”Karadeniz'de ekonomi çökebilir”

ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin (TZOB) "Fındık Raporunda", 2008 yılı rekoltesinin 728 bin tonu bulacağı belirtilerek, arz fazlası fındık için mutlaka müdahale alımı yapılması gerektiği, aksi takdirde Karadeniz Bölgesinde ekonominin çökeceği kaydedildi.

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Birlik Genel Merkezinde düzenlediği basın toplantısında "Fındık Raporunu" açıkladı. Bayraktar, daha önce buğday, süt ve et konularında rapor yayımlandıklarını anımsatarak, Fındık Raporu için de ilgili tüm tarafların katılımıyla çalışma yürüttüklerini söyledi.

"Fındık üzerinde oyunlar tekrarlanmaktadır"

"Fındık hasadına çok kısa bir süre kala, rekolte ve fiyat polemikleriyle fındık üzerinde geçmiş yıllarda oynanan oyunlar tekrarlanmaktadır" diyen Bayraktar, fındığın ülke ekonomisi açısından önemini belirtirken, Türkiye'nin dünya fındık üretiminin yüzde 75'ini, ihracatının yüzde 80'ini gerçekleştirdiğini, Karadeniz Bölgesinde 8 milyon insanın fındık üzerinden geçimini sağladığını anlattı. Yıllar itibariyle fındık üretim verilerini aktaran Bayraktar, 2006 yılındaki sıkıntılı dönemde Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) devreye girerek, düşen fındık fiyatlarına müdahale ettiğini anımsattı. TMO'nun aldığı fındığı fiyatların daha da düşmesini engellemek için piyasaya sürmediğini kaydeden Bayraktar, şöyle konuştu:

"Sorun sadece, bazı yıllarda oluşan üretim fazlası fındığın alınması değildir. Uygulanacak politikanın amacı, üretim fazlası olan yıllarda bu fazlanın nasıl değerlendirileceğinin belirlenmesi, piyasalarda oluşan düşük fiyatın yükseltilmesi, ihraç gelirinin arttırılması, dünya fındık fiyatlarının ülkemiz tarafından belirlenebileceği gerçeğinin ortaya konulması ve üreticiye emeğinin karşılığının verilmesi olmalıdır."

"İhracat miktarı düştü, gelir arttı"

Fındık ihracatına da değinen Bayraktar, Türkiye'nin yılda ortalama 500 bin ton kabuklu fındığa eşdeğer 250 bin ton civarında iç fındık ihraç ettiğini söyledi. Bayraktar, 2005-2006 sezonunda fındık ihracatının "altın yılını" yaşadığını, 223 bin ton fındık karşılığı 1 milyar 952 milyon dolarlık ihracat yapıldığını belirtti. 2006-2007 sezonunda 248 bin ton fındık ihracatına karşılık 1 milyar 262 milyon dolar, 2007-2008 sezonunun bitimine iki ay kala ise 191 bin ton ihracata karşılık 1 milyar 483 milyon dolar gelir elde edildiğini kaydeden Bayraktar, "Geçen sezona oranla, miktar olarak ihracatta yüzde 23'lük azalış olmasına rağmen ihracat gelirinde yüzde 15 artış sağlandı" dedi.

"Fiyat beklentimiz 5 YTL'nin üzerinde"

Şemsi Bayraktar, 2008 yılı fındık rekoltesinin bazı kurum ve kuruluşlarca 800-900 bin ton tahmin edildiğini, ancak kendilerinin, hava koşulları normal seyretmesi halinde 728 bin ton civarında rekolte beklediklerini söyledi. Bayraktar, "Bu yıl ortalama fındık verimi 115 kilogram olarak tespit edilmiştir. 2008 yılı fındık verimi artmakla birlikte genel rekolte tahminin altında gerçekleşmiştir" dedi. Arz fazlası beklendiğinin altını çizen Bayraktar, "TMO ve Fiskobirlik vasıtasıyla piyasaya müdahale edilmelidir. İlan edilecek fiyatın piyasa fiyatı olması için TMO ve Fiskobirlik tarafından hızlı ve etkin bir alım yapılmalıdır. Müdahale alımı yapılmazsa Karadeniz Bölgesinde ekonomi çöker" dedi. Bayraktar, bir gazetecinin fındık fiyatının ne kadar açıklanmasını bekledikleri yönündeki soruya, "5 YTL'nin üzerinde bir fiyat bekliyoruz" karşılığını verdi.

Öneriler

TZOB Başkanı Bayraktar, raporda yer alan bazı görüş ve önerileri şöyle sıraladı:

- Sürdürülebilir bir fındık politikası oluşturulmalı.

- Üretim fazlası olan yıllarda fındık piyasasına mutlaka müdahale edilmeli.

- Lisanslı depoculuk sistemi bir an önce hayata geçirilmeli.

- Ürün ihtisas borsaları oluşturulmalı.

- Optimum işletme büyüklüğüne geçilmeli.

- Fındık dikim alanları sınırlandırılmalı.

- Fındık üretim alanları bir an önce tespit edilmeli.

- Fındık ürününde alternatif ürün projesi yeniden düzenlenmeli.

- Fındık ihracatının işlenmiş fındığa yönelmesi desteklenmeli.

- Tanıtım faaliyetlerine büyük önem verilmeli.

Şemsi Bayraktar ayrıca, üreticinin kafasında yer alan "fındık fiyatı ne olacak, kim tarafından ne zaman açıklanacak", "üretim fazlası yaklaşık 300 bin ton fındığı devlet adına kim alacak", "fazlalık nasıl değerlendirilecek", "TMO'nun deposunda bulunan 320 bin ton fındık ne yapılacak" gibi sorulara yanıt verilmesini istedi.