon kişiye ulaştığı belirtildi.

Rapora göre göreli olarak küresel ekonomide toparlanma işaretleri görülse de bu işsizliğin azaltılması ya da aynı seviyede kalmasına yeterli işi üretmeyecek. 2018 yılına kadar yapılan projeksiyonlarda istihdama katılma sayılarına bağlı olarak işsizlik yükselmeye devam edecek. Yıllık olarak gelecek dönemde her yıl 46,2 milyon kişinin iş piyasasına gireceği ancak istihdamın 40 milyon kişi seviyesinde olacağı kaydedildi. Buna göre 2018 yılında küresel olarak işsiz sayısı 215 milyon kişiye kadar yükselebilecek.

Gençler en fazla etkilenen grup olmayı sürdürüyor

Raporda, küresel işsizlikteki yükselişte Doğu ve Güney Asya ülkelerindeki artış etkili oldu. Avrupa ve Sahra Altı Afrika’da işsizliği artıran diğer bölgeler oldular. Raporda, 2013 sonu itibariyle 74,5 milyon 15-24 yaş arasındaki gencin işsiz olduğu bilgisi yer aldı. Bu sayının, 2012’ye göre 1 milyon kişi daha fazla olduğu ve dünya genç işsizliği oranının da yüzde 13,1’e yükseldiği kaydedildi.

Raporda, gelecek döneme yönelik olarak uzun süreli işsizlikteki artış eğilimine vurgu yapıldı. İşsizlik sürelerinin uzamasının, ekonomik toparlanmaya rağmen istihdamdaki artışın daha zayıf kalması olgusunu gösterdiği belirtilen ILO raporunda, hükümetlerin bu sorunu çözmesi için adım atarken yeni vergiler ya da başka sosyal harcamalarda kesinti yapma eğiliminde olduğunu bunun da sorunu büyüttüğü kaydedildi. İş piyasası açısından esas önemli sorunun ise uzun süreli işsizlerin mesleki becerilerinde eksilmeler görülmesi ya da umutlarını kaybetmeleri nedeniyle işgücünden çıkmaları olduğu anlatıldı.

375 milyon kişi günlük 1.25 doların altında çalışıyor

ILO raporunda, düşük ya da çok düşük ücretlerle çalıştırılanlara yönelik bilgi de verildi. Buna göre yavaş da olsa çalışan yoksulluğunda bir düşüş görüldü. Küresel olarak 375 milyon kişinin günlük 1.25 Dolardan daha az ücret aldığı, 839 milyon kişinin de günlük 2 Doların altında ücret aldığı belirtildi. Her iki sayının 2000 yılında 600 milyon ve 1.1 milyar kişi olduğu bilgisi verildi.

Raporda, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yoğun olmak üzere küresel istihdamın yüzde 20’sinin kayıt dışı olduğu da belirtildi.

[PAGE]

G-20 ülkelerindeki işsizlikte toparlanma görülebilir

ILO raporunda, geleceğe yönelik yapılan simülasyonlarda, G-20 ülkelerinde 2020’ye kadar işsizlikte 1,8 puan iyileşmenin olası olduğu belirtildi. Mali olarak toparlanmanın sağlanmasıyla istihdam artırıcı makroekonomik politikaların devreye alınması ve ücretlerdeki yükselişlerin yeni istihdam yaratmaya odaklanmaya yardım edeceği anlatıldı.

Türkiye eğitim görmeyen, işte de çalışmayan gençlerde zirvede!

Raporda, bazı bölümlerde Türkiye ile ilgili notlar da yer aldı. Buna göre, Türkiye ve Rusya, bölgelerinde benzer ekonomilere göre işsizliğin yüksek olarak seyrettiği ve gelecekte de artma eğilimi gösterdiği ülkeler olarak nitelendi.

Türkiye’de üretilmeyen ancak ILO ve OECD’nin düzenli olarak hesapladığı eğitimde ya da işte çalışmayan 15-29 yaş arası gençler endeksinde de (NEET Neithter in employment nor education)  Türkiye üst sıralardaki yerini korudu. Raporda, Türkiye ve Makedonya dünyada en fazla bu kapsamdaki gence sahip ülkeler olarak rapora girdi. Türkiye’nin NEET verisi 2011 itibariyle 34,6 olarak ölçüldü. Bu veri, Türkiye’de 15-29 yaş arasındaki gençlerin yüzde 34,6’sının hiçbir eğitim kurumunda (genel ya da mesleki eğitim-kurs vb dahil) ya da işte çalışmadığı anlamına geliyor.

Raporda kriz döneminde Türkiye’nin büyümesini sürdürdüğü ve istihdam artışını sürdürdüğü belirtildi ancak küresel krizden sonra ilk kez 2013 sonu itibariyle işsizliğin yükselme eğiliminde olduğu kaydedildi. Raporda Türkiye’nin yüksek kayıt dışı istihdam yaşayan ülkelerden biri olmasına işaret edildi. Türkiye’nin rapora girdiği olumsuz başlıklardan biri de kadınların işgücüne katılımının düşüklüğü ile çalışanlar arasındaki kadın-erkek sayı farkının en yüksek olduğu ülkelerden olma özelliğiyle gerçekleşti.
Türkiye’nin eğitim-yapılan iş uyumsuzluğunda da gelişmiş ekonomilere kıyasla üstte olduğu ancak daha az gelişmiş ülkelere göre de durumunun daha iyi seviyede gerçekleştiği belirtilirken, uyumsuzluk oranı istihdamın yaklaşık yüzde 15’leri seviyesinde belirtildi. Bu uyumsuzluk oranının kadınlarda yüzde 25’lere yükseldiği verisine yer verildi.