”Maalesef, enerjide dışa bağımlıyız”

BALIKESİR - Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin bir yıllık cari açığının 43 milyar dolar, enerji açığının da 41,5 milyar dolar olduğunu belirterek, "Maalesef, enerjide dışa bağımlıyız" şeklinde konuştu. 

Balıkesir Valisi Selahattin Hatipoğlu'nu ziyaret eden Bakan Şimşek, burada yaptığı açıklamada, Türkiye'de yapısal dış ticaret sorunu bulunduğunu, bunun da dış faktörlerden kaynaklandığını söyledi. 

İhracatın son 5-6 yılda hiçbir ülkede görülmediği kadar artarak 37 milyar dolardan yıl sonuna kadar 135 milyar dolara çıkmasının beklendiğini ifade eden Şimşek, şöyle konuştu: 

"İşalat da arttı. İşalattaki artışta temel faktörlere bakmak lazım. Enerji fiyatlarında artış, işalattaki artışı destekledi. 2002 yılında Türkiye'nin enerji işalatı yaklaşık 9 milyar dolardı. Bu yıl sonunda muhtemelen 50 milyar doları aşacak. Mayıs ayı itibariyle rakamlara bakıldığında, Türkiye'nin 1 yıllık cari açığı 43 milyar dolar. Enerji açığı ise 41,5 milyar dolar. Maalesef Türkiye enerjide dışa bağımlı. Buna köklü bir çözüm için uzun süredir bir takım uygulamalara başladık. Uygulamaya koyduğumuz Enerji Piyasası Reformu içerisinde Türkiye'nin kendi kaynaklarını kullanmaya, dışa bağımlılığını azaltmaya yönelik çok ciddi adımlar atıyoruz." 

Devletin elindeki bütün hidroelektrik santrali projelerinin su kullanım hakkını özel sektöre devrettiklerini kaydeden Şimşek, "Bu projeler kamu imkanlarına kalırsa 40 yılda, 100 yılda bitirilemezdi. Ama bin 300-bin 400 hidroelektrik santral projesini özel sektöre devrettiğiniz zaman 3-5 veya 10 yılda bitecek. Ekonomiye enerji olarak kazanılmış olacak" dedi. 

Enerjide çeşitlilik

Bakan Şimşek, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlığını azaltma yolunda çok ciddi adımlar atıldığını, rüzgar haritası çıkarılarak enerji üretilmesine yönelik lisanslar verildiğini dile getirdi. 

Bu konuda yoğun taleple karşılaştıklarını belirten Şimşek, şöyle devam etti: 

"Türkiye'de potansiyel çok yüksek. Şu ana kadar 3 bin megavatın üzerinde lisans verdik. Yıl sonu itibariyle 600 megavata yakın rüzgardan elektrik üretimine başlanmış olacak. Toplam talep 77 bin megavatın üzerinde. Türkiye'deki kurulu kapasitenin neredeyse iki katı. Bunlar çok önemli kazanımlar. Sudan, rüzgardan enerji üreteceğiz. Bunlar bizi doğal gaza ve diğer işal ettiğimiz enerji ürünlerine bağlılığı azaltacak." 

Şimşek, son yıllarda ciddi kömür rezervleri bulunduğunu ve bunun enerjiye dönüştürülmesi yolunda çalışmaların sürdürüldüğünü ifade ederek, nükleer enerji konusunda ise gerekli düzenlemelerin yapıldığını bildirdi. 

Nükleer santral ihalesi eylülde

Türkiye'de ilk nükleer enerji santrali ihalesinin Eylül ayında yapılacağını vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti: 

"Bu çok önemli. Enerjide dışa bağımlılığı azalatan çeşitlendirmeyi artıran faktör. Avrupa Birliği (AB) içerisinde enerjinin neredeyse yüzde 35'i nükleerden üretiliyor. Bazı ülkelerde bu oran yüzde 80'e çıkıyor. Dünyada toplam elektriğin yüzde 16'sı nükleerden üretiliyor. Türkiyede bu oran şimdi sıfır. Önümüzdeki 10 yıllık dönemde çok ciddi girişim ve yatırımlarda bulunacağız. Bütün bunlar bize şunu anlatıyor; Türkiye'de enerjide dışa bağımlılık var. O bizim için bir dar boğaz. Bunu aşmak için çok köklü reformlar yapıyoruz. Kaynakları çeşitlendiriyoruz. Ülkemizin kaynaklarına ağırlık veriyoruz. Dışa bağımlılığı o anlamda azaltıyoruz. Yaptığımız reformlar sayesinde Türkiye'nin cari açığı çok daha makul seviyelere çekilebilecek." 

"Çok iyi stratejimiz var"

Bakan Şimşek, Türkiye'nin kalkınması ve sanayisinin dünya piyasalarıyla rekabet edebilmesi noktasında çok sayıda reformlar gerçekleştirdiklerini söyledi. 

Bilgi ve teknolojinin kullanılarak katma değeri yüksek ürünler üretilmesinin yolunu açmaya çalıştıklarını belirten Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü: 

"Daha yapacak çok şey var. Enerji fiyatlarını bizim hükümetimiz kontrol etmiyor. Dünyada metal ve enerji fiyatlarında ciddi bir artış var. Bugün bütün bunlara rağmen yoluna ve büyümeye devam ediyor. Sıkıntılar var ama aşmak içinde orta vadeli çok iyi bir stratejimiz var. Bu kağıt üzerinde değil, uygulamaya koymuş durumdayız. Fiili olarak adımları atılmış durumda." 

Yabancı bankalar

Daha sonra soruları yanıtlayan Şimşek, "Türkiye'de bankalardaki sermaye oranının büyük bir bölümünün yabancıların eline geçmesi nedeniyle kaygı taşınıyor mu?" şeklindeki soruyu şöyle cevapladı: 

"Dünya artık küçük küresel bir ülke. Duvarlar yıkılıyor, her yer dümdüz. Eski korkularla, şüphelerle yaklaşmanın bir anlamı yok. Tam aksine küreselleşmeyi bir fırsat olarak görüp onu kendi lehimize nasıl kullanırız şeklinde bakmamız gerekir. Şimdi, Türkiye'deki bankalar yerli mi olsun, yabancı mı olsun? Herkesin, yerli veya yabancı olsun tek bir amacı var; O da çok kar etmek. Yabancı bir banka, Türkiye'de bir banka satın aldı. Buradaki Türk vatandaşını çalıştırıyor, burada üretilen elektriği tüketiyor, altyapısını kullanıyor, vergisini, maaşlarını veriyor. Geriye tek kar kalıyor; o kar yerli olsun, yabancı olsun. Bugün Türkiye'de her sektörde rekabet ne kadar çok artarsa o kadar çok yenilikçilik olur, o kadar çok verimlilik olur, tüketiciye o oranda yansıması gerçekleşir. O nedenle ben o kaygıları paylaşmıyorum." 

Enerji lisansları

Bir gazetecinin, Türkiye'de kaç adet nükleer santral ihalesi yapılacağını sorması üzerine Şimşek, "Bu konular, Enerji Bakanlığımızı ilgilendiriyor. Gerekli düzenlemeler yapılacak. İhtiyaç ne ise o sayı çerçevesinde ihale yapılacak. Bu aşamada benim bildiğim Eylül'de nükleer santral ihalesi gündemde. Onun ötesi tamamen Enerji Bakanlığımızın vereceği karar çerçevesinde yapılacak" yanıtını verdi. 

Bakan Şimşek, daha sonra Balıkesir Belediyesi ve partisinin il başkanlığını ziyaret etti.