Konutta teslim süreleri uzatılabilir

LEYLA İLHAN

Konutta halihazırda pek çok dev montanlı projelerin yapımı sürerken, azalan konut satışları bu projelerin 36 ayda tamamlanmasını zorlaştırıyor. Özellikle büyük ebatlı proje yapan geliştiricilerin talep ettiği düzenleme ile konutta var olan teslim süresinin 48 ay veya daha fazla bir süre için uzatılması isteniyor.

Halihazırda uygulanan Tüketici Yasası gereği konut projelerinin 36 ay içinde teslim edilmesi öngörülüyor. Mevcut düzenlemede konut geliştiricileri projelerini mevcut zamanda teslim etmedikleri taktirde, sözleşme kurallarına göre kira bedeli ödemek zorundalar. Yasada bu sürenin uzatılmasını isteyen gayrimenkulcülerin bu konudaki isteklerini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na ilettiği belirtildi.

Süreye üretici karar vermeli

Konuyla ilgili açıklama yapan KONUTDER Başkanı Altan Elmas bu konuda taleplerinin olduğunu ancak bunun sektörün şu an içinde bulundukları durumdan kaynaklanmadığını, 1.5-2 yıldan bu yana beri talep ettikleri bir konu olduğunu belirtti. Tüketici Yasası'na göre bir projenin maksimum 36 ayda teslim edilmesi sözkonusu. Burada projenin büyüklüğü ne olursa olsun bu süre sınırının konulduğunu aktaran Elmas, "Böyle toptancı bir düzenleme var. Mesela bizim Antalya'da yaptığımız ve içinde binlerce konutun olduğu projeyi 36 ayda teslim edebilir. Dolayısıyla burada tüketici yasası niye teslim süresine karışıyor. Zaten her sözleşmede bir teslimat süresi var. Dolayısıyla ben konutumu satarken, 12 ayda mı, 30 ayda mı, 36 ayda mı 48 ayda mı teslim edeceğimi zaten sözleşmede yazıyorum. Alıcı da o teslimat süresini dikkate alarak alıyor ya da almıyor. Bu nedenle biz bu konuda müdahil olunmaması gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü tarifi çok kolay değil. Çok büyük projeler var. Eskiden gelen 10- 20 daireli inşaatlara göre yapılan bir düzenleme bu. Biz şu anda 3 bin 5 bin konutlu projeler üretiyoruz. Bu konutların da 36 ay gibi bir sürede teslim edilme şansı yok. Kendimizce etap etap teslimler gibi çözümler bulmaya çalışıyoruz. Bu nedenle burada Tüketici Yasası'nın bu kısmında düzenleme yapılması gerekir" diye konuştu.

Yüksek binalar zorluyor

Süre konusunun özellikle yüksek binalarda çok sıkıntılı olduğunu ifade eden Elmas, "Örneğin 35-40 kat bina yapılıyor. Onun birde 6-7 kat aşağısı oluyor. Bu nedenle sadece bu alt katlarda 1-1.5 yıl gibi bir zaman kaybediliyor. Özellikle yüksek binalarda ve büyük montanlı projelerde süre yetmiyor. Onun için sektörün talebi var" açıklamasını yaptı. Bu konudaki isteklerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na iletildiğini anlatan Elmas, "Bakan Murat Kurum zaten konuyu Emlak Konut'tan dolayı çok iyi biliyor. Çünkü büyük çaplı projelerin neredeyse üçte biri Emlak Konut projeleri ve aynı problemi onlar da yaşıyor" dedi. Bu uygulamadan dolayı taahhüdünü yerine getiremeyen geliştirici ile müteahhidin karşı karşıya geldiğini aktaran Elmas, müteahhidin de taahhüdünü yerine getirmeyen konumuna düştüğünü söyledi. Konuyu değerlendiren FYP Proje Geliştirme Kurucu Ortağı Füsun Yılmaz Phillipson ise, devletin bugüne kadar yıldız bir sektör olan gayrimenkulün rahatlaması için KDV ve tapu harcı indirimleri gibi teknik düzenlemeler yaptığını belirterek, "Ayrıca yabancıya vatandaşlık hakkı sınırı 250 bin dolara düşürüldü ve bitmemiş projeden konutlar da bu kapsama alındı. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde teslim sürelerinin uzatılması gibi çalışmalarla sektörün toparlamasına destek sağlayacak" dedi.

"Süre uzatımında dikkatli olunmalı"

Torkam Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Dereli, teslim sürelerinin 48 ay hatta 60 aya uzatılması çalışmalarına değinerek, böyle bir çalışmanın dikkatli uygulanması gerektiğini söyledi. 36 ay çalışmasının 10 yıldan bu yana başarıyla uygulandığını aktaran Dereli, "Sektörü rahatlatır. Ancak sürelerin uzaması karşısında yatırımcı konut alımında uzaklaşabilir. Ayrıca sektörde laçkalık yaratmamak adına tapu harcı ve KDV muafiyeti gibi çalışma olmalı. Mevcut 36 ay süresi yine geçerli olmalı ama gerektiğinde bu ilave uzatma verilmesi gerekir. Özellikle yeni başlamış ve temmuz dönemindeki sıkıntılara yakalanan firmaları da kapsayacak bir şekilde olmalı" dedi.

Konutu iade edip faize yatırıyorlar

Tüketici Yasası'nda yer alarak sektörü negatif etkileyen bir başka uygulamanın ise konutu alan alıcının 36 aylık süre içinde konutu iade etme hakkı olduğunu söyledi. Bu haktan dolayı ev alan alıcının bu süre içinde istediği zamanda konutu iade etme hakkına sahip olduğunu ifade eden Altan Elmas şöyle konuştu:"Örneğin 3 yıl önce almışsın, malı teslim almadıktan sonra vazgeçme hakkın var. Bu durum şu anda en büyük problemimiz oldu. Çünkü insanlar yüzde 24-25'lere gelen mevduat faizlerinden dolayı daha önce almış olduğu konutu iptal edip faize yatırıyor. Bu durum özellikle iptal cezalarının yüzde 2 gibi düşük olduğu ilk 5-6 ay içinde alınan konutlarda çok yoğun yaşanıyor. Biz bu durumda en geç bu parayı 6 ay içinde ödemek zorunda kalıyoruz. Bu üzerimizde büyük nakit sıkıntısı yükü yaratıyor." Elmas, Tüketici Yasası'nda ilk 15 gün içinde cezasız vazgeçme hakkının olmasının doğru olduğunu, ancak sonrasında cayma hakkını kullananlarda getirilen mevcut kademenin zayıf olduğunu belirterek, burada yeniden bir düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu söyledi.