İşsizlik, Temmuz döneminde yüzde 12,8

İSTANBUL - İşsizlik oranı Haziran-Ağustos döneminde yüzde 12,8, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 16,3 oranında gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) üçer aylık dönemler itibariyle her ay kamuoyuna duyurduğu Hanehalkı İşgücü Araştırmasının ''Haziran-Temmuz-Ağustos'' dönemini kapsayan ''Temmuz 2009'' sonuçlarını açıkladı.

Bu sonuçlara göre, bu yıl Mart ayında başlayan işsizlik oranındaki düşüş eğilimi Temmuz ayında da devam etti. 

Anket sonuçlarına göre, geçen yılın Temmuz ayında yüzde 9,9 olan işsizlik oranı bu yıl 2,9 puan artışla 12,8'e yükseldi. İşsizlik oranı bu yılın Haziran dönemi ile kıyaslandığında ise 0,2 puan azaldı. Haziran döneminde işsizlik oranı yüzde 13 düzeyindeydi.

İşsizlik oranı 2009 Ocak'ta yüzde 15,5, Şubat'ta yüzde 16,1, Mart'ta yüzde 15,8, Nisan'da yüzde 14,9, Mayıs'ta yüzde 13,6 olarak hesaplanmıştı.

Ülke genelinde yüzde 12,8 olan işsizlik oranı kentsel yerlerde yüzde 16, kırsal yerlerde ise yüzde 6,8 oldu. Geçen yıl yüzde 12,5 olarak hesaplanan tarım dışı işsizlik oranı da bu yıl Temmuz döneminde yüzde 16,3'e yükseldi.

Genç nüfustaki işsizlik oranı ise yüzde 18,9'dan yüzde 23,2'ye çıktı. Bu yılın Temmuz döneminde istihdam edilenlerin sayısı bir önceki yılın aynı dönemine oranla 50 bin kişi artarak 22 milyon 213 bin kişiye yükseldi.

İstihdam tarımda artıyor, tarım dışı sektörlerde azalıyor

Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 364 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 314 bin kişi azaldı.

İşgücü araştırmasına göre, Temmuz döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan sivil nüfus geçen yılın aynı dönemine göre, 817 bin kişi artışla 70 milyon 571 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 881 bin kişi artarak 51 milyon 714 bin kişiye ulaştı. İstihdam oranı yüzde 43'e geriledi.

Geçen yılın Temmuz döneminde yüzde 48,4 olan işgücüne katılma oranı bu yıl yüzde 49,3 oldu. Söz konusu oran kentsel yerlerde yüzde 46,2, kırsal yerlerde ise yüzde 56,4 olarak belirlendi.

Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0,2 puanlık artışla yüzde 71,8, kadınlarda ise 1,6 puan artışla yüzde 27,6 oldu. Aynı dönemler itibariyle istihdam oranı yüzde 43,6'dan yüzde 43'e geriledi. Bu oran kentsel kesimde yüzde 38,9, kırsal kesimde yüzde 52,5 olarak  hesaplandı.

İşgücüne dahil olmayanların sayısı 26 milyon 246 binden 26 milyon 234 bine düştü.

Tarım dışı işsizlik yüzde 16,3'e yükseldi

Temmuz 2009 döneminde istihdam edilen toplam 22 milyon 213 bin kişinin yüzde 26,9'u tarım, yüzde 18,6'sı sanayi, yüzde 6,3'ü inşaat, yüzde 48,2'si ise hizmetler sektöründe çalışıyor. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 1,6 puan, hizmetler sektörünün payının 0,2 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 1,8 puan azaldığı, inşaat sektörünün payının ise değişmediği görüldü.

Temmuz dönemi itibariyle Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 842 bin kişi artarak 3 milyon 267 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 2,9 puanlık artışla yüzde 12,8 seviyesinde gerçekleşti. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 4 puanlık artışla yüzde 16, kırsal yerlerde ise 1,3 puanlık artışla yüzde 6,8 oldu.

Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 3,8 puanlık artışla yüzde 16,3 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 3,7 puanlık artışla yüzde 14,6, kadınlarda ise 4 puanlık artışla yüzde 22,4 olarak hesaplandı.

