İngiltere Merkez Bankası’ndan 'kaldıraç' uyarısı

İngiltere Merkez Bankası, yayımladığı iki yıllık Finansal İstikrar Raporu'nda, İngiliz devlet borcunun giderek daha büyük bir kısmının kısa vadeli ve riskli stratejiler izleyen varlık yönetim şirketlerinin elinde toplandığına dikkat çekti. Özellikle uluslararası hedge fonların rekor düzeyde İngiliz devlet tahvili satın alması, ekonomiyi ani ve sert bir tahvil satışına karşı daha savunmasız hale getiriyor.

Küçük dalgalanmalar üzerinden...

Son yıllarda sermaye piyasası düzenlemelerindeki değişiklikler, emeklilik fonları ve sigorta şirketlerinin uzun vadeli devlet tahvillerinden uzaklaşmasına yol açtı. Bu boşluğu dolduran hedge fonlar ise, tahvil fiyatlarındaki küçük dalgalanmalar üzerinden yüksek kaldıraç kullanarak kazanç sağlamaya yöneldi.

100 milyar sterlinlik ek borç

BoE’ye göre hedge fonlar, sadece Kasım ayında ellerindeki devlet tahvillerini teminat göstererek yaklaşık 100 milyar sterlinlik ek borç kullandı. Bu rakam, Banka’nın 2017’den bu yana izlediği dönemde en yüksek kaldıraç seviyesi olarak kayıtlara geçti. Merkez Bankası, bu tür işlemlerin tahvil piyasasında ani fiyat hareketlerini ve zincirleme satışları tetikleyebileceği uyarısını yaptı.

Borçlanma maliyetlerinde ani artış

Yetkililer, küresel finansal koşulların sıkılaşması halinde hedge fonların borçlarını kapatmak için hızla pozisyonlarını azaltmak zorunda kalabileceğini, bunun da devlet tahvillerinde sert bir satış dalgasına ve borçlanma maliyetlerinde ani artışlara yol açabileceğini belirtiyor.

Pozisyonlara sınır getirilebilir

BoE Başkanı Andrew Bailey, hedge fonların devlet tahvillerindeki pozisyonlarına sınır getirilmesi dahil olmak üzere çeşitli düzenleme seçeneklerinin değerlendirildiğini açıkladı. Bankanın Finansal Politika Komitesi, kontrolsüz bir “zorunlu kaldıraç azaltımı” sürecinin, satışları daha da hızlandırarak finansal sistemde geri besleme döngüsü yaratabileceğini vurguladı.

Teknoloji hisselerindeki aşırı değerlenme

Raporda sadece tahvil piyasaları değil, küresel ölçekte büyüyen diğer riskler de öne çıktı. Özellikle yapay zekâ altyapısına yönelik hızla artan borçlanma, teknoloji hisselerindeki aşırı değerlenme ve şeffaf olmayan “gölge bankacılık” faaliyetleri, 2026’ya doğru olası bir piyasa düzeltmesi riskini artırıyor.

BoE, ABD borsalarındaki değerlemelerin dot-com balonundan bu yana en yüksek seviyelere çıktığına dikkat çekerken, İngiltere hisse senetlerinin de küresel finans krizinden bu yana en pahalı dönemlerinden birini yaşadığını belirtti.

Finansal istikrarsızlığa yol açabilir

Merkez Bankası ayrıca, yapay zekâ şirketlerinin büyümelerini finanse etmek için giderek daha fazla şirket tahvili ve özel krediye yönelmesini de riskli buluyor. Bu eğilimin, olası bir varlık fiyatı düzeltmesi durumunda kredi piyasalarında ciddi kayıplara ve finansal istikrarsızlığa yol açabileceği ifade ediliyor.