İrlanda, AB'yi kitledi

DUBLİN - Avrupa Birliği'nin siyasi ve idari yapısını yenileyecek Lizbon Antlaşması, referanduma sunulduğu İrlanda'da reddedildi. AB içinde anlaşmayı, parlamentonun değil de halkın onayına sunan tek ülke olan İrlanda'nın Lizbon Anlaşması'na "hayır" denmesiyle, halihazırda 18 AB üyesi tarafından kabul edilen projenin geleceği belirsizleşti. 1 Ocak 2009'da yürürlüğe girmesi beklenen ve 27 üyeli ABD'de karar alma süreçlerini hızlandırmayı amaçlayan antlaşmanın reddedilmesiyle, AB'nin yapısal bir krize sürüklenmesinden endişe ediliyor. Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için birlik üyesi 27 ülkenin de onayı gerekiyor. Ancak bazı uzmanlara göre, AB'nin anlaşmayı, İrlanda'yı dışarıda bırakarak uygulamaya koyması ihtimali de bulunuyor. Bu durumda İrlanda'nın anlaşmayı kabul eden diğer ülkelerle nasıl işbirliği yapacağı konusunda kuşku doğuyor. Anlaşmayı parlamentolarında onaylamak için, önce İrlanda'daki referandumun sonucunu bekleyen AB üyelerinin, İrlandalılar'ın "hayır" demesi halinde süreci devam ettirip ettirmeyecekleri konusunda da bir belirsizlik oluştu. Fransız Bakan Jean-Pierre Jouyet, İrlandalılar hayır dediği halde kalan ülkelere süreci devam ettirme çağrısında bulundu. Antlaşma neyi öngörüyor? . Avrupa Birliği'nin siyasi ve idari yapısını yenileyecek Lizbon Antlaşması, 2005 yılında Fransa ve Hollanda'da referandumlarda reddedilen AB Anayasası'nın yerini alacak. . Antlaşmaya göre, üye ülkeler oybirliğiyle 2,5 yıllık süre için bir Avrupa Birliği Konseyi Başkanı atayacaklar. Böylece 6 aylık dönüşümlü başkanlık sistemi ortadan kalkacak. Atanacak Avrupa Birliği Konseyi Başkanı, yılda 4 kez toplanacak Avrupa Birliği zirvelerine de başkanlık edecek. . Lizbon Antlaşması ile bir de Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi getiriliyor. . Antlaşmaya göre, konsey kararlarında 2014'ten itibaren 'çifte çoğunluk' şartı aranacak. Bu, Avrupa Birliği kararları için, üye ülkelerin yüzde 55'inin oyu ve toplam nüfusun yüzde 65'ine sahip ülkelerinin oyunun gerekliliğini şart koşuyor. Ancak 'çifte çoğunluk' sistemi, dış politika, Avrupa Birliği bütçesi ve vergi gibi konularda geçerli olmayacak. . Antlaşma yürürlüğe girdiği takdirde, üye ülkelerin ulusal meclisleri, Avrupa Birliği Komisyonu'nun hazırladığı yasa tasarıları üzerinde söz sahibi olacak. Ulusal meclislerin üçte birinin talep etmesi durumunda tasarılar, yeniden incelenmek üzere komisyona geri gönderilecek. . Üye ülkeler arasında daha yakın bir askeri işbirliği sağlamansı da antlaşmanın kapsamında. Türkiye'nin önünü tıkayabilir Antlaşmanın kabul edilmesi Türkiye açısından büyük bir önem taşıyordu. Çünkü bazı uzmanlara göre, Lizbon Antlaşması, birliğin karar alma süreçlerini kolaylaştıracağı için, AB'ye yeni üyelerin alınmasının önü açılacaktı. 12 üyeye göre tasarlanan AB, mevcut 27 üye ile karar alma süreçlerinde zorluklarla karşı karışa kalıyordu. Öte yandan Türkiye, üye olabilmesi halinde, çifte çoğunluk sistemine dayanan karar alma sürecinde, 71 milyonluk nüfusuyla önemli bir güce ulaşacaktı.