Kriz fiyatları düşürdü, hurda trafiği durma noktasında
Kriz öncesi tonu 900 TL’ye kadar çıkan hurda demir fiyatı 300 TL’ye düştü
Mehmet ÖZTEK
İSTANBUL - Sanayiye önemli bir oranda girdi sağlayan hurda sektöründe hızla düşen fiyatlar, piyasayı kilitledi. Kriz öncesi tonu 900 TL’ye kadar çıkan hurda demir fiyatı 300 TL’ye düştü.
Bunun sonucunda sanayici hurdasını, hurdacı da stoklarındaki mallarını, fiyatların artma beklentisi nedeniyle piyasaya çıkarmayınca, sektörde işler yavaşladı. Sektörün tekrardan canlanması için hurda demir fiyatlarının 450-500 TL düzeyine çıkması gerektiği belirtiliyor. 5 bini kayıtlı toplam 10 bin firmanın faaliyet gösterdiği İstanbul’da yaşanan durgunluk nedeniyle birçok firmanın zorda olduğu belirtiliyor.
İstanbul’da 300 firmanın kayıtlı olduğu İstanbul Anadolu Yakası Hurdacılar ve Geri Dönüşümcüler Kalkındırma ve Dayanışma Derneği (HUR-DER), sektörün canlanması için üretimin artması ve fiyatların 450-500’lü rakamlara çıkması gerektiğini belirtti. HUR-DER tarafından yapılan açıklamada, ‘’Elinde hurda olan sanayici ve hurdacı fiyatların artmasını bekliyor. Bu nedenle piyasaya hurda çıkışı olmuyor. Buna üretimin azalmasına bağlı olarak, hurda miktarının düşmesi eklenince sektör tıkanmaya başladı. Kimse elindeki malı ucuza satmak istemiyor. Ancak fiyatlar 450-500 TL aralığında ulaşırsa, sektör hareketlenmeye başlayacak. Piyasada hurda olmayınca büyük firmalar yerli hurda yerine yurtdışında hurda getirmeye devam ediyor’’ denildi.
Fiyatların artması beklenince, hurda depoda kaldı
Sanayiden sağlanan hurdanın, sektörün yüzde 50’sini oluşturduğunu belirten sektör temsilcileri, diğer yarısını evlerden ve işletmelerin yenileme çalışmaları sırasında meydana gelen makina ve parçalarından sağlandığını vurguladılar. Yetkililer, şunları söyledi: “Üretim çarkları yavaşlayınca, yeni yatırımlar yapılmaz oldu. Fabrikalar eski makinalar ile dolu. Ancak sanayici kriz öncesi tonu 900 TL’den satmayı düşündüğü makinasının hurda fiyatının 300 TL’ye indiğini öğrenince malını satmaz oldu. Herkes bekle gör politikası güdünce, piyasa durma noktasına geldi.’’
Hurdacı, geri dönüşümcü oluyor
Uzun yıllar ‘derme çatma’ mekanlarda bulunan hurdacılar artık kendi sitelerine kavuşuyor. HUR-DER öncülüğünde başlatılan proje sayesinde İstanbul’un iki ayrı yakasında kurulacak siteler için geri sayım başladı. Biri Sabiha Gökçe Havaalanı‘na yakın 600 dönümlük bir alanda yaklaşık 335 işletme diğeri Gümüşkaya’da 600 dönümlük alan üzerinde 284 işletmenin faaliyet göstereceği siteler İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sektör için tahsis edildi. Bakanlıklarda gerekli onayların alındığı sitelerin inşaasına yakında başlanacağı belirtildi.
Lisans şartı, hurdacıyı zorluyor
AB’ye uyum çalışmaları çerçevesinde, hurdacılara getirilen lisans zorunluluğu birçok firmaların krizde sorun yaşamasına neden oluyor. Lisanstan önce belediyeden ruhsat alınması gerektiğini belirten hurdacılar şunları söyledi: ‘’İlk olarak işletmenin alanı bir dönüm olmalı. Bu alanın 500 metrekaresi kapalı olması şart. Çalışanlar için mekan hazırlanmalı. Bir çevre mühendisi ve işletmeci bulundurulması zorunlu. Bunlar sağlandıktan sonra belediyeden ruhsat alınıyor. Sonra Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan onay belgesi alındıktan sonra Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan gerekli lisansı alıyorsun. Bu şartlar ve uzun süreç birçok firmanın lisans almasını engelliyor. Mevcut piyasa koşulların da eklenince firmaların lisans alması güç görünüyor.’’