'Kira artış talepleri sürerse verimsiz mağazalar kapanır'
Markaların cazip indirim kampanyalarına rağmen talep kasım ayında da sınırlı kaldı. BMD Başkanı Sinan Öncel, piyasa gerçekleriyle örtüşmeyen kira artış taleplerinin devam etmesi durumunda verimsiz mağazaların kapanabileceğini kaydetti. 2024 için kira artışları, personel giderleri ve turistler belirleyici olacak.
Organize perakendede birbirinden cazip indirim kampanyalarına rağmen talep Kasım ayında da beklentilerin altında kaldı. Talepte Eylül’den itibaren başlayan yavaşlama, Kasım ayında da devam etti. Birleşmiş Markalar Derneği’nin (BMD) üyeleri arasında yaptığı Kasım ayı anketinin sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı.
Anketi değerlendiren BMD Başkanı Sinan Öncel, birçok marka için Kasım ayında satışların beklentilerin altında kaldığını söyledi. Öncel, şöyle devam etti: “2023’ün genelinde 2022’ye göre adet satışlarında artış var. Cirolardaki fiyat kaynaklı artışlar ise baz etkisinden dolayı Eylül’den bu yana azalıyor.
Adet satışlarında Eylül ve Ekim’deki ciddi düşüşün ardından indirim kampanyaları ile geçen Kasım ayından umutluyduk. Sonuç tam beklediğimiz gibi olmadı. Kasım’da üyelerimizin yüzde 61’inin adet satışları artarken, yüzde 39’unun geriledi. Ankete katılan üyelerimizin yüzde 12’sinin adet satışlarında yüzde 40’ın üzerinde artış var.
Ancak birbirinden cazip indirimlerin yapıldığı bir ayda markalarımızın yüzde 39’unun satışlarında görülen düşüş talepteki daralmayı işaret ediyor. Öte yandan, Kasım sezonun da etkisiyle yabancıya satışın ciddi oranda düştüğü bir ay oldu. Kasım’da üyelerimizin yüzde 41’inin yabancıya adet satışları artarken, yüzde 59’unun azaldı.
Gıda dışındaki perakendede talep beklentilerin altında kalmakla birlikte markalarımız indirim kampanyaları ile Kasım ayında enflasyonla mücadeleye önemli bir katkı sundu.
Geçen ay TÜFE yüzde 3,28 artarken giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlar yüzde 0,31 geriledi. Pek çok firmamız farklı oranlarda da olsa indirimlere devam ediyor. Dolayısıyla Aralık ayında da özellikle giyim ve ayakkabı grubunda fiyatların gerileyeceğini ya da çok sınırlı bir artış olacağını söyleyebiliriz.”
Fahiş kira artışları etkiliyor
Organize perakendenin güncel konularına da değinen Sinan Öncel, fahiş kira artışı ve yasal düzenlemelere rağmen bir türlü şeffaflığın sağlanamadığı genel giderlerin öncelikli iki sorun olduğunu bildirdi. BMD üyelerinin yüzde 87’sinin fahiş kira artışı taleplerinden şikayetçi olduğuna dikkat çeken Öncel, şunları söyledi: “Organize perakende sektörü için kira en önemli maliyet kalemini oluşturuyor.
10. uzama yılını dolduran kontratlarda 6-7 kata varan kira artışı talepleriyle karşı karşıya kalıyoruz. Oysa enflasyonla topyekûn mücadele için öncelikle kira dahil tüm maliyetlerdeki artışı dizginlemeliyiz. Piyasa gerçekleriyle örtüşmeyen kira artış taleplerinin devam etmesi durumunda yılbaşından sonra verimsiz mağazaların kapatılması gibi bir durumla karşı karşıya kalabiliriz.
Diğer taraftan yasal düzenleme yapılmasına rağmen pek çok AVM’de ortak alan ve enerji giderleri konusunda şeffaf olmayan uygulamalar hâlâ devam ediyor. AVM yönetimlerinden sağlıklı genel gider dökümü alamayan üyelerimizden her ay çok sayıda şikâyet geliyor.”
2024’ü turistler belirleyecek
Sinan Öncel, 2024’te organize perakendenin performansında kira ve personel giderleri gibi maliyet artışlarıyla tüketicilerin alım gücünün ve turist alışverişinin belirleyici olacağını kaydetti.