İstanbul'dan fabrikasını taşıyana, vergi muafiyeti

İSTANBUL - Hükümet sanayii İstanbul'dan çıkarmak için vergi teşviği getirmeye hazırlanıyor. Vergi teşviğinin kurumlar vergisi veya kaldırılan yatırım indirimi üzerinden yapılması planlanıyor. İstanbul'u finans, kültür ve eğitim merkezi yapmak isteyen hükümet, şehrin içine kadar gelen fabrikaları sökene teşvik getirmek için kolları sıvadı. Sil baştan yazılan gelir vergisi yasasında fabrikasını İstanbul dışına taşıyanlara vergi teşviği getirilmesi düşünülüyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da desteklediği projenin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın 'özel projesi' olduğu öğrenildi. Bakan Unakıtan'ın Vergi Konseyi'ne yeniden yazılan gelir vergisi yasasında konu ile ilgili alternatiflerin değerlendirilmesi talimatı verdiği belirtildi. Vergi Konseyi tarafından hazırlanan taslak, Maliye Bakanlığı'na gönderildi. Maliye Bakanlığı'nın son şeklini vereceği ve gelir vergisi taslağının eylül ayında TBMM'ye gönderilmesi bekleniyor. Taslağın yasalaşmasının ise 2009 yılını bulacağı belirtiliyor. Böylece Merkez Bankası'nı Ankara'dan İstanbul'a taşıma kararı alan hükümet, İstanbul'u finans merkezi yapma yolundaki ikinci somut adımını fabrikaları kent dışına taşıyarak atmış olacak. 5 yıl kurumlar vergisi alınmayacak İstanbul'dan fabrikasını taşıyanlara getirilecek vergi muafiyetinin, iki alternatifte gerçekleştirilebileceği belirtiliyor. İlk alternatif kurumlar vergisi üzerinden yapılacak düzenlemeyi içeriyor. Buna göre, fabrikasını taşıyanlardan 5 yıl süre ile kurumlar vergisi alınmaması düşünülüyor. 5 yıllık vergi istisnası; okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve ortaöğretim özel okulları ile Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon merkezlerine de uygulanıyor. İstanbul'un da bu istisna kapsamında değerlendirilebileceği belirtiliyor. Hükümet kurumlar vergisini, 2005 yılı başında yüzde 33'ten 30'a indirmiş, daha sonra da 1 Ocak 2006'dan geçerli olmak üzere oran yüzde 20'ye düşürülmüştü. Yeni taslak yasalaşırsa İstanbul'dan fabrikasını taşıyanlardan bu oranlar alınmayacak. Taşıma indirimi uygulanacak İkinci alternatif ise; uygulamadan kaldırılan 'yatırım indirimi' sistemi benzeri 'taşıma indirimi' adı altında bir sistemin İstanbul için devreye girmesi şeklinde belirlendi. Fabrikasını taşıyanlar, yatırımlarının değeri ölçüsünde kazançlarına vergi ödemeyecek. Yani 1 milyon YTL'lik yatırımını İstanbul dışına çıkaran bir sanayicinin 1 milyon YTL'lik kazancı gelir ve kurumlar vergisinden muaf olacak. Uygulama yatırım indirimi benzeri olacak. Yatırım indirimi, "gerçekleştirilecek yatırımların belli bir yüzdesine tekabül eden kazancı, gelir ve kurumlar vergisinden istisna etme olarak" biliniyor. Bu şekilde yatırımın net maliyeti düşürülüyor ve yatırım teşvik ediliyor. Yatırım indirimi sistemi ilk kez 1963 yılında yürürlüğe girdi. Daha sonra pek çok değişikliğe uğradı. 2003 yılında indirim istisnası teşvik belgesi olmaksızın otomatik işler hale getirilerek yüzde 40 olarak belirlendi. İndirimde bölgesel ve sektörel ayrımı kalktı. Ancak sistemde problemler yaşanınca 2006 yılında tamamen kaldırıldı. Teşvik uzarsa, fabrika söken 'ultra' kazanacak 49 ilde enerji, istihdam teşviki getiren "5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"un bu yıl sonunda süresinin uzatılması döneminde, teşvikli ile fabrikasını taşıyan sanayici 'ultra' teşvik sağlamış olacak. Maliye Bakanlığı'nın üzerinde düşündüğü bir başka alternatifin de taşınma masrafları için düzenleme yapılması şeklinde olduğu öğrenildi. Ancak bu konuya Hazine'nin onay vermesi gerekiyor. 12 bin işletmeyi etkileyecek İstanbul'da kent içinde 12 bin işletme olduğu belirtiliyor. İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük, daha önce İstanbul'da sanayicinin giderek zorlandığına dönük açıklamalar yaparak, yönetim kurulu üyeleriyle birlikte Marmara Bölgesi'nde sanayinin taşınabileceği illeri incelemişti. Gelir kaybı net değil Maliye bürokratları, İstanbul için getirilmesi düşünülen kurumlar vergisi istisnasının gelir kaybının ne kadar olacağının şu anda bilinemeyeceğini belirtiyorlar. Bürokratlar, "Kurumlar vergisi gelirleri tüm vergi gelirleri içinde yüzde 8'lerde. Vergide hangi istisna olursa olsun mutlaka bir gelir kaybı söz konusu olacaktır. Ancak taslak bu haliyle yasalaşırsa kaç fabrikanın bu kapsama gireceğini bilmiyoruz. Bu nedenle şimdiden gelir kaybı ile ilgili net bir rakam vermek güç" değerlendirmesini yaptılar. Bu yıl bütçede toplam vergi geliri hedefi, 171.2 milyar YTL. Kurumlar vergisi hedefi olarak ise 14.5 milyar YTL gelir beklentisi bütçeye konulmuştu. İlk 5 ayda da 7 milyar 713 milyon YTL'lik vergi toplandı. Gelir vergisi, çalışana da indirim getirecek Gelir vergisini sil-baştan değiştirecek yeni taslakla bazı vergi indirimleri de yapılacak. Gelir vergisi tarifesinin üçe indirilmesi, üst tarifenin de oranının düşürülmesi üzerinde duruluyor. Gelir vergisinde mükellefler şu anda 15, 20, 27 ve 35 olmak üzere dört tarife üzerinden vergi ödüyor. Bu tarife mükelleflerin elde ettiği gelire göre belirleniyor. Örneğin; 7 bin 500 YTL'ye kadar yüzde 15, 19 bin YTL'ye kadar yüzde 20, 43 bin YTL'ye kadar yüzde 27 ve 43 bin YTL'nin üstünde de yüzde 35 vergi uygulanıyor. Yüzde 15, 20, 27 ve 35 şeklinde artan oranlı verginin yüzde 10, 15, 20 ve 25 aralığına çekilmesi üzerinde duruluyor. Bu gerçekleşirse gelir vergisi alt diliminde 5 puan, üst diliminde ise 10 puanlık indirim gündeme gelmiş olacak. Çalışanların ödeyeceği verginin yüzde 35'ten yüzde 30'a düşürülmesi üzerinde de duruluyor.