Anket sonuçlarına göre bu dönemdeki işsizlerin, ''yüzde 69,9'unu erkek nüfus oluşturdu. İşsizlerin yüzde 57'sinin lise altı eğitimli olduğu görülürken, yüzde 27,9'unun 1 yıl ve daha uzun süredir iş aradığı, işsizlerin çoğunlukla (yüzde 30,8) ''eş-dost'' vasıtasıyla iş aradığı, yüzde 88,2'sinin (2 milyon 882 bin kişi) daha önce bir işte çalıştığı gözlendi. Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 47,9'unun ''hizmetler'', yüzde 26,9'unun ''sanayi'', yüzde 16,2'sinin ''inşaat'', yüzde 6,7'sinin ''tarım'' sektöründe çalışmış, yüzde 2,3'ünün ise 8 yıldan önce işinden ayrılmış olduğu belirtildi.

İşsizlerin yüzde 25,5'ini işten çıkarılanlar oluşturdu

İşsizlerin yüzde 22,2'sini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 25,5'ini işten çıkarılanlar, yüzde 15,1'ini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9,8'ini işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde 6,3'ünü ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 11,3'ünü öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 9,8'ini diğer nedenler oluşturdu.

Temmuz dönemi itibariyle istihdam edilenlerin yüzde 71,7'si erkek. İstihdam edilenlerin yüzde 60,1'ini lise altı eğitimliler oluştururken, istihdam edilenlerin yüzde 59'u ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 25,6'sı kendi hesabına ve işveren, yüzde 15,4'ü ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor.

Çalışanların yüzde 61,6'sı ''1-9 kişi arası'' çalışanı olan işyerlerinde çalışırken, yüzde 2,8'inin ek bir işi var. Söz konusu kişilerin yüzde 3,1'i mevcut işini değiştirmek veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor. Ücretli olarak çalışanların yüzde 87,2'si sürekli bir işte çalışıyor.

Tarımda kayıt dışı istihdam yüzde 87.1

TÜİK'e göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, Temmuz 2009'da 2008 yılı aynı dönemine oranla 1,1 puan artışla yüzde 46,4 olarak gerçekleşti. Bu dönemde 2008 yılının aynı dönemine oranla tarım sektöründe kayıt dışılık yüzde 88,6'dan yüzde 87,1'e düşerken tarım dışı sektörlerde yüzde 30,6'dan yüzde 31,4'e yükseldi.

İşgücü dışında olanlar

Araştırmaya göre, Temmuz dönemi itibariyle işgücü dışında olanlar 26 milyon 234 bin kişinin yüzde 45,3'ü daha önce bir işte çalıştı. Söz konusu dönemde daha önce bir işte çalışanların yüzde 14,6'sı ''tarım'', yüzde 11,8'i ''sanayi'', yüzde 3'ü ''inşaat'', yüzde 20,5'i ''hizmetler'' sektöründe çalışmış, yüzde 50,1'i ise 8 yıldan önce işten ayrılmış.

Daha önce bir işte çalışıp, sözkonusu dönemde işgücü dışında olan 11 milyon 895 bin kişinin yüzde 10,7'si emeklilik, yüzde 4,6'sı mevsim gereği, yüzde 7,6'sı sağlık nedeniyle, yüzde 4,6'sı eşinin isteği ve evlilik, yüzde 5,4'ü işten çıkarılma/işyerinin kapanması, yüzde 4'ü işinden memnun olmama, yüzde 13,2'si diğer nedenlerle çalıştıkları işten ayrıldı.

İşgücü anketleri

Temmuz 2009 döneminde 2 milyon 49 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bu sayının toplam istihdam içindeki oranı yüzde 9,2 olarak hesaplandı. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 28,3'ü 25-34 yaş grubunda bulunuyor.

Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 16,9'u ''sanayi'', yüzde 35,3'ü ''hizmetler'', yüzde 20,3'ü ''inşaat'' sektöründe, yüzde 27,5'i ise ''tarım'' sektöründe işe başladı.

Mevcut işsizlerin yüzde 14,5'i yani 473 bin kişi bu dönemde işten ayrıldı.

TÜİK verilerine göre, 2007, 2008 ve 2009'da işsizlik oranları şöyle:

     AYLAR            2007    2008     2009

     --------       -------  ------  -------

     Ocak             11,0    11,6    15,5

     Şubat            11,4    11,9    16,1

     Mart             10,4    10,7    15,8

     Nisan             9,8     9,6    14,9

     Mayıs             8,9     8,9    13,6

     Haziran           8,8     9,0    13,0

     Temmuz            8,8     9,4    12,8

     Ağustos           9,2     9,8      -

     Eylül             9,3    10,3      -

     Ekim              9,7    10,9      -

     Kasım            10,1    12,3      -

     Aralık           10,6    13,6      -