Likidite yeterliliği ölçümünde değişiklik 26 Ocak'ta yürürlükte

ANKARA - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Bankaların Likidite Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik, Bankaların İzne Tabi İşlemleri İle Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmelik ile Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Yönetmelikte değişikliğe gitti.

Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan ve 26 Ocak Pazartesi günü yürürlüğe girecek olan Likidite Yeterliliği Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi Yönetmeliğindeki yeni düzenleme ile ek bildirim cetvellerinde yabancı para likidite yeterlilik oranı hesaplamasında dikkate alınmak üzere varlıklar başlığı altında yer alan "gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan menkul değerler ile satılmaya hazır menkul değerler(net)" grubuna "dövize endeksli menkul değerler ile krediler (vadesi dikkate alınanlar ve alınmayanlar)" eklendi. Bunların dikkate alınma oranı da yüzde 45 olarak belirlendi.

"Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler (net)" grubunda yer alan "TC kamu borçlanma senetleri (vadesi dikkate alınmayanlar) hesabının, repo işlemlerine konu olan menkul değerler hesabının ve menkul kıymet ödünç piyasasından alacaklar ve serbest kalacak teminatlar" hesabının dikkate alınma oranı da, yüzde 80 olarak yeniden tespit edildi.

Yönetmeliğe eklenen bir geçici maddeye göre de, 26 Ocak 2006 tarihinden itibaren 18 ay süreyle dövize endeksli varlık ve yükümlülükler, yabancı para likidite yeterlilik oranı hesaplamasında yabancı para cinsinden varlık ve yükümlülük olarak dikkate alınacak. Toplam likidite yeterlilik oranı hesaplamasında ise Türk parası cinsinden varlık ve yükümlülük olarak dikkate alınmaya devam edilecek.

İzne tabi işlemler

Bankaların İzne Tabi İşlemleri İle Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmelikte yapılan değişiklik ile de, kıyı bankacılığı bölgelerinde şube açacak ya da bağlı veya kontrol edilen ortaklık veya iştirak edinecek bankaların, sermaye yeterliliğine ilişkin olarak yürürlüğe konulan düzenlemelerde belirtildiği şekilde hesaplanacak konsolide ve konsolide olmayan sermaye yeterliliği standart oranı, BDDK tarafından belirlenecek orandan az olamayacak. BBDK'nın söz konusu düzenlemesi de, bugünden itibaren uygulanacak.

Krediler ve diğer alacakların nitelikleri

Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikteki değişiklik ile de, genel ve özel karşılıklarla ilgili maddelere çeklerle ilgili ekleme yapıldı.

Buna göre, genel karşılıklarla ilgili belirtilen oranlar, veriliş tarihinden itibaren 5 yıllık süre geçmiş bulunan çek defterlerinin her bir çek yaprağına ilişkin Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili mevzuattan kaynaklanan ödeme yükümlülükleri için dörtte bir oranında uygulanacak. Dörtte birlik oran özel karşılıklar için de geçerli olacak.

Yönetmelik ile eklenen geçici maddeye göre, yönetmelikteki 5. madde 1 Mart 2010 tarihine kadar, birden çok kredisi bulunan kredi müşterisine ait kredilerden herhangi birinin yapılan sınıflandırma gereği donuk alacak olarak kabul edilmesi sebebiyle aynı grupta sınıflandırılan kredilerden ödemelerinde gecikme olmayanlar bankalarca özel karşılık uygulamasına tabi tutulabilecek.

Kredilerin ve diğer alacakların yeniden yapılandırılması ve yeni sözleşme koşullarına bağlanmasına ilişkin 1 Mart 2010 tarihine kadar, İkinci Grupta sınıflandırılan krediler ve diğer alacaklar iki defayla sınırlı olmak üzere, yeni sözleşme koşullarına bağlanabilecek. Yeni sözleşme koşullarına bağlanan krediler ve diğer alacaklar, toplam alacak tutarının yüzde onunun geri ödenmiş olması koşuluyla Birinci Grup krediler ve diğer alacaklar içerisinde yeniden sınıflandırılabilecek.

Yeni sözleşme koşullarına bağlanan ve yeniden sınıflandırma için öngörülen koşulların yerine getirilmesi nedeniyle Birinci Grupta sınıflandırılan krediler ve diğer alacaklardan yeniden İkinci Grupta sınıflandırılan ya da yeni sözleşme koşullarına bağlanan ve yeniden sınıflandırma için öngörülen koşulların yerine getirilmemesi nedeniyle İkinci Grup krediler ve diğer alacaklar içerisinde izlenmeye devam olunan ve ikinci defa yeni sözleşme koşullarına bağlanan krediler ve diğer alacaklar, ancak toplam alacak tutarının yüzde on beşinin geri ödenmiş olması koşuluyla Birinci Grup krediler ve diğer alacaklar içerisinde yeniden sınıflandırılabilecek. Bu kapsamdaki kredi ve diğer alacakların, ilave kredi kullandırılmak suretiyle ikinci defa yeni sözleşme koşullarına bağlanmaları halinde, söz konusu kredi ve diğer alacaklar toplam alacak tutarının yüzde beşinin geri ödenmesine kadar Üçüncü Grupta sınıflandırılacak ve sözleşmede öngörülen ödemelerin belirtilen orana tekabül eden kısmının bu grupta sınıflandırma için belirlenen süreler içerisinde gerçekleşmesi koşuluyla bunlar için özel karşılık ayrılması bankaların ihtiyarında olacak.

Belirlenen sınıflandırma esasları kapsamında kredilere ve diğer alacaklara ilişkin olarak bankaya olan ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesinin geçici likidite sıkıntısından kaynaklanması halinde, borçluya likidite gücü kazandırmak ve banka alacağının tahsilini sağlamak amacıyla gecikmiş faizler de dahil olmak üzere krediler ve diğer alacaklar, ilgili maddede belirlenen usul ve esaslara uyulmak kaydıyla, gerektiğinde ilave kredi açılmak suretiyle üç defayla sınırlı olmak üzere yeniden yapılandırılabilecek ya da yeni bir itfa planına bağlanabilecek.

Yönetmeliğin uygulanmasında, geçici likidite sıkıntısı, yükümlülüklerini zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirebilecek ödeme gücüne sahip olan bir kredi borçlusunun normal faaliyetlerden kaynaklanan fon giriş ve çıkışlarının, satış gelirlerinin veya faaliyet gelirlerinin beklenmedik ve geçici bir nedene bağlı olarak dalgalanmasından dolayı düzensiz hale gelmesinden kaynaklanan yönetilebilir bir nakit açığı olarak dikkate alınacak.

Yeniden yapılandırılan krediler ve diğer alacaklar kapsamında, birinci yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının yüzde beşinin geri ödenmiş olması, en az üç ay süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri, ikinci yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının yüzde onunun geri ödenmiş olması, en az altı ay süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri, üçüncü yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının yüzde on beşinin geri ödenmiş olması, en az bir yıl süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri ve ödeme planında öngörülen ödemelerin aksatılmaması kaydıyla "Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabı"na aktarılabilecek.

Bu süre içinde söz konusu alacaklar için, olması halinde ilave kullandırılan krediler hariç olmak üzere, izlendikleri gruba uygulanan özel karşılık oranlarında karşılık ayrılmasına devam edilecek.

Borçlu tarafından, yeniden yapılandırmaya konu kredi ve alacakların en az yarısı tutarında Birinci Grup teminatın bankaya sağlanması halinde, Üçüncü, Dördüncü veya Beşinci grup krediler ve diğer alacakların "Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabı"na aktarılmasına ilişkin süreler yarısı oranında uygulanacak.

Yönetmelik 1 Ekim 2008 tarihinden geçerli olmak üzere bugünden itibaren yürürlüğe girdi.